SİCİLL-İ AHVÂL KAYITLARINA GÖRE OSMANLI BÜROKRASİSİNDE İSTİHDAM EDİLEN KAYSERİ DOĞUMLU GAYRİMÜSLİM DEVLET ADAMLARI (1839-1883)

Yıl 2018, Cilt: 15 Sayı: 59, 232 - 260, 15.09.2018

Hüseyin Saraç

Öz

Sicill-i Ahvâl Defterleri Osmanlı Devlet memurları hakkında bilgi ve- ren en önemli arşiv malzemelerinden biridir. Bu defterler, Tanzi- mat’ın ilanıyla başlayan modernleşme sürecinin ardından Osmanlı bürokrasisinde duyulan ihtiyaca binaen 1879 yılında II. Abdülhamit döneminde tutulmaya başlanmıştır. Bu çalışmada Sicill-i Ahvâl Defter- lerinde kayıtlı toplam 88 Kayseri doğumlu gayrimüslim devlet memu- runun biyografisi incelenmiştir. Memurların hangi yılda doğdukları, milletleri, baba adı, babasının mesleği ve lakapları, hangi okullarda okudukları, bildiği veya aşina oldukları diller, eğitim durumları hak- kında bilgiler bulunmaktadır. Bu bilgilerin yansıra hangi görevlerde bulundukları, aldıkları maaşlar, gösterdikleri üstün gayretlerden do- layı kendilerine tevcih edilen rütbe, nişan ve madalya ile ödüllendi- rilmeleri ile ceza alıp almadıkları da memurların biyografilerinde yer alan diğer hususlardır.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Devleti, Sicill-i Ahvâl Defterleri, Kayseri ve Gayrimüslim Memurlar.

Kaynakça

• RODERİC H. Davison (2005). Osmanlı İmparatorluğu'nda Reform (1856- 1876), Çeviren: Osman Akınhay. İstanbul: Papirüs Yayınevi.
• DEMİRTAŞ Zülfü (2007). “Osmanlı'da Sıbyan Mektepleri ve İlköğretim Ör- gütlenmesi”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 173-184.
• DEVELLİOĞLU Ferit (2011). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat. Ankara: Aydın Kitabevi Yayınları.
• ERALP T. Nejat (2002). “Osmanlılarda Nişan ve Madalya”. Türkler Ansiklo- pedisi: 683-686.
• ERKARTAL Ahmet (2007). Sicill-i Ahvâl Defterlerinindeki Safranbolulu (Zağfiranbolulu) Memurlar. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya: Sakarya Üni- versitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• ERÜRETEN Metin (2001). Osmanlı Madalya ve Nişanları Belgelerle Tarihi.İstanbul: Kansu Matbaası.
• ERYILMAZ B. (2010). Tanzimat ve Yönetimde Modernleşme. İstanbul: İşaret Yayınları.
• FİNDLEY Carter V. (1996). Kalemiyeden Mülkiyeye Osmanlı Memurlarının Tolumsal Tarihi. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• GÜLSOY Ufuk (2000). Osmanlı Gayrimüslimlerinin Askerlik Serüveni. İstan- bul: Simurg Yayınları.
• GÜNDÜZ Ahmet (2011). “Sicill-i Ahvâl Defterlerine Göre Kayserili Müslim ve Gayrimüslümlerin Aldıkları Madalya, Rütbe ve Nişanlar (1879- 1909)”, History Studies: 123-145.
• KILIÇ Musa (2013). “Sicill-i Ahvâl Kayıtlarına Göre II. Abdülhamit Dönemi Osmanlı Bürokrasisinde Yahudi Memurlar”, Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi: 129-156.