Comparative Analysis on the Perceptions of Religion Among the Women of Generations X, Y and Z

Yıl 2022, Sayı: 8, 55 - 94, 30.04.2022

Şerife Altıparmak Hatice Budak

https://doi.org/10.54557/karataysad.1074241

Öz

This study aims to examine the perception of religion, which is always present and continues to exist in human beings, with the phenomenon of the generation that has become prominent in the social sciences literature recently. The aim of the study is to determine whether there is a differentiation between the religious perceptions of women of generations X, Y, and Z who were born in the same period, shaped by a certain age, and share similar values, attitudes, and lifestyles, and to describe the current situation.
The study was carried out with the participation of 500 women who were selected by a simple random method belonging to the generations of X, Y, and Z residing in the centre of Konya province in 2020. Data were conducted with a quantitative method by benefiting from the “Perception of Religion Survey Form” created by Yılmaz Ceylan (2010) in his research. The survey used in the study consists of a total of 34 questions, 10 of which contain socio-demographic variables, and the other 24 participation statements prepared in a five-Likert type aim to determine the perception of religion. In order to provide a comparative analysis of the participants' perceptions of religion, the articles in the Perception of Religion Survey Form were classified according to the belief, knowledge, and influence/behaviour dimensions of the religious experience by taking expert opinions. Data obtained through the research were analysed with SPSS 22 software.
As a result of the study, in the perception of the religion of women of generations of X, Y, and Z, which is analysed by considering the connection of religious experience with belief, knowledge, and effect /behaviour dimensions, belief is the area with the most similarity and the least differentiation, followed by the knowledge area. In the perception of religion, the most intensive differentiation area between the women of generations X, Y, and Z is the area of effect/behaviour. It was determined that the women of generation X and Y are closer to each other in terms of perception of religion, and differentiation or transformation becomes clearer in generation Z. The differentiation detected in our study in the perception of the religion of women of generations X, Y, and especially Z does not correspond to quantitatively high ratios for today. However, due to the course of modernization, globalization, and commodification, it should be considered that the possibilities of the effect of secularization on the perception of religion and transformation from a transcendent religion to an immanent religion may increase in the future.

Anahtar Kelimeler

Generation, Generation X Y and Z, Religion, Perception of Religion, Dimension of Religious Experience.

X, Y, Z KUŞAĞI KADINLARININ DİN ALGILARININ KARŞILAŞTIRILMALI ANALİZİ

Öz

Bu çalışma, insanoğlunda her daim bulunan ve varlığını sürdüren din algısını son dönemlerde sosyal bilimler literatüründe öne çıkan kuşak olgusu ile incelemeyi hedeflemektedir. Çalışmanın amacı, aynı zaman aralığında doğan, belirli bir çağın şekillendirdiği, benzer değerleri, tutumları ve yaşam tarzlarını paylaşan X, Y, Z kuşaklarına mensup kadınların din algıları ile aralarında bir farklılaşmanın olup olmadığını tespit edebilmek ve mevcut durumu betimlemektir.
Çalışma 2020 yılında Konya ili merkezinde ikamet eden X, Y ve Z kuşağına mensup basit tesadüfi yöntemle seçilen 500 kadının katılımı ile gerçekleşmiştir. Nicel yöntemle yapılan çalışmada Yılmaz Ceylan’ın (2010) araştırmasında oluşturduğu “Din Algısı Anket Formu” kullanılarak veriler toplanmıştır. Çalışmada kullanılan anket, sosyo-demografik değişkenleri içeren 10 soru ve din algısını belirlemeyi amaçlayan beşli likert tipinde hazırlanmış 24 katılım ifadesi ile toplam 34 sorudan oluşmaktadır. Katılımcıların din algılarının karşılaştırmalı analizini sağlayabilmek için Din Algısı Anket formunda yer alan maddeler uzman görüşleri alınarak dini tecrübenin inanç, bilgi ve etki/davranış boyutlarına göre sınıflandırılmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler SPSS 22 programı ile analiz edilmiştir.
Çalışma sonucunda, dini tecrübenin inanç, bilgi ve etki/davranış boyutu ile bağlantısı dikkate alınarak analiz edilen din algısında X, Y ve Z kuşağı kadınlarının din algılarında aralarında benzerliğin en fazla olduğu ve farklılaşmanın en az görüldüğü alan inanç iken inancı bilgi alanı takip etmektedir. Din algısında X, Y ve Z kuşağı kadınları arasında farklılaşmanın en yoğun olduğu alan ise etki/davranış alanıdır. Din algısında X ve Y kuşağı kadınlarının din algısında birbirlerine daha yakın olduğu, farklılaşma veya dönüşümünün Z kuşağında daha fazla belirginleştiği tespit edilmiştir. X, Y ve özellikle Z kuşağı kadınlarının din algısında çalışmamızda tespit edilen farklılaşma bugün için sayısal olarak yüksek oranlara tekabül etmemektedir. Bununla birlikte modernleşme, küreselleşme ve metalaşmanın seyrine bağlı olarak gelecekte sekülerleşmenin din algısı üzerindeki etkisinin artabileceği, aşkın bir din algısından içkin bir din algısına dönüşüm yaşanılabileceği ihtimalleri dikkate alınmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Kuşak, X Y ve Z Kuşağı, Din, Din Algısı, Dini Tecrübenin Boyutları

