1897 OSMANLI-YUNAN SAVAŞI’NDA GÖNÜLLÜ OSMANLILAR

Yıl 2023, Cilt: 20 Sayı: 77, 139 - 155, 22.03.2023

Cemal Sezer

https://doi.org/10.56694/karadearas.1267667

Öz

1897 Osmanlı-Yunan Savaşı, Yunanların Megalo İdea’yı gerçekleştirme yolunda Girit Adası’nı ilhak etmek ve Osmanlı sınırlarına yaptığı saldırılar nedeniyle çıkmıştır. Osmanlı’ya karşı üstün olduğunu düşünen Yunan idarecileri, savaşı kazanacaklarından oldukça emin bir hâldeyken savaş umdukları gibi gitmemiş; kısa süre içerisinde Türk askerlerine Atina yolu açılmıştır. Bu sıralarda Yunanların yardımına başta Rusya olmak üzere Büyük devletler koşmuş, Osmanlı Devleti ile Yunanistan arasında mütareke görüşmelerinin başlamasını sağlamışlardır. Savaşta Osmanlı ordusu; nizamiye, redif ve müstahfız sınıflarının dışında, gönüllü askerlerden oluşmuştur. Gönüllü asker yazılmak için Müslümanların yanı sıra gayrimüslimler de başvuruda bulunmuşlardır. Gönüllü kayıtları çocuk denebilecek yaştan yaşlısına kadar her kesiminden olmuştur. Başvuruları olumlu sonuçlanan gönüllüler belirlenen yerlere yani cephelere halkın katıldığı coşkulu törenlerle uğurlanmış, zafer kazanılmasının verdiği gururla asker dönüşleri de aynı şekilde gerçekleşmiştir. Ayrıca gönüllü askerlere ve gönüllülerin geride bıraktıkları ailelerine yerel makamlar ile ekonomik durumu iyi olan bölgenin ileri gelenleri tarafından nakdî, yiyecek ve giyecek yardımında bulunulmuştur. Osmanlı Devleti’nin cephelerde elde ettiği başarılarda askerî sınıfların olduğu gibi gönüllülerin de katkıları vardır. Gönüllü askerlerin cephelerde gösterdiği başarı ve sadakat, değişik rütbelerde nişanlar almasını ya da sadece bu savaş için yapılmış olan “Yunan Harbi Madalyası” ile onurlandırılmalarını sağlamıştır. Dolayısıyla araştırmada; 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı sırasında Osmanlıların gönüllü asker kaydı, kayıtları kabul edilenlerin cephelere sevki ve cephelerden dönüşleri incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

1897, Osmanlı-Yunan, Savaş

Kaynakça

• ADIYEKE, A. N. (2000). Osmanlı İmparatorluğu ve Girit Bunalımı (1896-1908). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. ARMAOĞLU, F. (2003). 19. Yüzyıl Siyasî Tarihi (1789-1914). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. AYAYDIN, R. (2011). Osmanlı Devleti’nde Askeri Yükümlülükler ve Muafiyetler (1826-1914). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). AYIN, F. (1994). Osmanlı Devleti’nde Tanzimat’tan Sonra Asker Alma Kanunları (1839-1914). Ankara: Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları. BARLETT, Sir E. A. (2014). Osmanlı’nın Son Zaferi Teselya Savaşı. (hzl. Orhan Sakin). İstanbul: Tarihçi Kitabevi. BEYDİLLİ, K. (2020). “Mustafa Reşid Paşa”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. XXXI: 348-350. BİNARK, İ. (1988). Türk-Yunan Münasebetlerinin Dünü ve Bugünü. Ankara: Türk Yurdu Yayınları. ÇADIRCI, M. (2008). Tanzimat Sürecinde Türkiye Askerlik. (der. Tülay Erçoşkun). Ankara: İmge Kitabevi. DEMİRYÜREK, M. (2007). “1897 Türk-Yunan Savaşı’nın Servet-i Fünun ve Kokonoz-Akbaba Gazetelerine Yansımaları”. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 7: 123-139. HATİPOĞLU, M. M. (1985). Yunanistan’daki Gelişmelerin Işığında Türk-Yunan İlişkilerinin 101 Yılı (1821-1922). Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları. HÜLAGÜ, M. (2008). Osmanlı Yunan Savaşı Abdülhamid’in Zaferi. İzmir: Yitik Hazine Yayınları. KARAL, E. Z. (1995). Osmanlı Tarihi. VIII. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. KÖKSAL, A. (2018). “1897 Türk-Yunan Harbi’nde Trabzon Redif Taburları”. Karadeniz İncelemeleri Dergisi. 24: 235-268. Osman Senaî (2016). Osmanlı-Yunan Seferi Dömeke Meydan Muharebesi. (hzl. Necdet Aysal). Ankara: Siyasal Kitabevi. Osmanlı-Yunan Harbi (Osmanlı-Yunan Seferi 1313/1897) (2001). (hzl. İbrahim Yılmazçelik-Ahmet Aksın). İzmir: Akademi Yayınları. OSMANOĞLU, A. (2017). Babam Sultan Abdülhamid. İstanbul: Timaş Yayınları. ÖLMEZ, A. (2013). 93 Harbinden Otuz Bir Mart Olayına Gazi Ethem Paşa ve Dönemi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. SERTOĞLU, M. (1987). “Osmanlı Devleti’nin Kazandığı Son Harp Türk Yunan Savaşı 1897 (1313) II”. Türk Dünyası Tarih Dergisi. 11: 32-40. SUN, S. (1965). 1897 Osmanlı-Yunan Harbi. Ankara: Genelkurmay Başkanlığı Harb Tarihi Dairesi Resmî Yayınları. Tahsin Paşa (2017). Sultan Abdülhamid’in Sırdaşı Tahsin Paşa’nın Yıldız Sarayı Hatıraları. İstanbul: Yakın Plan Yayınları. TOPAL, S. (2011). Filibe Türklerinin Sesi Hamiyet Gazetesi (R. 1312-1313/M. 1896-1897). Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Türk-Yunan İlişkileri ve Megalo İdea (1985). Ankara: Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları. UÇAROL, R. (2013). Siyasi Tarih [1789-2012]. İstanbul: Der Yayınları. Ziya Şakir (2011). 1897 Türk-Yunan Muharebesi ve Sultan Hamid’in Gizli Siyaseti. İstanbul: Akıl Fikir Yayınları.