Zonguldak-Üzülmez Tünellerinin Çevre Kaya Özelliklerinin Belirlenmesi ve Duraylılığının Değerlendirilmesi

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 1, 144 - 151, 01.01.2016

Melih Geniş Zeynel Derin

Öz

Zonguldak ilini Ankara’ya bağlayan devlet karayolu güzergahının çift yönlü olması için çalışmalar devam etmektedir. Bu amaçla günümüzde hizmet veren Sapça tüneline paralel yeni tüp ve Üzülmez tünellerinin kazı çalışmaları tamamlanmıştır. Üzülmez tüneli güzergahı boyunca seçilen bölgeler için duraylılık değerlendirmesi yapılmıştır. Kaya malzemesinin dayanım ve deformasyon özellikleri labaratuvar çalışmaları ile bulunmuştur. RMR ve Q kaya kütlesi sınıflama sistemleri kullanılarak kaya kütlesi puanları tespit edilmiştir. Sonra kaya kütlesine ilişkin dayanım ve deformasyon özellikleri çeşitli araştırmacılar tarafından önerilen görgül eşitlikler yardımıyla belirlenmiştir. Elde edilen veriler, iki boyutlu sonlu elemanlar çözümleme yöntemlerini esas alan bilgisayar programlarında kullanılarak yerdeğiştirme miktarları, açıklık çevresinde oluşan yenilme bölgeleri belirlenmiştir. Ayrıca tünel kazısının çeşitli aşamalarında uygulanan tahkimatın duraylılığı da değerlendirilmiştir

Anahtar Kelimeler

Duraylılık, Sayısal çözümlemeler, Tünel

Determination of Rock Mass Properties and Stability Assessment of Üzülmez Tunnels, Zonguldak

Öz

The studies about extension to double roadway of existing state roadway from Zonguldak to Ankara has been continued. In this purpose, excavations of tunnel tube parallel of existing Sapça Tunnel and Üzulmez tunnels have just been completed. Stability assessment for selected regions along to the Üzülmez tunnels route were performed. Strength and deformation properties of rock material by laboratory studies were obtained. Rock mass ratings were estimated by RMR and Q rock mass classification systems. Then, strength and deformation properties of rock mass is obtained by using empirical equations proposed by various researchers. Displacement and failure zones around openings were calculated by using obtained data into two dimensional computer code based finite element method. Furthermore, support stabilities at the different stages of excavation were evaluated.

Anahtar Kelimeler

Stability, Numerical analyses, Tunnel

Kaynakça

• Anon 2011 Üzülmez 1,2 tüneli kesin proje. Mega Mühendislik, Ankara, 145 s.
• Aydan, Ö. 2000. Fay çiziklerinden yerkabuğuna etkiyen gerilmelerin saptanması için yeni bir yöntem ve uygulaması. Hacettepe Üniversitesi Yerbilimleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Bülteni, 22: 223-236.
• Aydan, Ö., Dalgıç, S. 1998. Prediction of deformation behaviour of 3 lanes Bolu tunnels through squeezing rocks of North Anotolian Fault Zone (NAFZ). Proc.of the Regional Symposium on Sedimentary Rock Engineering, Taipei, pp. 228–233.
• Aydan, Ö., Kawamoto, T. 2000. Assessing mechanical properties of rock masses by RMR rock classification method. GeoEng. 2000 Symposium, Sydney, OA0926.
• Aydan, Ö., Ulusay, R., Kawamoto, T. 1997. Assessment of rock mass strength for underground excavations. The 36th US Rock Mechanics Symposium, pp. 777-786.
• Barton, N. 1995. The influence of joint properties in modelling jointed rock masses. 8th Int. Rock Mech. Congress, Tokyo, pp. 1023-1032.
• Barton, N. 2000. TBM Tunnelling in Jointed and Faulted Rock. Balkema, Rotterdam, 173 pp.
• Barton, N. 2002. Some new Q value correlations to assist in site characterization and tunnel design. Int. J. Rock Mech. Min. Sci., 39:185–216.
• Barton, N., Lien, R., Lunde, I. 1974. Engineering classification of rock masses for the design of tunnel support. Rock Mechanics, 6(4):189-239.
• Bhasin, R., Grimstad, E. 1996. The use of stress–strength relationships in the assessment of tunnel stability. Tunn. Undergr. Space Tech., 11(1):93–98.
• Bieniawski, ZT. 1989. Engineering Rock Mass Classifications, Wiley, New York.
• Geniş, M., Acun, D. 2015. Kuyu duraylılığının analitik ve sayısal yöntemler ile karşılaştırmalı bir incelemesi. Çukurova Ün. Müh. Mimar. Fak. Derg., 30(2):201-215.