Kaynakça

• Aktay, Y., ve Köktaş, E. (1998). Din Sosyolojisi. Ankara: Vadi Yayınları.
• Aydoğdu, S., Uzun, B., ve Öztürk, D. (2019). Ebelik Öğrencilerinin Evlilik Dışı Cinsel İlişki Hakkındaki Görüş ve Tutumları. Androloji Bülteni, 21, 97-104.
• Bayramov, S. (2019). X, Y ve Z Kuşak Çalışanlarının Esnek Çalışmaya Yönelik Tutumlarının Eskişehir İli Kapsamında Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Ceylan, Y. (2010). Lise Öğrencilerinin Din Algısı. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çarkoğlu, A. ve Toprak, B. (2006). Değişen Türkiye'de Din, Toplum ve Siyaset. İstanbul: Tesev Yayınları.
• Çüçen, K. A. (2005). Batı Aydınlanmasının Düşünsel Kökenleri ve Eleştirisi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26-34.
• Dereli, M. D. (2012). Din Fenomenine Sosyolojik Yaklaşımlar: Peter L. Berger Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Dinç, A. (2007). Ergenlerde Anne-Baba Tutumları ve Dini Yönelim. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Erdoğan, E. (2015). Tanrı Algısı, Dini Yönelim Biçimleri ve Öznel Dindarlığın Psikolojik Dayanıklılıkla İlişkisi: Üniversite Örneklemi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,12 (29), 223-246.
• Fırat, D. (2014). Sokağın Belleği. Ankara: Dipnot Yayınları.
• Gençer, E. (2020). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yaklaşımları Çerçevesinde Din Eğitimi Biliminde Kullanılan Yöntem ve Teknikler. Kalemname,5 (9), 182-219.
• Gök, A. (2020). Dini İnançların Ruh Sağlığına Etkileri Üzerine. Erişim adresi: http://www.aligok.com.tr. Erişim tarihi: 12 Kasım 2020.
• Hökelekli, H. (2010). Din Psikolojisi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Kaya, M. (2001). İlköğretim ve Ortaöğretim Öğrencilerinin Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersine Karşı Tutumları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi,12, 43-78.
• Karacoşkun, D. (2004). Dini İnanç-Dini Davranış İlişkisine Sosyo-Psikolojik Yaklaşımlar. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 4(2), 23-36.
• Krejcie, R. & Morgan, D. (1970). Determining Sample Size For Research Activities. Educational and Psychological Measurement, 30, 607-610.
• Kaymakcan, R. (2005). Gençlerin Dine Bakışı: Karşılaştırmalı Türkiye ve Avrupa Araştırması. Erişim adresi: http://www.recepkaymakcan.com/wpcontent/uploads/kitap_genclik_din_kaymakcan. Erişim tarihi: 05 Mart 2021.
• Oblinger, D. G. ve Oblinger, J. L. (2005). : Is It Age or IT: First Steps Toward Understanding the Net Generation. D. G. Oblinger ve J. L. Oblinger (Ed.). Educating the Net Generation içinde. EDUCAUSE.https://www.educause.edu/ir/library/pdf/pub7101.pdf. Erişim Tarihi: 30.03.2022.
