Katı Atık Depolama Sahalarının Sucul Sistemlere Etkileri: Yedigöller-Kütahya Örneği

Yıl 2012, Cilt: 2 Sayı: 1, 20 - 26, 01.01.2012

Naime Arslan Esengul Kose Cem Tokatlı Ozgur Emiroglu Arzu Çiçek

Öz

Yaklaşık 35 yıldır Kütahya’nın atık depolama sahası olarak kullanılan Yedigöller bölgesinde, 2’si kurumuş halde toplam 7 gölcük bulunmaktadır ve bölge yoğun bir kirlilik baskısı altındadır. Bu çalışmada, Yedigöller bölgesinde yer alan, halen yoğun sportif balıkçılık faaliyetlerinin gerçekleştiği en büyük göletten alınan örneklerde, suyun bazı fizikokimyasal özellikleri pH, sıcaklık, çözünmüş oksijen, % oksijen doygunluğu, iletkenlik, tuzluluk, nitrit, nitrat, fosfat ile bazı toksik elementlerin Zn, As, B, Cd, Cr, Cu, Pb su ve sedimentteki konsantrasyonları ile gölette yayılış gösteren balık türlerinden Carassius gibelio Bloch 1782 , Squalius pursakensis Hankó 1925 ve Capoeta sieboldii Steindachner 1864 ’nın kas dokularındaki değerleri araştırılmıştır. Yapılan araştırma sonucunda elde edilen değerler Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği SKKY ve Türk Gıda Kodeksi TGK ’ne göre değerlendirilmiştir. Balık kaslarında tespit edilen As ve Cd konsantrasyonlarının Türk Gıda Kodeksi’nde belirtilen limit değerlerin oldukça üzerinde olduğu ve bölgenin SKKY ye göre inorganik kirlilik parametreleri açısından IV. sınıf su kalitesine sahip olduğu tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Kütahya, Yedigöller, Su kalitesi, Carassius gibelio, Squalius pursakensis, Capoeta sieboldii

Ecotoxicological Effects of Solid Waste Storage Areas on Aquatic Systems: Example of Yedigöller, Kütahya

Öz

Yaklaşık 35 yıldır Kütahya’nın atık depolama sahası olarak kullanılan Yedigöller bölgesinde, 2’si kurumuş halde toplam 7 gölcük bulunmaktadır ve bölge yoğun bir kirlilik baskısı altındadır. Bu çalışmada, Yedigöller bölgesinde yer alan, halen yoğun sportif balıkçılık faaliyetlerinin gerçekleştiği en büyük göletten alınan örneklerde, suyun bazı fizikokimyasal özellikleri pH, sıcaklık, çözünmüş oksijen, % oksijen doygunluğu, iletkenlik, tuzluluk, nitrit, nitrat, fosfat ile bazı toksik elementlerin Zn, As, B, Cd, Cr, Cu, Pb su ve sedimentteki konsantrasyonları ile gölette yayılış gösteren balık türlerinden Carassius gibelio Bloch 1782 , Squalius pursakensis Hankó 1925 ve Capoeta sieboldii Steindachner 1864 ’nın kas dokularındaki değerleri araştırılmıştır. Yapılan araştırma sonucunda elde edilen değerler Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği SKKY ve Türk Gıda Kodeksi TGK ’ne göre değerlendirilmiştir. Balık kaslarında tespit edilen As ve Cd konsantrasyonlarının Türk Gıda Kodeksi’nde belirtilen limit değerlerin oldukça üzerinde olduğu ve bölgenin SKKY ye göre inorganik kirlilik parametreleri açısından IV. sınıf su kalitesine sahip olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kütahya, Yedigöller, Su kalitesi, Carassius gibelio, Squalius pursakensis, Capoeta sieboldii.

