RUSYA FEDERASYONU’NUN KIRIM’I İŞGALİNE ETKİ EDEN SÜREÇ VE UKRAYNA JEOPOLİTİĞİ

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 69, 47 - 56, 15.03.2021

Bülent Erdil

Öz

Ukrayna, bulunduğu coğrafya açısından Rusya Federasyonu’nun güvenlik algısında oldukça önemli bir devlet konumundadır. Ukrayna’nın bu konumu, Rusya dış politikasının biçimlenmesine de etki etmektedir. Ukrayna’nın sahip olduğu jeopolik konum, bölge dengeleri gözetildiğinde, bölgesel etkiler doğurabilecek potansiyele sahiptir. Bu stratejik konumun başında Avrupa’ya enerji ulaşımını sağlayan doğalgaz boru hatlarının büyük bir bölümünün bu ülkeden geçmesi, Karadeniz’e çok uzun bir sınırının olması, önemli ticaret yollarının üzerinde olması gelmektedir. Ayrıca doğu ile batı arasında bir geçiş bölgesindedir. Bu sebeplerden ötürü Rusya Federasyonu, Ukrayna’nın özellikle Avrupa Birliği ve NATO’ya girmesini ya da AB ile ilişkilerini geliştirmesini, kendisi açısından bir güvenlik zaafiyeti yaratacağını düşünmektedir. Çünkü Ukrayna’nın Avrupa Birliği’ne üye olması, Avrupa Birliği’nin Rusya ile bir sınırının olması anlamına gelmektedir. Böylece arada herhangi bir tampon bölge kalmayacaktır. Bu yüzden Rusya, Ukrayna’daki hakimiyetini korumaya çalışmaktadır. AB ve ABD ise doğuya doğru genişlemeye devam etmektedir. Dolayısıyla Rusya’nın Ukrayna’ya herhangi bir müdahalesi doğrudan Avrupa Birliği’ne yapılmış bir müdahale olarak değerlendirilmektedir. Rusya’nın güvenlik algısında Ukrayna’nın hayati bir pozisyona sahip olması, bölgedeki çatışmaları sürekli kılmaktadır. Bu yüzden Rusya, dış politikasında bu hassas dengeleri gözeterek hareket etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Rusya Federasyonu, Ukrayna, Güvenlik, Jeopolitik.

Kaynakça

• KUZIO, T. (2003). “EU and Ukraine : A Turning Point in 2004?”. The Institute for Security Studies (ISS) Occasional Papers. 47: 1-37.
• NIKOLAIDIS, A. (2005). “European Neighbourhood Policy”. EU And Ukraine: “Neighbour, Partner, Member?”. Hellenic Foundation for European and Foreign Policy (ELIAMEP). 5: 1-25.
• PAVLIUK, O. (2001). “Ukraine and the EU: The Risk of Being Excluded”. Beyond EU Enlargement Volume 1 The Agenda of Direct Neighbourhood for Eastern Europe. (ed.I. Kempe). Gütersloh: Bertelsmann Foundation Publishers: 65-84.
• SAMUR, H. (2009). “Avrupa Komşuluk Politikası ve Amaçları”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. VIII/27: 29.
• TECER, Ö. Ç. (2014). “Jeopolitik ve Tarihsel Bir Rekabet Sahası Olarak Ukrayna ve Dış Politika Parametreleri”. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi. III/4: 97-125.
• TUNCEL, S. vd. (2017). Dünyada ve Türkiye’de Demir. Ankara: Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü.