BİZANS İMPARATORLUĞU’NDA EVLİLİK VE KADIN

Yıl 2023, Cilt: 20 Sayı: 79, 640 - 652, 27.09.2023

Harun Korunur

https://doi.org/10.56694/karadearas.1367536

Öz

Kadınlar yaradılıştan günümüze hayatın içerisinde var olmuş, bazen kutsallaştırılmış bazen de cadı olarak görülmüş
ve işkenceye uğramışlardır. Yaşam koşullarına bağlı olarak kimi zaman ön plana çıkmış kimi zaman da ikinci planda
kalarak toplumdan soyutlanmışlardır. Pek çok imparatorlukta olduğu gibi Bizans imparatorluğunda da kadının yeri
yadsınamaz. Bizans İmparatorluğu bin yılı aşkın bir süre varlığını devam ettiren önemli siyasî teşekküllerden birisi
olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu uzun süre zarfında kadın algısı ve kadının toplum içindeki yeri değişim göstermiştir.
Hıristiyanlık dininin ve örfi alışkınlıkların etkisiyle kadın toplumdaki yerini almıştır. Her dönem toplumun temel
taşı olan kadınların Bizans İmparatorluğu’nda sosyal yaşam içerisindeki varlıkları, annelik vasıfları, eş olarak görevleri,
evlilik gelenekleri araştırmamızın konusunu oluşturmaktadır. Bizans İmparatorluğu’nun uzun süren varlığı
boyunca kadınlara bakışı ve onların toplum içerisinde ne şekilde konumlandırıldığı genel bir anlatı ile kaynaklara
dayandırılarak ve yorumlanarak bazen de özel örnekler verilerek anlatılmaya çalışılmıştır. Bu araştırmanın amacı
Bizans toplumunda kadın algısı

