ZONGULDAK’TA MİLLİYETÇİ BİR DERGİ: BUCAK

Yıl 2025, Cilt: 22 Sayı: 85, 456 - 475, 27.03.2025

Canan Sarıyar Sezan

https://doi.org/10.56694/karadearas.1565273

Öz

Zonguldak’ta yayımlanan ve ilk sayısını 23 Nisan 1945’te çıkaran Bucak Dergisi, kısa ömürlü hayatında Türkçü ve milliyetçi söylemleri ile yer edinmiştir. Dergiyi çıkaranlar Zonguldak için önde gelen isimler Ali Rıza İncealemdaroğlu, Halit Taşman ve Orhan Zihni Sanus’tur. Dergi, yayın hayatına fikir-sanat-aktüalite dergisi olarak başladıysa da 9. sayısından itibaren Aylık Türkçü Dergi olarak devam etmiştir. Dergi toplamda 13 sayı çıkardıktan sonra yayın hayatına veda etmiştir. Dergide Türkçü isimlerin yazılarına yer verilmiştir. Milliyetçi ve Türkçü söylemleri kendisine düstur edinen dergi, farklı görüşlere hiçbir zaman yer vermemiştir.
Bu çalışmada Cumhuriyet’in ilanından sonra il statüsüne kavuşan Zonguldak’ta çıkarılan Bucak Dergisi’nin tanıtımı yapılmış ve yayın politikası incelenmiştir. Bucak Dergisi'ni çıkaranlar, Cumhuriyet ve halk rejiminin idealine ve varlığına hizmet etmeyi amaçlayan bir yayın politikası benimsediklerini belirterek, milli iman ve inançla çalışmanın öne-mine vurgu yapmışlardır. Çalışmanın ana kaynağını Bucak Dergisi’nin 13 sayısı oluşturmaktadır. Ayrıca çeşitli kitap, makale ve tezlerden de istifade edilmiştir. Yapılan bu çalışmanın Zonguldak basın tarihine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

zonguldak, bucak dergisi, Türkçülük-milliyetçilik

Etik Beyan

Bu makalenin hazırlanma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyulduğu ve yararlanılan çalışmaların kaynakçada belirtildiği beyan olunur.

