AN EXAMINATION OF THE TRANSLATION OF THE NOVEL BRAVE NEW WORLD IN TERMS OF TRANSLATION THEORIES

Yıl 2019, Sayı: 2, 208 - 227, 01.04.2019

Mehmet Çelik Yusuf Ertürk

Öz

The number of books being translated into Turkish keeps increasing on a par with the level of contact with the outside world. Strong enthusiasm of Turkish readership to catch up with the agenda in the literary and popular science area may not always meet with the enthusiasm with which the book was translated. Translations mostly suffer from inconsistent applications of methods and theories developed in Translation Studies. To draw attention to typical types of translation deficits in the publishing world, this paper examined the translation of the novel ‘Brave New World’ by Ümit Tosun. The translation was examined in terms of readability, fluency, translation techniques, methods, theory and approach on carefully selected rich extracts. Findings reveal that Ümit Tosun paid particular attention translation of long and complex sentences by using different methods and approaches though unsystematic and incoherent. Reiss’s 1977 emphasis on the appropriacy of a translation method for expressive texts was adhered to. As a result, the translator produced a readable and fluent book for the audience. As for his philosophy of translation, Tosun runs between St. Jerome’s and Martin Luther’s translation techniques

Anahtar Kelimeler

Cesur Yeni Dünya, translation, translation approaches, translation methods

Yeni Cesur Dünya Adlı Roman Çevirisinin Çeviri Kuramları Işığında Tetkiki

Öz

Türkçeye çevrilen kitapların sayısı, dış dünyayla temas düzeyiyle aynı seviyede artmaya devam ediyor. Türk okurlarının edebi ve popüler bilim alanındaki gündemi yakalama konusundaki güçlü coşkusu, kitabın çevrildiği coşkuyla her zaman karşılaşmayabilir. Çeviriler, çoğunlukla Çeviri Çalışmaları'nda geliştirilen yöntem ve teorilerin tutarsız uygulamalarından muzdariptir. Yayın dünyasındaki tipik çeviri açığı türlerine dikkat çekmek için, bu makale Ümit Tosun'un "Cesur Yeni Dünya" adlı romanının çevirisini incelemiştir. Çeviri, özenle seçilmiş parçalar üzerinde okunabilirlik, akıcılık, çeviri teknikleri, yöntemler, teori ve yaklaşım açısından incelenmiştir. Bulgular, Ümit Tosun'un, sistematik farklı yöntemler ve yaklaşımlar kullanarak uzun ve karmaşık cümlelerin çevirilerine özellikle dikkat ettiğini ortaya koymaktadır her ne kadar uygulaması düzensiz ve tutarsız olsa da. Katharina Reiss’in 1977 dışavurumcu metinler için çeviri yöntemi uygunluğu vurgusuna sadık kalınmıştır. Sonuç olarak, çevirmen okuyucu için okunaklı ve akıcı bir kitap hazırlamıştır. Tercüme felsefesine gelince, Tosun, Aziz Jerome ile Martin Luther’in çeviri teknikleri arasında gidip gelmektedir

Anahtar Kelimeler

Cesur Yeni Dünya, çeviri, çeviri yaklaşımları, çeviri metotları

Kaynakça

• CICERO, M. T. ‘De optimo genere oratorum’, in Cicero De inventione, De optimo genere oratorum, topica, translated by H. M. Hubbell, Heinemann, London 46 B.C. /1960, pp. 347–373.
• DRYDEN, John, “Metaphrase, paraphrase and imitation”, Extracts of ‘Preface to Ovid’s Epistles’ in Theories of Translation, (ed.) R. Schulte and J. Biguenet London 1992, pp. 17–31.
• DARBELNET, J., bk. VINAY, J. P.
• HALLIDAY, M. A. K. - R. Hasan, Cohesion in English, Longman, London 1976.
• HASAN, R., bk. HALLIDAY, M. A.
• HUXLEY, Aldous, Brave New World, Rosetta Books, New York 2010.
• HUXLEY, Aldous, Cesur Yeni Dünya, (Çev. Ümit Tosun), İthaki Yayınları, İstanbul 2010.
• KOLLER, W., ‘The concept of equivalence and the object of translation studies’, Target 7.2: (1995), pp. 191–222.
• LUTHER, M., ‘Sendbrief vom Dolmetschen’, in H. Störig (ed.) (1963), pp. 14–32.
• NEWMARK, P., Approaches to Translation, Pergamon, Oxford 1981.
• NEWMARK, P., A Textbook of Translation, Printice Hall, New York 1988.
• NIDA, Eugene, Toward a Science of Translating, E. J. Brill, Leiden 1964.
• REISS, K., Möglichkeiten und Grenzen der Übersetzungkritik, M. Hueber, Münich 2000.
• REISS, K. ‘Text types, translation types and translation assessment’, translated by A. Chesterman, in A. Chesterman (ed.), Fin Lecture, Helsinki 1989, pp. 105– 115.
• JAKOBSON, Roman, “On linguistic aspects of translation from Fang, Achilles and Reuben A. Brower”, On Translation, Harvard University Press, Boston 1959, pp. 232-239.
• VAN DOORSLER, L., ‘Risking conceptual maps’, in Y. Gambier and L. van Doorsler (eds) The Metalanguage of Translation, special issue of Target, 19.2 (2007), pp. 217-233.
• VENUTI, Lawrence, The invisibility of the translator: a history of translation, Routledge, London 1980.
• VINAY, J. P. - J. Darbelnet, Comparative Stylistics of French and English: A Methodology of Translation, John Benjamins, Amsterdam 1958/1995.