Kaynakça

• Alaş, A. 1999. Yedigöller (Yukarı Porsuk Havzası- Kütahya)’ın Bazı Limnolojik Özellikleri ve Balıkçılık International Sypposium on Protuction of Natural Environment and Ehrami Karaçam, Kütahya.
• APHA, 1992. Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater. In A.E. Greenberg, L.S.Clesceri, A.D. Eato (eds.), American Public Health Association, 18th ed., Washington, U.S.A.
• Arslan, N., Koç, B., Çiçek, A., Emiroğlu, Ö., Malkoç, S. 2009. Uluabat Gölü bazı biyotik ve abiyotik öğelerinde gümüş birikimi. Türkiye Sulak Alanlar Kongresi, Eskikaraağaç, Bursa, 183 – 191.
• Arslan, N., Tokatlı, C., Çiçek, A., Köse, E. 2011. Yedigöller (Kütahya) Bölgesinde Su ve Sediment Örneklerinde Belirlenmesi. Rev. Hydrobiol., 4.1 17 – 28. Metal Seviyelerinin
• ASTM, 1985. Preparation of Biological Samples for Inorganic Chemical Analysis 1. Annual Book of ASTM Standards, D-19, pp. 740- 747.
• Baş, L., Demet, Ö. 1992. Çevresel Toksikoloji Yönünden Bazı Ağır Metaller. Çevre Derg., sayı:5.
• Denny, P., Hart, BT., Lasheen, MR., Subramanian, V., Wong, MH. 1987. Group Report: Lead, Lead, Mercury, Cadmium and Arsenic In The Environment. In: S.C.O.P.E. of the I.C.S.U. (Hutchınson, T, C., Meema, K, M., -eds.). Canada.
• EPA METHOD, 2007. 2001. Determination Of Metals And Trace Elements In Water And Wastes by Inductively Coupled Plasma-Atomic Emission Spectrometry.
• EPA METHOD, 3051. 1998. Microwave Assisted Acid Digestion of Sediments, Sludges, Soils, and Oils.
• Kahvecioğlu, Ö., Kartal, G., Güven, A., Timur, S. 2003. Metallerin çevresel etkileri-I. Metalurji Derg., 136: 47-53.
• Kayhan, FE., Muşlu, MN., Koç, ND. 2009. Bazı Ağır Metallerin Tarattığı Stres ve Biyolojik Yanıtlar. J. Fish. Sci., 3(2): 153-162. Üzerinde
• MacDonald, DD., Ingersoll, CG., Berger, TA. 2000. Development and Evaluation of Consensus- Based Sediment Quality Guidelines for Freshwater Ecosystems. Arch. Environ. Contam. Toxicol., 39: 20–31.
• Özen, AS., Korkmaz, Ö. 2005. Yedigöller (Kütahya) Ekosisteminde Biyolojik Çeşitlilik ve Kirlilik Üzerine Bir Araştırma. Dumlupınar Üniv. Fen Bil. Enst. Derg., 9: 15-26.
• Shrivastava, P., Saxena, A. Swarup, A. 2003. Heavy metal pollution in a sewage-fed lake of Bhopal. Lakes & Resevoirs. Res. Manag., 8: 1-4.
• SKKY, 2004. Su Kirliliği ve Kontrolü Yönetmeliği, 31 Aralık 2004 tarihli Resmi Gazete No: 25687, http://www.cevreorman.gov.tr/yasa/y/25687.
• Tanyolaç, J. 2009. Limnoloji. Hatiboğlu Yayınevi, Ankara, 294 s.
• Taş, B. 2011. Gaga Gölü (Ordu, Türkiye) Su Kalitesinin İncelenmesi. The Black Sea J. Sci., 1(3): 43-61.
• TGK, 2002. Türk Gıda Kodeksi. Türk Gıda Kodeksi Gıda Maksimum Seviyelerinin Belirlenmesi Hakkında Tebliğ. No: 2002/63. Belirli Bulaşanların
• TGK, 2008. Türk Gıda Kodeksi. Türk Gıda Kodeksi Gıda Maksimum Seviyelerinin Belirlenmesi Hakkında Tebliğ. No: 2008/26. Belirli Bulaşanların
• Yılmaz, F. 2004. Mumcular Barajı (Muğla – Bodrum)'nın Fiziko-Kimyasal Özellikleri. Ekoloji Derg., 13: 13–17.