Kaynakça

• Bucak Dergisi. (23.04.1945), S. 1.
• Bucak Dergisi. (23.05.1945), S. 2.
• Bucak Dergisi. (23.06.1945), S. 3.
• Bucak Dergisi. (23.07.1945), S. 4.
• Bucak Dergisi. (23.08.1945), S. 5.
• Bucak Dergisi. (23.09.1945), S. 6.
• Bucak Dergisi. (?.10.1945), S. 7.
• Bucak Dergisi. (?.11.1945), S. 8.
• Bucak Dergisi. (?.12.1945), S. 9.
• Bucak Dergisi. (?. 01-02.1946), S. 10-11.
• Bucak Dergisi. (?. 03-04. 1946), S. 12.
• Bucak Dergisi. (04.06.1946), C. 2, S. 1.
• ALTHUSSER, L. (2010). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları, (Çev. A. Tümertekin), İstanbul: İthaki Yayınları.
• ARAR, H. (23.04.1945). “Korku Günü”, Bucak: 14.
• AYDINLI, E. (2021). “Zonguldak Komünizmle Mücadele Derneği”. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi. 22(40). 739-784.
• BALAŞOĞLU, N. (23.08.1945). “Türk İhtilali, 30 Ağustos ve Atatürk”, Bucak: 3-17.
• BALAŞOĞLU, N. (?. 11.1945). “Atatürk ve Bazı Istıraplarımız”, Bucak: 5. BARUÖNÜ, İ. (?.10.1945). “22. Cumhuriyet Yılında Düşünceler”, Bucak: 3.
• ERTAN, T. F. (2014). “Milliyetçilik”. Türkiye Cumhuriyeti Tarihi. (Ed. Temuçin F. Ertan). Anka-ra: Siyasal Kitapevi. 239.
• https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/keriman-halis-ece-1913-2012/ Erişim tarihi: 02.10.2024.
• https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/nejdet-sancar-1910-1975/ Erişim tarihi: 02.10.2024.
• https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/ulku-dergisi/ Erişim tarihi: 18.03.2025.
• İNCEALEMDAROĞLU, A. R. (23.05.1945). “Kutsal Bayramımız 19 Mayıs”, Bucak: 3.
• İNCEALEMDAROĞLU, A. R. (?. 11.1945). “Başını, canını ve bütün varlığını bu aziz yurda ada-mış olanlardanız”, Bucak: 3. KARAKUZU, H. (2021). Demokrat Parti Dönemi’nde Zonguldak (1950-1960). Nevşehir: Nevşe-hir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. (Yayımlanmamış Doktora Tezi).
• NAMAL, Y.- Yıldız, R. (2017). “Zonguldak Milletvekili Ali Rıza İncealemdaroğlu”. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum. 6(17). 335-357.
• NAMAL, Y.- Karakuzu, H. (2017). “Türkçülüğün Zonguldak’tan Yükselen Sesi: Doğu Dergisi”. In I. Uluslararası Türklerin Dünyası Sempozyumu (I. International World of Turks Sym-posium of Social Sciences) Antalya-11-14 Mayıs 2017. 233-251.
• NAMAL, Y. (2011). Tahir Akın Karauğuz’un Zonguldak Yayın Hayatına Katkıları, Edebiyatta Zonguldak ‘10 Bienali Bildiriler Kitabı. Zonguldak: Çizgi Matbaası.
• Orhan Zihni Sanus’un “Savulun, Türk Gençliği Geliyor”
• SANÇAR, N. (26.12.1945). “Türklük Sevgisi”, Bucak: 5.
• SANÇAR, N. (21.01.1946). “Maalesef Türkler”, Bucak: 3.
• SANÇAR, N. (21.01.1946). “Milli Şuur ve Medeni Cesaret”, Bucak: 5.
• SANÇAR, N. (26.12.1945). “Türkçülük Bayrağı”, Bucak: 13.
• SANUS, O. Z. (?. 11. 1945). “Atatürk”, Bucak: 4.
• SANUS, O. Z. (?.12.1945). “Savulun Türk Gençliği Geliyor”, Bucak: 3.
• SEYHAN Ö. (2024a). İkinci Dünya Savaşı Yıllarında Milliyetçi Bir Ses: Türk Yurdu Dergisi (1942-1943). Çanakkale: Paradigma Akademi Yayınları.
• SEYHAN Ö. (2024b). “İkinci Dünya Savaşı Yıllarında Sağ ve Sol Cenahta Milliyetçilik ve Hüma-nizm Anlayışı: Türk Yurdu ve Yurt ve Dünya Dergisi Kıyaslaması”. Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi/Journal of Atatürk Yolu. 74/ 182-198.
• SEYHAN, Ö. (2024c). “Milliyetçi Kadınlar: Ülkücü Hanımlar Derneği ve Ananın Sesi Gazetesi”, Genel Türk Tarihi Araştırmaları Dergisi. VI/XII:715-728.
• SEYHAN, Ö. (2024d). “Demokrat Parti Döneminde Anadolu’da Milliyetçilik İdeolojisinin Yük-selişi: Türk Milliyetçiler Derneğinin Afyon Şubesi ve Türkeli Dergisi”. Belgi Dergisi. 28/,69-192.
• TAŞMAN, H. (?.11.1945). “Milli Matemimizin Yedinci Yılı”, Bucak: 4.
• TAŞMAN, H. (23.04.1945). “Dergimiz Çıkarken”, Bucak: 4.
• TAŞMAN, H. (23.08.1945). “Türklerde Milliyetçilik”, Bucak: 4-12.
• TUNCEL, M. (2013). “Zonguldak”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. XV/ 501-504.
• YİRSUTİMUR, D. (2008). Zonguldak Basın Tarihi (1923–2007). Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• YİRSUTİMUR, D. (2018). “Zonguldak İl Merkezi Gazeteleri”. Researcher Social Science Studies. VI/II: 65-97