• Özboyacı, D. (2018). Y Kuşağı Çalışanlarının İş Hayatındaki Motivasyon Kaynakları: Hizmet Sektörü Üzerine Bir Uygulama Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özer, P. S., Eriş, E. ve Timurcanday, Ö. (2013). Kuşakların Farklılaşan İş Değerlerine İlişkin Emik Bir Araştırma. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 123-142.
• Özkarpuzcu, H. A. (2019). Konya Ilgın İlçe Merkezindeki Ortaöğrenim Gençliğinin Din Algısı ve Dini Yaşayışları. Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Peker, H. (2015). Felsefe ve Dinde Tanrı'yı İdrak İmkanı Bağlamında Şüphenin Varlık İmkanı Sorununa Bir Giriş. Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2 (3), 67-86.
• Sungur, M. A., Duyar, N., Yıkılmaz, H., Boyacı, R., Urhan, H. M., Çetin, G., Arıkan, T., Çiçek, Ş. N. ve İspaha, T. (2017). Evlilik ve Eş Seçme Tutumuna Kuşakların Etkisi: X ve Y Kuşaklarının Karşılaştırması. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 28 (1), 69-91.
• Smola, K. W., & Sutton, C. (2002). Generational Differences: Revisiting Generational Work Values For The New Millennium. Journal of Organizational Behavior, (23), 363-382.
• Tokuç, B., Berberoğlu, U., Saraçoğlu, G. ve Çelikkalp, Ü. (2011). Sağlık Yüksekokul Öğrencilerinin Evlilik Dışı Cinsel İlişki, İstemli Düşükler ve Kontraseptif Kullanımı Konusundaki Görüşleri. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi, 9 (3), 166-173.
• Tükel, İ. (2014). Tüketimin Yeni Aktörleri Y Kuşağı. Erişim adresi: http://www.sdergi.hacettepe.edu.tr. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.
• TÜİK. (2019, Şubat). Erişim adresi: http:// www.tuik.gov.tr. Erişim tarihi: 12 Ekim 2020.
• Uysal, V. (1996). Dini Tutum Davranış ve Şahsiyet Özellikleri. İstanbul: İfav Yayıncılık.
• Ünal, M. (2017). Y ve Z Kuşaklarının Yönetimi. İstanbul: Beta Yayınevi.
• Yaman, A. O. (2008). İstanbul Büyükçekmece'de Lise Öğrencilerinin Din Algısı. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Yavuzer, H., Erdem, M. ve Açıkgöz, Ü. (2018). Üniversite Gençliğinin Din Algısı. Milli Kültür Araştırmaları Dergisi, 2(2), 22-48.
• Zengin, M. (2013). Öğrencilerin Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersine Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 11 (25), 271-301.
• Zeyrek, H. (2020). Gezici Araştırma Merkezi Başkanı Murat Gezici Sözcü'ye açıkladı: Türkiye'nin Kaderi Z Kuşağının Elinde. Erişim adresi: https:// www.sozcu.com.tr/ gündem. Erişim tarihi: 14 Şubat 2020.
• Williams, K. C. & Page, R. (2011). Marketing To The Generations. Journal of Behavioral Studies in Business, 1-17. https://www.lifecourse.com/phases. (Erişim tarihi: 31 Temmuz 2020).