KIRIM KARAYCASININ SÖZVARLIĞINA KRIMKAYLARIN ATALAR SOZI METNİNDEN KATKILAR

Yıl 2020, Cilt: 17 Sayı: 68, 997 - 1027, 15.12.2020

Hüseyin Yıldız , Abdulkadir Öztürk Tuğba Güner Türkyılmaz

Öz

Trakay ve Haliç ağızlarıyla birlikte Karaycayı oluşturan üçüncü ağız olan Kırım Karaycasının günümüzde artık konuşuru bulunamamakta ve Kırım Karaycası yerini Kırım Tatarcasına bırakmış olmaktadır. Kırım Karaycası üzerine gerek Türkiye’de gerekse dünyada sınırlı çalışma yapılmış olup, sözvarlığı üzerine bu alandaki en yeni çalışma “Kırım Karaycası Türkçe Sözlük (KKTS)”tür. Esasen 10000 kelimelik “A Crimean Karaim-English Dictionary”nin çevirisi olan bu sözlük Kırım Karaycasını merkeze alması ve kapsamlı literatürü ile önem arz etmektedir. Bununla beraber Tuba Güner’in yüksek lisans tezinde kullandığı iki metinden biri olan çalıştığı, Ercan Alkaya’nın konuyla ilgili iki çalışmasının bulunduğu, Yu. A. Polkanov’un 1995 yılında Bahçesaray’da yayımladığı ‘Krımkayların atalar sozı’ isimli çalışma bahsi geçen sözlüğün korpusu dışında tutulmuştur. Mezkur yüksek lisans tezinin ilgili kısmının yeniden ve titizlikle ele alınarak, Kırım Karay atasözleri üzerine yapılmış BBCK, DSKK, KK, KKOA, KTBH, P-VII, SKRP, SKRP-H kısaltmasıyla gösterilen çalışmalarla karşılaştırmalar yapılarak Kırım Karaycasının sözvarlığına dahil edilmesi gerektiği düşünülen 119 kelime tespit edilmiştir. Bu kelimelerin 100’ü KKTS’de bulunmayan sözlerden, 19’u ise KKTS’de farklı biçimlerde bulunan sözlerden oluşmaktadır.

Anahtar Kelimeler

: Karayca, Kırım Karay Ağzı, Atasözleri, Sözvarlığı.

Kaynakça

• KOKENAJ, B. (1935). “Ata Sezłeri Krymły Karajłarnyn”. Karaj Awazy. 8: 19-22.
• MUZAFAROV, R. - N. MUZAFAROV (2018). Kırım Tatar Türkçesi - Türkiye Türkçesi - Rusça Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• ÖNER, M. (2015). Kazan Tatar Türkçesi Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• RADLOFF, W. (1896). Proben der Volkslitteratur der nördlichen türkischen Stämme. VII.Theil. Die Mundarten der Krym. St. Petersburg.
• SERTKAYA, O. F. (1983). “Eski Türk Atasözleri Üzerine”. Şükrü Elçin Armağanı. (hzl. Umay Günay–Abdurrahman Güzel-Dursun Yıldırım). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Armağan Dizisi: 275-291.
• ŞİRİN USER, H. (2010). “Vampir”. TDAY-Belleten 2010. 2: 119-130.
• ULUOĞLU, M. (2002). “‘Kalaç’ Kelimesinin Türkçede ve Rusçada Leksik-Semantik Özellikleri ve Kullanım Alanları”. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 11: 321-323.
• ÜLKÜSAL, M. (1970). Dobruca’daki Kırım Türklerinde Atasözleri ve Deyimler. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.