ESKİ UYGURCA CHENG WEISHI LUN TEFSİRİNE İLİŞKİN BELGELER (2. VE 3. YAPRAK)

Yıl 2020, Cilt: 17 Sayı: 66, 549 - 561, 15.06.2020

Uğur Uzunkaya Tümer Karaayak

Öz

Eski Uygurca hem dinî hem de din dışı eserleri ihtiva etmesi bakımından tarihi Türkçenin önemli bir kolunu temsil eder. Dini eserleri Budizm, Manihaizm ve Nasturi Hristiyanlık gibi çevrelere ilişkin metinlerin tercümesi oluşturur. Bu dinler arasındaki yazınsal kaynaklar açısından en büyük pay Budizme aittir. Budizm birçok ekolü ve Budist külliyata ilişkin birçok eseriyle Eski Uygurca yazınında önemli bir yere sahiptir. Bu çalışma Eski Uygurca Cheng weishi lun tefsirine ilişkin üç fragmanın neşri hakkındadır. Burada neşri gerçekleştirilen fragmanlar Berlin Brandenburg Bilimler Akademisi, Turfan Koleksiyonu’da Mainz 802-1 (b fragmanı) (T I D 1), Mainz 802-2 (b fragmanı) (T I D 2) ve U 1342 arşiv numaralarıyla saklanmaktadır. Bu fragmanlar Berlin Turfan Koleksiyonu’nda mevcut olan en az otuz bölümden oluşan Eski Uygurca bir yazmanın 21. bölümünü oluşturan Cheng weishi lun tefsirinin Eski Uygurca tercümesinin 2. ve 3. yapraklarını oluşturmaktadır. Bu yazıda yukarıda bahsi geçen Eski Uygurca fragmanların yazı çevirimleri, harf çevirimleri, Türkiye Türkçesine aktarımları ve analitik dizini ile sözlüğü sunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Eski Uygurca, Budizm, Faxiang Ekolü, Cheng Weishi Lun, Metin Neşri

Kaynakça

• DANKOFF, R. - J. KELLY (1984). Maḥmūd al-Kāšγarī. Compendium of Turkic Dialects (Dīwān Luγāt at-Turk). Part II. Duxbury, Massachusetts: Harvard University (Sources of Oriental Languages and Literatures. 7. Turkish Sources. VII).
• EDGERTON, F. (1953). Buddhist Hybrid Sanskrit Grammar and Dictionary, C. II: Dictionary,New Haven: Yale University Press.
• KLIMKEIT, H. J. (1990). “Buddhism in Turkish Central Asia”. Numen. 37: 53-69.
• MONIER-WILLIAMS, M. (1899). A Sanskrit-English Dictionary. Oxford: Oxford University Press.
• ÖZERTURAL, Z. (2012). Alttürkische Handschriften Teil 16: Mahāyāna-sūtras und Kommentartexte. Franz Steiner, Stuttgart (Verzeichnis der Orientalischen Handschriften in Deutschland. XIII, 24).