A REVİEW OF THE TURKİSH JOURNAL’S TAKE ON THE RUSSO-UKRAİNİAN WAR

Yıl 2025, Cilt: 22 Sayı: 85, 406 - 426, 27.03.2025

Ali Çakır , Ayça Gökdemir

Öz

Russia’s full-scale invasion of Ukraine in Europe has caught the attention of nations worldwide. Türkiye's proximity to these countries and long-existing political relations have caused the conflict to become an essential part of the main agenda in the Turkish press. The Black Sea– a vital logistic artery for the transportation of both energy sources and agricultural products to the rest of the world– is a commonplace of convergence for all three of these countries, and the affairs between them, already considered important with regards to international relations, soared into an even higher point of interest in the media following the war. The warring parties have been vigilant on the matter of the Turkish Straits, on the subject of Türkiye having the power to regulate all waterway activities, which led to officials from both Russia and Ukraine releasing statements on the matter in the initial days of the conflict, to put media’s power of creating a solid international public opinion to use. The Turkish press reacted promptly, sharing the news with Turkish readers after developments in February 2022. Thus, this paper reviews Turkish government officials' statements on the ongoing war and their narration, considering the miscellaneous reports in 4 Turkish newspapers. In this respect, the newspapers Yeni Şafak and Habertürk repre-sent the right wing. In contrast, Aydınlık and Cumhuriyet represent the left wing to deepen further the unders-tanding of how these newspapers acquired the necessary information and narrated the story in their reports. The paper, to assess the initial reaction to the war, strictly focuses on the news reported between the start of the war on February 28th and March 02nd, 2023, with the description of events, the parties of the war, internatio-nal reactions to the conflict, and the war’s impact on economy constituting the main headings under which the study showcases a thorough analysis of words that fall under the above-given headings, their frequency, why and how the newspaper had used them.

Anahtar Kelimeler

Russo-Ukrainian war, international relations, the Turkish press, content analysis

TÜRKİYE’DEKİ GAZETELERİN RUSYA-UKRAYNA SAVAŞINA YAKLAŞIMI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Öz

Rusya-Ukrayna Savaşı’nın Avrupa’da meydana gelmesi, dünya kamuoyunun ilgisinin buraya yönelmesine sebep olmuştur. Türkiye’nin her iki ülkeyle gerek coğrafi gerekse siyasi ilişkileri Türk basının da konuyu ana gündeme taşımasında etkili olmuştur. Adı geçen her üç ülke de Karadeniz’i aktif olarak kullanmaktadır. Karadeniz, hem enerji nakil hatlarının konumu hem de tarımsal ürünlerin dünya pazarına yayılması için önemli bir ortak alan özelliği taşımaktadır. Uluslararası ilişkiler noktasından önemli olan bu ülkelerin ilişkileri, savaş gibi medyanın ilgisini çeken bir noktaya taşınmıştır. Türkiye’nin boğazlar üzerindeki hakkı savaşan her iki ülkenin de önem ver-diği bir durum olmuştur. Gerek Rus gerekse Ukraynalı yetkililer savaşın ilk günlerinde bu konuda açıklamalarda bulunmuştur. Medyanın kamuoyu oluşturmadaki gücünü savaşan taraflar kullanmak istemiştir. Türk basını, olayın meydana gelmesinin hemen sonrasında reaksiyon alarak, gelişmeleri okuyucularıyla paylaşmıştır. Buradan hareketle, yetkililerin açıklamaları ve bunların gazetelerde ne surette ele alındığı tarafımızdan incelenmeye çalı-şılmıştır. İlaveten savaş hakkında gazetelerin kendi bünyesinde ürettikleri haberler hariç diğer haberler de de-ğerlendirmeye tabi tutulmuştur. Elde edilen bilgilerin hangi görüş tarafından ne surette ele alındığı bu araştır-manın ana konusunu oluşturmaktadır. Bu meyanda sol ve sağ görüşler temelinde dört gazete seçilmiştir. Skalanın sağ tarafında Yeni Şafak ve Habertürk, sol tarafında ise Aydınlık ve Cumhuriyet gazeteleri seçilmiştir. Zaman aralığı olarak ise savaşın başladığı 28 Şubat 2022 ile 2 Mart 2022 tarihleri arasını kapsayan, ilk izlenimleri ölçüm-lemek amacıyla bir haftalık süre baz alınmıştır. Olayın Tanımlanması, Olayın tarafları, uluslararası tepkiler ve ekonomik etkiler temaları belirlenmiştir. Bu başlıklar altında, seçilen kelimelerin tekrarlanma sıklığı, neden kulla-nıldığı ve nasıl tanımlandığı derinlemesine analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Rusya-Ukrayna Savaşı, Uluslararası İlişkiler, Türk basını, İçerik Çözümleme

Kaynakça

• ДЕНИС, О.Баца. (2017). Российско-украинские отношения: этапы и проблемы. Проблемы постсоветского пространства, 4 (1), 2017, 65-72.
• ЛАПКИН, B. B. (2013). Тенденции политического развития современной Украины: основные риски и альтернативы. Полис. Политические исследования, 5, 133-144.
• AUTHOR UNKNOWN.. (2022a, Şubat 24). Çin'den Rusya açıklaması: Dış medyanın duyurduğu gibi değil. Aydınlık. Retrieved from: https://www.aydinlik.com.tr/haber/cin-disislerinden-rusya-aciklamasi-ukrayna- rusya-savasi-son-durum-rusya-ukrayna-krizi-ne-rusya-ve-ukrayna-arasindaki-sorun-ne-302705
• AUTHOR UNKNOWN. (2022b, Şubat 24). Rusya - Ukrayna krizinde hangi ülke hangi tarafta? Aydınlık. Retrieved from: https://www.aydinlik.com.tr/haber/rusya-ukrayna-krizinde-hangi-ulke-hangi-tarafta-302701
• AUTHOR UNKNOWN. (2022c, Şubat 25). Zelenskiy Batı'dan destek istiyor: "Dünyanın en kud-retli güçleri uzaktan izliyor". Aydınlık. Retrieved from: https://www.aydinlik.com.tr/haber/zelenskiy-batidan-destek-istiyor- dunyanin-en-kudretli-gucleri-uzaktan-izliyor-302916
• AUTHOR UNKNOWN. (2022d, Şubat 24). Çin'den Rusya açıklaması: Dış medyanın duyurduğu gibi değil. Aydınlık. Retrieved from: https://www.aydinlik.com.tr/haber/cin-disislerinden-rusya-aciklamasi-ukrayna- rusya-savasi-son-durum-rusya-ukrayna-krizi-ne-rusya-ve-ukrayna-arasindaki-sorun-ne-302705
• AUTHOR UNKNOWN. (2022e, Şubat 24). Rusya Savunma Bakanlığı açıkladı: Ukrayna sınırın-da Rus birliklerine direniş gösterilmedi. Aydınlık. Retrieved from: https://www.aydinlik.com.tr/haber/rusya-savunma-bakanligi- acikladi-ukrayna-sinirinda-rus-birliklerine-direnis-gosterilmedi-302702
• AUTHOR UNKNOWN. (2022f, Şubat 27). Rusya Savunma Bakanlığı 4 günlük bilançoyu açıkla-dı! Aydınlık. Retrieved from: https://www.aydinlik.com.tr/haber/rusya-ukrayna-savasinda-son-durum-rusya-savunma- bakanligi-4-gunluk-bilancoyu-acikladi-303308
• AUTHOR UNKNOWN. (2022g, Şubat 27). İşte ABD'nin Ukrayna'daki Nazileri. Aydınlık. Retrie-ved from: https://www.aydinlik.com.tr/haber/iste-abdnin-ukraynadaki-nazileri-303158
• AUTHOR UNKNOWN. (2022h, Şubat 28). Putin, Zelenskiy’i böyle işaret etti: Uyuşturucu ba-ğımlısı. Aydınlık. Retrieved from: https://www.aydinlik.com.tr/haber/putin-zelenskiyi-boyle-isaret-etti-uyusturucu-bagimlisi- 303307
• AUTHOR UNKNOWN. (2022i, Şubat 24). DHC: Ukrayna ordusu sivillere saldırmaya başladı. Aydınlık. Retrieved from: https://www.aydinlik.com.tr/haber/ukrayna-ordusu-sivillere-saldirmaya-basladigi-donetsk-halk- cumhuriyeti-tarafindan-aciklandi-ukrayna-rusya-savasi-ne-durumda-302767
• AUTHOR UNKNOWN. (2022j, Mart 1). BBC'den büyük yalan! Ukrayna'nın vurduğu evi Rus ordusunun vurduğu yer olarak gösterdi! Aydınlık. Retrieved from: https://www.aydinlik.com.tr/haber/bbcden-buyuk-yalan- ukraynanin-vurdugu-evi-rus-ordusunun-vurdugu-yer-olarak-gosterdi-303621
• AUTHOR UNKNOWN. (2022k, Şubat 25). Putin Ukrayna ile Minsk görüşmelerinin organize edilmesini istedi Aydınlık. Retrieved from: https://www.aydinlik.com.tr/haber/putin-ukrayna-ile-minsk-gorusmelerinin- organize-edilmesini-istedi-302972
• AUTHOR UNKNOWN. (2022l, Şubat 28). AB Komisyonu: Ukrayna ve Moldova Avrupa elektrik şebekesine bağlanacak. Aydınlık. Retrieved from: https://www.aydinlik.com.tr/haber/ab-komisyonu-ukrayna-ve- moldova-avrupa-elektrik-sebekesine-baglanacak-303524
• AUTHOR UNKNOWN. (2022a, Şubat 24). Rus saldırısının bilançosu açıklandı. Cumhuriyet. Retrieved from: https://www.cumhuriyet.com.tr/dunya/rus-saldirisinin-bilancosu-aciklandi-1910822
• AUTHOR UNKNOWN. (2022b, Şubat 25). Apple'dan 'Ukrayna' kararı. Cumhuriyet. Retrieved from: https://www.cumhuriyet.com.tr/bilim-teknoloji/appledan-ukrayna-karari-1910905
• AUTHOR UNKNOWN. (2022c, Şubat 24). Rus saldırısının bilançosu açıklandı. Cumhuriyet. Ret-rieved from: https://www.cumhuriyet.com.tr/dunya/rus-saldirisinin-bilancosu-aciklandi-1910822
• AUTHOR UNKNOWN. (2022d, Şubat 24). Biden: 'Yıkıcı yaptırımlarda anlaştık'. Cumhuriyet. Retrieved from: https://www.cumhuriyet.com.tr/dunya/putinin-ardindan-biden-aciklama-yapiyor-1910802
• AUTHOR UNKNOWN. (2022e, Şubat 26). Kiev kuşatma altında. Cumhuriyet. Retrieved from: https://www.cumhuriyet.com.tr/dunya/kiev-kusatma-altinda-1911138
• AUTHOR UNKNOWN. (2022f, Şubat 24). Rusya'nın Ukrayna operasyonu başladı. Cumhuriyet. Retrieved from: https://www.cumhuriyet.com.tr/dunya/canli--rusyanin-ukrayna-operasyonu-basladi-1910500
• AUTHOR UNKNOWN. (2022g, Şubat 26). Ukraynalı çocuktan Putin'e mesaj: Ordunuzu geri çekin. Cumhuriyet. Retrieved from: https://www.cumhuriyet.com.tr/dunya/ukraynali-cocuktan-putine-mesaj-ordunuzu-geri- cekin-1911239
• AUTHOR UNKNOWN. (2022h, Şubat 26). Son dakika: Zelenski'den yeni videolu paylaşım. Cumhuriyet. Retrieved from: https://www.cumhuriyet.com.tr/dunya/son-dakika-zelenskiden-yeni-videolu-paylasim-1911187
• AUTHOR UNKNOWN. (2022i, Şubat 26). Ukrayna halkı, Rus tanklarını engellemeye çalıştı. Cumhuriyet. Retrieved from: https://www.cumhuriyet.com.tr/dunya/ukrayna-halki-rus-tanklarini-engellemeye-calisti-1911324
• AUTHOR UNKNOWN. (2022j Şubat 26). Rusya'nın Ukrayna saldırısında son durum. Cumhuri-yet. Retrieved from: https://www.cumhuriyet.com.tr/dunya/son-dakika-rusyanin-ukrayna-saldirisinda-son-durum-1911154
• AUTHOR UNKNOWN. (2022k, Şubat 25). Kremlin’den yaptırımlara misilleme. Cumhuriyet. Retrieved from: https://www.cumhuriyet.com.tr/dunya/kremlinden-yaptirimlara-misilleme-1911010
• AUTHOR UNKNOWN. (2022l, Şubat 27). Canlı | Rusya'nın Ukrayna saldırısında son durum. Cumhuriyet. Retrieved from: https://www.cumhuriyet.com.tr/dunya/canli--rusyanin-ukrayna-saldirisinda-son-durum- 1911375
• AUTHOR UNKNOWN. (2022a, Mart 2). Fed Başkanı Powell: Mart toplantımızda faiz artırımının uygun olacağını düşünüyoruz. Habertürk. Retrieved from: https://www.haberturk.com/son-dakika-fed-den-flas-faiz-karari- 3362149-ekonomi
• AUTHOR UNKNOWN. (2022b, Mart 1). Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy: Durum çok ciddi. Habertürk. Retrieved from: https://www.haberturk.com/ukrayna-devlet-baskani-vladimir-zelenskiy-durum-cok-ciddi- 3361194
• AUTHOR UNKNOWN. (2022c, Şubat 28). Rusya'nın saldırısı Polonya'da panik yarattı. Haber-türk. Retrieved from: https://www.haberturk.com/rusya-nin-saldirisi-polonya-da-panik-yaratti-3358833
• AUTHOR UNKNOWN. (2022d, Mart 2). Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sonrası Japonya, ABD nük-leer silahlarını barındırmayı tartışıyor. Habertürk. Retrieved from: https://www.haberturk.com/rusya-nin-ukrayna-yi-isgali- sonrasi-japonya-abd-nukleer-silahlarini-barindirmayi-tartisiyor-3361382
• AUTHOR UNKNOWN. (2022e, Mart 2). Lukaşenko işgal planını ifşa mı etti? Habertürk. Retrie-ved from: https://www.haberturk.com/lukasenko-isgal-planini-ifsa-mi-etti-3361728
• AUTHOR UNKNOWN. (2022f, Şubat 24). BM'de, Ukrayna'dan Rusya'ya çok sert sözler! Haber-türk. Retrieved from: https://www.haberturk.com/son-dakika-abd-den-rusya-ya-sinirlarina-geri-don-cagrisi-3354721
• AUTHOR UNKNOWN. (2022g, Şubat 25). Berlin'de Ukrayna'ya destek gösterisi düzenlenirken Rusya protesto edildi. Habertürk. Retrieved from: https://www.haberturk.com/berlin-de-ukrayna-ya-destek-gosterisi- 3355968
• AUTHOR UNKNOWN. (2022h, Şubat 25). Zelenskiy AB'ye veda etti: Beni devlet başkanı olarak son görüşünüz olabilir. Habertürk. Retrieved from: https://www.haberturk.com/son-dakika-zelenskiy-ab-ye-veda-etti- 3357000
• AUTHOR UNKNOWN. (2022i, Şubat 28). Ukraynalılar Rus işgaline karşı molotof kokteyli öğ-reniyor. Habertürk. Retrieved from: https://www.haberturk.com/ukraynalilardan-rus-isgaline-karsi-molotof-kokteyli-onlemi- 3358911
• AUTHOR UNKNOWN. (2022j, Şubat 24). Rusya'nın Ukrayna işgali başladı: Dakika dakika ya-şananlar! Habertürk. Retrieved from: https://www.haberturk.com/rusya-nin-ukrayna-isgali-basladi-dakika-dakika- yasananlar-3354781
• AUTHOR UNKNOWN. (2022k, Şubat 25). Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy: Bu gece zor ge-çecek. Habertürk. Retrieved from: https://www.haberturk.com/son-dakika-haberi-ukrayna-nin-istihbarat-binasi-bombalandi- 3357042
• AUTHOR UNKNOWN. (2022l, Mart 2). Brent petrol 110 doları aştı. Habertürk. Retrieved from: https://www.haberturk.com/petrol-8-yilin-zirvesinde-3361417-ekonomi
• AUTHOR UNKNOWN. (2022a, Şubat 24). Türk markalarda savaş alarmı: Ülkedeki 200 mağaza kapatıldı. Yeni Şafak. Retrieved from: https://www.yenisafak.com/ekonomi/turk-markalarda-savas-alarmi-ulkedeki-200- magaza-kapatildi-3756503
• AUTHOR UNKNOWN. (2022b, Şubat 25). Odessa Neresi? Odessa Nüfusu Kaç: Odessa Haritada-ki Yeri. Yeni Şafak. Retrieved from: https://www.yenisafak.com/odessa-nerede-odessanin-hariitadaki-yeri-h-3756795
• AUTHOR UNKNOWN. (2022c, Şubat 27). Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy: Müzakerelerin sonuç vereceğine inanmasam da şans verdik. Yeni Şafak. Retrieved from: https://www.yenisafak.com/dunya/ukrayna-devlet- baskani-zelenskiy-muzakerelerin-sonuc-verecegine-inanmasam-da-sans-verdik-3767094
• AUTHOR UNKNOWN. (2022d, Şubat 26). Ankara’da yoğun diplomasi: Hulusi Akar ve Mevlüt Çavuşoğlu önemli telefon görüşmeleri gerçekleştirdi. Yeni Şafak. Retrieved from: https://www.yenisafak.com/gundem/ankarada-yogun-diplomasi-hulusi-akar-ve-mevlut-cavusoglu- onemli-telefon-gorusmeleri-gerceklestirdi-3756834
• AUTHOR UNKNOWN. (2022e, Şubat 26). Kiev kuşatma altında. Yeni Şafak. Retrieved from: https://www.yenisafak.com/dunya/kiev-kusatma-altinda-3756817
• AUTHOR UNKNOWN.(2022f, Mart 1). Kremlin neresidir? Kremlin ne demek? Yeni Şafak. Ret-rieved from: https://www.yenisafak.com/kremlin-neresidir-kremlin-ne-demek-h-3767497
• AUTHOR UNKNOWN.(2022g, Şubat 24). Ruslar hoparlörlerle Kievlilere seslendi: Saat 00.00’dan sonra şehri bombalayacağız. Yeni Şafak. Retrieved from: https://www.yenisafak.com/dunya/ruslar-hoparlorlerle- kievlilere-seslendi-saat-0000dan-sonra-sehri-bombalayacagiz-3756612
• AUTHOR UNKNOWN. (2022h, Şubat 26). Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy'den Erdoğan'a teşekkür: Bunu asla unutmayacağız. Yeni Şafak. Retrieved from: https://www.yenisafak.com/dunya/ukrayna-devlet-baskani- zelenskiyden-erdogana-tesekkur-bunu-asla-unutmayacagiz-3756927
• AUTHOR UNKNOWN. (2022i, Şubat 26). Harkov’da sivil direniş. Yeni Şafak. Retrieved from:. https://www.yenisafak.com/dunya/harkovda-sivil-direnis-3756833
• AUTHOR UNKNOWN. (2022j, Şubat 24). G7 ülkeleri hangileri: G7'de hangi ülkeler var?. Yeni Şafak. Retrieved from: https://www.yenisafak.com/g7de-hangi-ulkeler-var-h-3756592
• AUTHOR UNKNOWN. (2022k, Şubat 26). Beyaz Saray Sözcüsü Psaki: Rusya ile sonsuza kadar diplomasiyi ortadan kaldırmadık. Yeni Şafak. Retrieved from: https://www.yenisafak.com/dunya/beyaz-saray-sozcusu- psaki-rusya-ile-sonsuza-kadar-diplomasiyi-ortadan-kaldirmadik-3756857
• AUTHOR UNKNOWN. (2022l, Mart 2). Rusya'nın indirim hamlesi işe yaramadı: Petroldeki yükseliş durdurulamıyor. Yeni Şafak. Retrieved from: https://www.yenisafak.com/ekonomi/rusyanin-indirim-hamlesi- ise-yaramadi-petroldeki-yukselis-durdurulamiyor-3767578
• BİNGÖL, O. (2014). “Ukrayna krizinin ulusal, bölgesel-küresel bağlamı ve gelecek öngörüleri”, Karadeniz Araştırmaları Dergisi, 41, 15-38. doi: 10.12787/KARAM826
• ÇAPLI, B. (2016). Haberde tarafsızlık algısı. Y. İnceoğlu & S. Çoban (Eds.), Haber Okumaları (pp. 53-76). İstanbul: İletişim Yayınları.
