GÜRCÜCE VE AZERİCENİN ETKİLEŞİMİ ÜZERİNE

Yıl 2020, Cilt: 17 Sayı: 67, 835 - 845, 15.09.2020

İlyas Üstünyer

Öz

Gürcü-Azeri halklarının ilişkileri uzun bir geçmişe dayanmaktadır. İki halk arasındaki ilişkiler bu süre içinde değişik alanlarda gelişme göstermiştir. Bu alanların başında toprak işleme, üzüm yetiştirme, şarap üretimi ve tarım ürünleri, mutfak, hayvancılık vd. gelmektedir. İki halkın arasında asırlarca devam eden bu somut ilişkiler iki halkın dilleri arasında da etkileşimi doğurmuştur. Etkileşim daha ziyade leksikolojik düzlemde gerçekleşmiştir, birbirlerinden ödünçledikleri leksiolojik birimler ihtiyaçlara göre farklılık göstermiştir. Azericedeki Gürcüce ödünçlemelerin sınıflandırılması bize bu kelimelerin daha ziyade “toprak işlemeciliği”, “üzüm yetiştiriciliği”, “şarap üretimi” ve “tarım ürünleri” vb. alanlara ait olduklarını göstermiştir. Gürcücedeki Azerice leksikolojik birimlerin sınfllandırması ise Azericeden ödünçlenen leksikolojim birimlerin daha ziyade “ülke ekonomisi”, “hayvancılık”, “balıkçılık” ve “mutfak işleri” gibi alanlara ait olduklarını ortaya koymuştur. Elde edilen bulgular söz konusu leksikolojik birimlerin kendi etimolojik tarihlerinde yüklendikleri veya terk ettikleri semantik birimleri ortaya koymalarının yanısıra Gürcülerin ve Azerilerin tarih içinde başarılı oldukları ve iki halk için karakteristik olan iş kollarından hangilerinin onlar için daha öncelikli geliştiğini tespit etmek adına önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Gürcüce, Azerice, Dil Etkileşimi, Gürcüce-Azerice Etkileşimi.

Kaynakça

• BULAHOVSKİ, L. A. (1953). Dilbilimine Giriş-II (Rusça). Moskova-Rusya. CAVAHİŞVİLİ, İv. (1930). Gürcistan’ın İktisadi Tarihi- I (Gürcüce). Tiflis-Gürcistan.
• CİKİA, S. (1938). Çanca (Lazca)-Megrelce-Gürcüce Karşılaştırmalı Sözlük. Tiflis-Gürcistan.
• CİKİA, S. (1946). “Türk Dillerinde Toplu Emeğe Dair Gürcü Bir Terim”. İber-Kafkas Dilleri Bilimi Dergisi. 1: 393-398. Tiflis/Gürcistan.
• CİKİA, S. (1946). “Türk Dillerinde Toplu Emeğe Dair Gürcü Bir Terim”. İber-Kafkas Dilbilim Dergisi. XX: 393-398
• CİKİA, S. (1947). “Simindri” Kelimesinin Oluşumu Üzerine” (Gürcüce). Tiflis Devlet Stalin Üniversitesi Çalışmaları. XXX b – XXXI b. Tiflis-Gürcistan.