TÜRKİYE-GÜRCİSTAN-AZERBAYCAN ÜÇLÜ İLİŞKİLERİNİN SAVUNMA İŞBİRLİĞİ BOYUTU

Yıl 2019, Cilt: 16 Sayı: 64, 585 - 597, 15.12.2019

Yalçın Sarıkaya

Öz

Güney Kafkasya Bölgesi, Avrasya jeopolitiği bakımından kritik önemdedir. Bu bölge, silahlı çatışma ve siyasi uyuşmazlık alanlarının sunduğu riskler yanında Hazar havzasının hidrokarbon zenginliklerinden kaynaklanan fırsat ve imkânları da barındırmaktadır. Türkiye, topraklarının kuzeydoğusu, Güney Kafkasya’da olan bir bölge devletidir. Türkiye’nin Avrasya bölgesine ilişkin politikasının güvenlik ve enerji boyutları temel belirleyenlerdir. Bu, Azerbaycan için de aynen geçerlidir. Gürcistan için ise güvenlik ve ekonomi başlıkları öne çıkar. Bu üç devlet birbirleri ile 1990’ların başlangıcından beri sağlam ve çok boyutlu ikili ilişkiler geliştirmişlerdir. Ancak 2000’li yıllarda bu ilişkilere üçlü bir format da eklenmiştir. Türkiye-Gürcistan-Azerbaycan arasındaki üçlü işbirliği, sadece enerji nakil yolları, ulaşım ve ticaret konularından ibaret kalmamış, savunma ve güvenlik alanına da güçlü biçimde yansımıştır. Çalışmada, bu üç devlet arasındaki savunma/güvenlik alanındaki işbirliğinin boyutları araştırılmakta, bu işbirliğine dönük risk ve tehditler ortaya konmaktadır. Bu bağlamda, bir diğer Güney Kafkasya devleti olarak Ermenistan’ın tutumu, bölgenin kuzeyine sahip olan Rusya Federasyonu’nun bu ilişkiye bakışı gibi sorular üzerinde durulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Güney Kafkasya, Savunma İşbirliği, Türkiye-Gürcistan İlişkileri, Türkiye- Azerbaycan İlişkileri

Kaynakça

• AYDIN, Ulviyye (2018). “Türkiye-Azerbaycan İlişkilerinin Son On yılı (2006-2016): Kardeşlikten Stratejik İşbirliğine Uzanan Yol”. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi. VI/13: 38-62.
• Azerbaycan Türk Kültür Dergisi (1993). Eylül Ekim. XLII/293.
• ÇELİKPALA, Mitat (2012). “Son Yirmi Yılda Türkiye’nin Azerbaycan, Gürcistan ve Ukrayna’ya Yönelik Dış Politikası ve Bu Ülkelerdeki Faaliyetleri”. Bağımsızlıklarının Yirminci Yılında Azerbaycan, Gürcistan ve Ukrayna Türk Dilli Halklar - Türkiye ile İlişkiler. (ed. İsmail AYDINGÜN-Çiğdem BALIM). (Avrasya’da Yeniden Çizilen Sınırlar İnşa Edilen Kimlikler Projesi): 309-403.
• GARİBOV, Azad (2015). “Alignment and Alliance Policies in the South Caucasus Regional Security Complex”. SAM Comments. C.15.
• KARACA, Ahmet (2000). “Bakü’nün Komünist Rus ve Taşnak Ermeni İşgalinden Kurtarılmasını Kutluyoruz”. Azerbaycan Türk Kültür Dergisi. XLIX/335: 12-16.