KARADENİZ EKONOMİK İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ’NE ÜYE ÜLKELERİN İNOVASYON PERFORMANSLARININ CRITIC TABANLI GRİ İLİŞKİSEL ANALİZ YÖNTEMİ İLE İNCELENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 71, 547 - 570, 15.09.2021

Furkan Fahri Altıntaş

Öz

Araştırmada dünya üzerinde jeopolitik ve jeostratejik açıdan çok önemli bir konumda bulunan Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü (KEİ) grubu ülkelerinin 2020 yılı için Küresel İnovasyon Endeksi (GII)’nde belirletilen bileşen değerleri üzerinden söz konusu ülkelerin inovasyon performansları CRITIC tabanlı Gri İlişkisel Analizi (GİA) ile ölçülmüştür. Bulgulara göre, ilk olarak CRITIC yöntemi kapsamında en önemli inovasyon bileşenin beşeri sermaye ve araştırma olduğu tespit edilmiştir. İkinci olarak CRITIC tabanlı GİA yöntemine göre inovasyon performansı ortalamasını aşan ülkelerin Bulgaristan, Rusya, Türkiye, Ukrayna, Romanya ve Yunanistan olduğu tespit edilmiştir. Buna karşın inovasyon performansı ortalamanın aşağısında kalan ülkelerin ise Sırbistan, Moldova, Gürcistan, Ermenistan, Azerbaycan ve Arnavutluk olduğu gözlenmiştir. Buna göre söz konusu ülkelerin diğer KEİ ülkeleri ile inovasyon konusunda uyumlu olmaları için öncelikli olarak beşeri sermaye ve araştırma olmak üzere diğer bileşenlere önem vererek inovasyon performanslarını artırmaları gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Bunların dışında GII’nın ve GİA’nın ARAS, BTA, COPRAS, EDAS, MAUT, ROV, TOPSIS ve WASPAS yöntemleri ile uyumlu olduğu ve söz konusu yöntemler ile açıklanabileceği değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İnovasyon, Küresel İnovasyon Endeksi, KEİ, CRITIC, Gri İlişkisel Analiz.

Kaynakça

• ABDEL-BASSET, M. - R. MOHAMED (2020). ''A Novel Plithogenic TOPSIS-CRITIC Model forSustainable Supply Chain Risk Management''. Journal of Cleaner Production. 247: 1- 10.
• AKBULUT, O. Y. (2019). ''CRITIC VE EDAS Yöntemleri ile İş Bankası’nın 2009-2018 Yılları Arasındaki Performansının Analizi''. Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi. IV/2: 249-263.
• ALTINTAŞ, F. F. (2020). ''İnovasyonun Ekonomik Büyümeyi Etkilemesine Yönelik Bir Yapısal Eşitlik Modeli Uygulaması: G20 Grubu Ülkeleri''. BMIJ. VIII/4: 723-763.
• ARAS, G. vd. (2014). Firmaların Ar-ge ve İnovasyon Performansının Stratejik Analizi.İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Özkaracan Matbaacılık.
• ARSLAN, R. (2020). ''Critic Yöntemi''. Çok Kriterli Karar Verme Problemlerinde Kriter Ağırlıklandırma Yöntemleri. (ed. Hüdaverdi Bircan). Ankara: Nobel Yayıncılık: 120- 122.
• ATAN, M. - Ş. ALTAN (2020). Örnek Uygulamalarla Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri.Ankara: Gazi Kitapevi.
• AY TÜRKMEN, M. - Y. AYNAOĞLU (2017). ''Küresel Rekabet Endeksi Göstergelerin Küresel İnovasyon Üzerine Etkisi''. Business & Management Studies: An International Journal. V/4: 257-282.