ÖRGÜN EĞİTİMİN RİZE’DEKİ GELİŞİMİ (1950-1980)

Yıl 2020, Cilt: 17 Sayı: 65, 117 - 137, 15.03.2020

Sinan Başaran

Öz

Bu çalışmanın amacı, 1950-1980 yılları arasında ilk ve orta dereceli örgün eğitimin Rize’deki gelişimini incelemektir. Rize’de 1950 yılında 150 ilkokul ve 5 orta dereceli okul vardı. Bu okullarda toplam 14.119 öğrenci öğrenim görüyordu. 1980’e gelindiğinde ilkokul sayısı 3, orta dereceli okul sayısı 13 ve bu okullarda okuyan öğrenci sayısı 5 kat arttı. Geçen zaman zarfında ilin eğitim durumunda ciddi ilerleme sağlandı. İlk kademe eğitiminde ülke ortalaması neredeyse yakalandı. Ancak ortaokul ve lise eğitimlerinde ülke ortalamasının çok altında kalındı. Bunun yanında okur- yazar ve kız öğrenci oranlarında da genel ortalamaya ulaşılamadı. İstenen seviyeye gelinememesinin nedenleri olarak başta öğretmen, araç-gereç ve okul eksiklikleri akla gelse de ülke şartları düşünüldüğünde benzer eksikliklerin pek çok ilde olduğu görülür. Dolayısıyla asıl neden, Rizelilerin eğitime gereği kadar önem vermemesidir. Bunda daha çok ekonomik nedenlerden ötürü gurbetçiliğin çok olması ve iş hayatına erken yaşlarda başlanılması önemli etkenlerdir. Bir diğer önemli neden halkın kadınların okumasına sıcak bakmamasıdır. Çalışmada başta TÜİK verileri olmak üzere ağırlıklı olarak birinci el kaynaklardan faydalanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Rize, eğitim, ilkokul, ortaokul, lise.

Kaynakça

• ABADAN, N. (1966 .08.21). “Cehaletle Savaş İlkeleri ve Türk Kadınlığı”. Cumhuriyet. 2. AKTAŞ, K. (1958). “Rize ve Yapı Enstitüsü”. Rize Kültür. 1: 22-23.
• AYHAN, H. (2000). “İmam-Hatip Lisesi”. İslâm Ansiklopedisi. XXII. İstanbul: Türk Diyanet Vakfı Yayınları: 191-194.
• BAŞARAN, S. (2017). Rize Siyasi Tarihi (1923-1950). Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. (Yayımlanmamış Doktora Tezi).
• BAŞARAN, S. (2018). "Cumhuriyet Dönemi Rize İdare Tarihi". Türk İdare Dergisi. Ankara.486: 49-75.
• BAŞARAN, S. (2020). Cumhuriyet Dönemi Rize Nüfusu. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. XXX/1: 485-503.