MÜZE OLARAK İŞLEVLENDİRİLEN ANITSAL YAPILARIN TRABZON KIZLAR MANASTIRI ÖRNEĞİ ÜZERİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2022, Cilt: 19 Sayı: 73, 147 - 165, 21.03.2022

İrem Bekar İzzettin Kutlu

Öz

Anıtsal yapılar, var olduğu yıldan itibaren bölgenin kültürü, mimarisi, yaşayış biçimi gibi birçok bilgiyi barındıran önemli kültür varlıklarıdır. Zaman içerisinde kullanıcı profilinde meydana gelen değişiklikler sonucu, bu yapılar aynı işlevle korunarak restore edilebildiği gibi tamamen bakımsız kalarak yıkılabilmekte veya dönemine ayak uydurabilmeleri adına yeniden işlevlendirlebilmektedir. Çalışmanın amacı, tarihî yapıların yeniden işlevlendirilmesinde sıklıkla tercih edilen bir kullanım türü olan müze işlevi üzerine değerlendirme yaparak 2021 yılı içerisinde açılışı gerçekleşen Trabzon Kızlar Manastırı'nın dönüşümündeki olumlu ve olumsuz yaklaşımları belirlemektir. Bu bağlamda, çalışmanın yöntemi iki aşamadan oluşmaktadır. İlk aşamada, veri toplama yöntemi sonucu mevcut literatür taranarak ve arşiv kayıtları incelenerek çalışmada kullanılacak bilgiler elde edilmiş ve sonrasında çalışma alanında yerinde incelemeler yapılarak güncel durum kayıt altına alınmıştır. İkinci aşamada ise yapının müze olarak yeniden işlevlendirilmesi mekânsal/işlevsel, çevresel, sosyokültürel ve ekonomik açıdan değerlendirilmiştir. Çalışmanın bulgularında ise manastır yapısının, dönüşüm sürecine ait olumlu ve olumsuz yaklaşımlara yer verilmiştir. Çalışmada, anıtsal yapılarda, çevre ile ilişkili ve uyumlu bir yeni işlevin seçilmesi, devamlılığı olan bir koruma yaklaşımın gerçekleşmesine ve bölgenin kültür turizmine katkıda bulunacağı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tarihî yapı, Yeniden işlevlendirme, Restorasyon, Kızlar Manastırı.

Kaynakça

• BUYURGAN, S. - U. BUYURGAN (2020). Sanat Eğitimi ve Öğretimi Eğitimin Her Kademesine Yönelik Yöntem ve Tekniklerle. Ankara: Pegem Akademi.
• BÜYÜKARSLAN, B. vd. (2015). “Endüstriyel Miras Yapılarının Yeniden İşlevlendirilme Süreci ve İstanbul Tuz Ambarı Örneği”. Beykent Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi. VI/2: 31-57.
• BÜYÜKDİGAN, İ. (2003). “A Critical Look at The New Functions of Ottoman Baths”.Buildingand Environment. 38: 617-633.
• CAN, Ş. G. (2007). A Critical Assessment for Reuse of Traditional Dwellings as “Boutique Hotels” in Urgup. Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• CANTELL, S. F. (2005). The Adaptive Reuse of Historic Industrial Buildings: Regulation Barriers, Best Practices and Case Studies. Virginia: Virginia Polytechnic Institute and State University. (Master Thesis).
• DİKMEN, Ç. B. - Z. ÖZÇETİN (2016). “Herkes için Tasarım Kapsamında bir Avrupa Birliği Gençlik Projesi Deneyimi: Engelsiz Yozgat”. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi. IV/7: 58-74.