Karadeniz Ereğli Zonguldak Andezitlerinin Petrografik-Jeokimyasal Özellikleri ve Endüstriyel Kullanılabilirliği

Yıl 2011, Cilt: 1 Sayı: 1, 23 - 36, 01.01.2011

Gürkan Bacak Serkan Ahmet Yılmazer

Öz

Bu çalışmada Zonguldak batısı, Kozlu-Karadeniz Ereğlisi ve Ormanlı arasında kalan bölgede yayılım sunan Üst Kretase yaşlı volkanitlerin jeolojik özellikleri litoloji, petrografi, jeokimya ve endüstriyel kullanılabilirliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Petrografik ve jeokimyasal açıdan andezit, bazaltik andezit ve traki-andezit olarak tanımlanan volkanitler, yitim zonu kalk-alkali karaktere sahiptirler. Laboratuvar çalışmaları kapsamında ilk aşamada 5 adet taze volkanit örneğinde standartlara uygun TS, BS, ASTM, AASHO olarak agrega deneyleri elek analizi, özgül ağırlık, su emme oranı, organik madde miktarı, yassılık endeksi, Los Angeles aşınma direnci, soyulma, dona karşı dayanım, tek eksenli basınç ve ikinci aşamada volkanit arega katkılı beton örneklerinde beton deneyleri beton agregası granülometri, beton karışım, Slump-çökme, birim ağırlık, betonun dayanımı yapılmıştır. Gerçekleştirilen agrega ve beton deneylerinden elde edilen sonuçların standartlardaki koşulları sağladığı görülmüş, böylece volkanit agregaların yol üst yapı malzemesi olarak ve volkanit agregadan N-4 agrega örneğinden elde edilen C 25/30 sınıfındaki betonun betonerme yapılarda, köprülerde, temel duvarlarında kullanılabilir özellikte olduğu belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Andezit, Agrega, Kdz. Ereğli

The Petrographical-Geochemical Properties and Industrial Availability of the Karadeniz Eregli Andesites Zonguldak

Öz

Aim of this study is to determine the geological properties lithology, petrography, geochemistry and industrial usibility of the Upper Cretaceous volcanics, seperated on the area, among Kozlu-Krd. Ereğli and Ormanlı, westside of Zonguldak. Volcanics, described as andesite, basaltic andesite and trachy-andesite by petrographically and geochemically, have subduction zone calk-alkaline character. Firstly, in laboratuary studies the aggregate tests grading, specific gravity, water absorption, organic impurity, flakiness index, Los Angeles test for resistance to wear, peeling test, freezing resistance and UCS were realized on the 5 selected fresh patterns, match with the standarts TS, ASTM, AASHO . Secondly, concrete tests grading of the concrete aggregates, concrete preperation, slump test, specific density of concrete and UCS of the concrete were made on the concrete patterns with volcanic aggregate additive.Statistical relationships were determined between values of the agreggate and concrete tests results. Both petrographical, chemical, physical and mechanical tests values of the agreggates and concretes are also match with the standarts, given above.As a conclusion, realized that volcanic aggregates for superstructure materials and C 25/30 concrete which made with volcanic aggregate by using the specimen of N-4 aggregate for rainforcement buildings, bridges, foundation walls can be used.