• DERMAN, G. S., Ongarova, Y. (2014). “Ukrayna’da siyasi kriz”, Karadeniz Araştırmaları Dergisi, 42, 11-23. doi: 10.12787/KARAM856
• DİYARBAKIRLIOĞLU, K. (2020). “Viktor F. Yanukoviç dönemi Ukrayna’nın Avrupa Birliği ile ilişkilerini belirleyen dinamikler”, International Journal of Social Inquiry, 1, 209-234. doi: 10.37093/ijsi.746473
• DÖNMEZ, H. (2023). “Rusya-Ukrayna savaşına giden süreç: Avrasyacılık anlayışı çerçevesin-den bir inceleme”, International Journal of Politics and Security (IJPS), 5, 114-144. doi: 10.53451/ijps.1208030
• ENTMAN, R. M. (1993). “Framing: Toward clarification of a fractured paradigm”, Journal of Communication, 43, 51–58. doi:10.1111/j.1460-2466.1993.tb01304.x
• ERCAN, M. (2015). “Uluslararası hukuk normları bağlamında kırım meselesi: self determinas-yon mu? İlhak mı?”, The Journal of Academic Social Science Studies, 2015, 36, 95–113. doi: 10.9761/JASSS2833
• FİSKE, J. (1995). İletişim çalışmalarına giriş. S. İrvan (tran.). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• GİRGİN, A. (2002). “Haber ajansı”, Selçuk İletişim, 2(2), 2002, 107-116. Retrieved from: https://dergipark.org.tr/tr/pub/josc/issue/19004/200977
• HÜSEYNOV, F. (2003). “Bağımsız Devletler Topluluğu'nun oluşumunun hukuki boyutları”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 52, 387-401. doi: 10.1501/Hukfak_0000000499
• İNCEOĞLU, Y., Çoban, S. (2016). Şimdi haberler. Y. İnceoğlu & S. Çoban (Eds.), Haber Okuma-ları (pp. 17-52). İstanbul: İletişim Yayınları.
• KONAK, A. (2019). “Kırım'ın ilhakı ile sonuçlanan Ukrayna krizi ve ekonomik etkileri”, Ulusla-rarası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi, 4, 80-93. Retrieved from: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ijar/issue/47918/586404
• KUZIO, T. (2012). “Ukraine's relations with the West since the Orange Revolution”, European Security, 21, 395– 413. doi: 10.1080/09662839.2012.655272
• SAMEDOV, N. (2022). Rusya-Ukrayna İlişkileri: 1991-2021, Unpublished Masters Thesis, İstan-bul.
• SMITH, C. P. (2000). Content analysis and narrative analysis, H. T. Reis & C. M. Judd (Eds.), Handbook of Research Methods in Social and Personality Psychology (pp. 313-335), Cambridge: Cambridge University Press.
• ŞAHİN, M. (2013). “Ajans gazeteciliği ve medya sektöründe haber ajanslarının etkinliği”, İleti-şim Kuram ve Araştırma Dergisi, 37, 196-210. Retrieved from: https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/178968/ajans- gazeteciligi-ve-medya-sektorunde-haber-ajanslarinin-etkinligi
• TOKGÖZ, O. (1972). “Haber toplayan ve satan kuruluşlar: haber ajansları”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 27, 143-157. doi:10.1501/SBFder_0000001060
• TÜYSÜZOĞLU, G. (2011). “Ukrayna’da turuncu devrimin sonu”, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 3, 62-79. Retrieved from: https://dergipark.org.tr/tr/pub/gumus/issue/7512/98999
• UYANIKER, H. B. (2018). “Kırım sorunundan Donbas Savaşı’na Rusya-Ukrayna uzlaşmazlığı”, Karadeniz Araştırmaları Dergisi, 15 (59), 137-168. Retrieved from: https://dergipark.org.tr/tr/pub/karadearas/issue/68502/1072127
• ÜNALMIŞ, A. N., Oğuz, Ş. “Karadeniz’de Rusya-ABD rekabeti ve Ukrayna krizi”, Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 5, 1-10. doi: 10.31765/karen.584055
• WEBER, R. P. (1990). Basic content analysis. London: SAGE Publications.