Anahtar Kelimeler

Kadın, Evlilik, Bizans İmparatorluğu, Orta Çağ

Kaynakça

• KAYNAKÇA AKDEMİR, Ü. (2018). Bizans İmparatorluğunda Sosyal Hayat İçerisinde Kadının Konumu. Elâzığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi)
• ARTAMONOV, M. İ. (2004). Hazar Tarihi Türkler, Yahudiler, Ruslar. (çev. A. Batur). İstanbul: Selenge Yayınları.
• BERKOWITZ, E. (2013). Seks ve Ceza -Arzuyu Yargılamanın Dörtbin Yıllık Tarihi. (çev. Orhun Düz). İstanbul: Kollektif Kitap.
• BERKTAY, F. (2016). Tek Tanrılı Dinler Karşısında Kadın. İstanbul: Metis Yayınları.
• CHEYNET, J.-C. (2016). Bizans Tarihi. (çev. İsmail Yerguz) (2. Baskı). Ankara: Dost Kitabevi.
• CONNOR, C. L. (2011). Bizans'ın Kadınları. (çev. Barış Cezar). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• ÇAM BAĞDATLI, Fatma. (2015). Avrasyalı Atlı-Savaşçı Kadınlar Amazonlar'ın Gerçekliği Üzerine Yeni Gözlemler. Höyük. 8: 71-94.
• ÇELEBİ, B. (2007). Anadolu’da ve Hitit Sosyal Yaşamında Kadının Yeri ve Önemi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• ÇELEBİ, B. (2015). Eskiçağ’da Kadın. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• DARGA, A. M. (2015). Anadolu'da Kadın. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• ERİŞGİN, Ö. S. (2013). “Roma Toplumunda Kadının Konumu”. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 4/2: 1-31.
• ERTUĞRUL, Ö. (T.Y). Bizans’da Sosyal Yaşam. Taha Toros Arşivi, 20-24.
• FOSSIER, R. (2004). “The Rural Economy and Demographic Growth”. The New Cambridge Medieval History iV. Part I, Cambridge University Press.
• GAUDEMET, J. (1972). “Roma İmparatorluğunda Kadının Hukuki Durumu”. (çev. Bülent Tahiroğlu). İstanbul: Üniversitesi Mukayeseli Hukuk Araştırmaları Dergisi. VI/9: 205-230.
• GENÇ, Ö. (2011). “Ortaçağ Avrupasında Kadın”. Ortaçağ’da Kadın. (ed. Altan Çetin). Ankara: Lotus Yayınları: 241-296.
• GÖNENÇ, F. İ. (2010). Roma Hukukunda Kadın. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.
• GREGORY, T. E. (2016). Bizans Tarihi. (çev. Esra Ermert). (3. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• GULIEV, V. I. (2003). "Amazons in the Scythia: New Finds at the Middle Don, Southern Russia", in World Archaeology, The Social Commemoration of Warfare Vol. 35/1: 112-125.
• HAKTANIR, H. (2010). Bir Avuç Mısır. Lefkoşa: Rüstem Kitabevi.
• HARMAN, Ö. F. (2001). “Kadın”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi içinde (cilt. 24, ss.82- 86). Diyanet Vakfı Yayınları.
• HILL, B. (2003). Bizans İmparatorluk Kadınları (1025-1204): İktidar, Himaye Ve İdeoloji. (çev. Elif Gökteke Tut). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• KARAASLAN, D. (2016). “Antik Yunan’da Kadın Olmak”. Siirt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 1/2: 159-174.
• KILIÇ, Y., DUYMUŞ, H. (2009) “Eski Mezopotamya’da Din Kadınları (Rahibeler)” Türkiye Sosyal Araştırmaları Dergisi, 1/13: 159-178.
• KLAPISCH, Z. C. (2005). "Kadınları Dahil Etmek". (çev. Ahmet Fethi). Kadınların Tarihi II. İstanbul: Türkiye iş Bankası Kültür Yayınları.
• KURAT, A. N. (1992). IV-XVIII. Yüzyıllarda Karadeniz Kuzeyindeki Türk Kavimleri ve Devletleri. Ankara: Murat Kitabevi.
• KURTH, A. (2009). Eskiçağlarda Yakındoğu Cilt I-II (MÖ.3000-330). (çev. Dilek ŞENDİL). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• KÜÇÜKBEZCİ, H. G. (2011). “Asur Ticaret Kolonileri Çağında Asurlu Tüccarlar ile Anadolu Halkları Arasındaki İlişkiler”. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 26: 25-56.
• LAIOU, A. E. (1992). Gender, Society and Economic Life in Byzantium. Vermont: Variorum. LAIOU, A. E. (2011). Women, Family and Society In Byzantium. Farnham: Variorum.
• LE GOFF, Jacques. vd. (2015). Aşkın En Güzel Tarihi. (çev. Saadet Özen). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• MİTCHELL, L. (2007). Family Life in The Middle Ages USA: Greenwood Press.
• MITCHELL, S. (2017). Geç Roma İmparatorluğu Tarihi. (çev. Turhan Kaçar). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• OZANSOY, E. (1990). “Bizans’da Isaurion’ların Ekloga’sına Göre Medeni Hukuk”. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Anadolu Araştırmaları Dergisi. 12: 183-202. Edebiyat Fakültesi Basımevi.
• ÖZDEMİR, H. Ö. (2018). 11 ve 15. Yüzyıllar Arasında Bizans İmparatorluğu’nda Evlilik ve Siyaset. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• ÖZTÜRK, N. (2016). Bizans’ın Asil Kadınları. İstanbul: E Yayınları.
• PROKOPİUS. (2001). Bizans'ın Gizli Tarihi. (çev. Orhan Duru). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• PSELLOS, M. (2020). Mikhail Psellos’un Khronographias’sı. (çev. Işın Demirkent). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• RICE, D. T. (2008). Byzantines. (çev. Abulhalik Bakır Ve Pınar Ülgen). Ortaçağ Tarih Ve Medeniyetine Dair Çeviriler II. Ankara: Bizim Ofset.
• RICE, T. T. (1998). Bizans'ta Günlük Yaşam. (çev. Bilgi Altınok). İstanbul: Göçebe Yayınları. ÜLGEN, P. (2018). Kadınlar ve Cadılar. İstanbul: Yeditepe Yayınları.
• WEMPLE, S. F. (2005) "5. Yüzyıldan 10.Yüzyıla Kadınlar". (çev. Ahmet Fethi). Kadınların Tarihi II. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.