Anahtar Kelimeler

Andesite, Aggregate, Kdz. Ereğli

Kaynakça

• AASHTO T-194, 1997. Standart Method of Test for Determination of Organic matter in Soil by Wet Combustion, AASHTO Provisional Standarts, American Association of State Highway and Transportation Officials Publ. pp 20.
• Alan, İ., Aksay, A. 2002. 1:100000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritaları, Zonguldak E-27 ve F-27 Paftaları. Jeolojik İnceleme Raporu, MTA Genel Müdürlüğü Jeolojik Etütler Dairesi, No:28, Ankara, 21s.
• ASTM C 127, 2001. Standart Test Method for Specific Gravity and Absorption of Coarse Aggregate. American Society for Testing and Materials Standarts, pp10, Vol. 6.
• ASTM C 33, 2003. Specification for Concrete Aggregates. ASTM (American Society for Testing and Materials) Standarts, pp 11, Vol 04. 02.
• Aydın, M., Serdar, HS., Şahintürk, Ö., Yazman, M., Çokuğraş, R., Demir, O., Özçelik, Y. 1987. Çamdağ (Sakarya)- Sünnicedağ (Bolu) Yöresinin Jeolojisi. Türkiye Jeoloji Kurumu Bült., 30:1-14.
• Bacak, G. 2008. Zonguldak Batısında Yeralan (Kozlu-Krd. Ereğli) Volkanitlerinin Jeolojik Özellikleri ve Endüstriyel Kullanılabilirliğinin Araştırılması. ZKÜ Araş. Fonu Projesi, 2. Ara Gelişme Araştıma Projesi Başk., No: 2007/2-45-05-07, Zonguldak, 30s. Bilimsel
• BS 812 105S2, 1990. Testing Aggregate Methods For Determination of Particle Size And Shape, Elongation Index of Coarse Aggregates, British Standarts And BSI Publications, pp12.
• BS 882, 1992. Specification for Aggregates from Natural Sources for Concrete, British Standarts and BSI Publ., pp 14.
• De Beer, JH. 1967. Subjective Classifiction of the Hardness of Rocks and the Associated Shear Strenght Proc. Reg., Cong. of Afi, Soil Mech. Found, Ting, Coptawn, pp.396-398.
• ISRM, 1979. Suggested Methods for Determining the Uniaxial Deformability of Rock Materials. Int. Journal of Rock Mech. Min. Sci. and Geomech. Abst., pp 16-135, 140. Strength and
• Ketin, İ. 1966. Anadolunun Tektonik Birlikleri (Tectonic Units of Anatolian Asia Minor). M.T.A. Derg., 66: 20-34.
• KTŞ, 2006. Karayoları Teknik Şartnamesi, Karayolları Genel Müdürlüğü Teknik Araştırma Dairesi Başkanlığı Yayını: 267, TCK Genel Müdürlüğü Matbaası, Ankara, 753 s.
• Okay, Aİ. 1989. Tectonic Units and Sutures in the Pondides, Northern Turkey. Tectonic Eevolution of the Tethyan Region: ed. A.M.C. Şengör, Nato Advanced Science İnstitute (ASI) Series (Publ.), pp. 109-116.
• Okay, AI. 2006. Cretaceous and Triassic Subduction- Accretion, Hp/lt Metamorphism and Continental Growth in the Central Pontides, Turkey. Geol. Soc. Am. Bull., 118: 1247-1269.
• Okay, Aİ., Görür, N. 1994. Kinematic History Of The Opening Of The Black Sea And İts Effect On The Surrounding Regions. Geology, 22: 267- 270
• TS 2513, 1977. Doğal Yapı Taşları, TSE Standartları, 8 Şubat 1977, Ankara.
• TS 3526, 1980. Beton Agregalarında Özgül Ağırlık ve Su Emme Oranı Tayini, TSE Standartları, 13 Ocak 1980, Ankara, 13 s.
• TS 3529, 1980. Beton Agregalarının Birim Ağırlıklarının Tayini, TSE Standartları, 19 Aralık 1980, Ankara, 5 s.
• TS 3530, 1999. Agregaların Geometrik Özellikleri İçin Deneyler, Bölüm 1: Tane Büyüklüğü Dağılımı Tayini- Eleme Metodu, TSE Standartları, 11 Nisan 1999, Ankara, 11s.
• TS 3673, 1982. Beton Agregalarında Organik Kökenli Madde Tayini Deney Metodu, 4 Ocak 1982. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 4 s.
• TS 3694, 1981. Beton Agregalarında Aşınmaya Dayanıklılık (Aşınma Oranı) Tayini Metodu, Ocak 1981. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 18 s.
• TS 699, 1987. Tabii Yapı Taşları-Muayene ve Deney Metotları, TSE Standartları, 4 Ocak 1987, Ankara, 84 s.
• TS 706 EN 12620, 2003. Beton Agregaları, 02 Nisan 2003, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 46 s.
• TS 707, 1980. Beton Agregalarından Numune Alma ve Deney Numunesi Hazırlama Yöntemi, TSE Standartları , 19 Aralık 1980, Ankara, 9 s.
• TS EN 12350-2, 2002. Taze Beton Deneyleri, Bölüm 2: Slump (çökme) Deneyi, 17 Nisan 2002, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 8 s.
• TS EN 12390-2, 2002. Beton, Sertleşmiş Beton Deneyleri, Bölüm 2: Dayanım Deneylerinde Kullanılacak Deney Numunelerinin Hazırlanması ve Kürlenmesi, 08 Nisan 2002, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 4 s.
• TS EN 12390-3, 2003. Beton, Sertleşmiş beton deneyleri, Bölüm 3: Deney Bumunelerinde basınç Dayanım Deneyi, 18 Nisan 2003, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 12 s.
• TS EN 206-1, 2002. Beton, Bölüm 1: Özellik, Performans, Standartları,19 Nisan 2002, Türk Standartları Enstitüsü Ankara, 68s. ve Uygunluk, TSE
• Uygunoğlu, T. 2005. Afyon ve Çevresindeki hafif Agregalarda Üretilen Blok Elemanlarının Fiziksel ve Mekanik özelliklerinin Araştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü Afyonkarahisar, 140 s.
• Winchester, JA., Floyd, PA. 1977. Geochemical And Their Differatiation Producs Using İmmobile Elements. Chem. Geol., 20: 325-343.
• Wood, DA. 1980. The Aplication Of Th-Hf-Ta Diagram To Problems Of Tectomagmatic Classifiction And to Establish The Nature Of Crustal Contamination Of Basaltic Lavas Of British Tertiary Volcanic Province. Earth Planet Sci. Lett., 50: 11-30.
• Yaralı, O., Yaşar, E., Bacak, G., Ranjith, PJ. 2008. A study of rock abrasivity and tool wear in Coal Measures Rocks. Int. J. Coal Geol., 74: 53–66.
• Yılmazer, S. 2009. Zonguldak Batısında Yeralan (Kozlu-Krd. Ereğli) Volkanitlerinin Jeolojik Özellikleri ve Endüstriyel Kullanılabilirliğinin Araştırılması. Y. Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Enstitüsü, 99s. Fen Bilimleri