Possibile Effect of Comparative Liteature on Recognition of Historical Characters Being Local Cultural Symbols

Yıl 2020, Sayı: 10, 62 - 80, 26.12.2020

Gökhan Şefik Erkurt

https://doi.org/10.38060/kare.780768

Öz

Folklore (local culture) is defined as the total sum of whole material and spiritual values made and produced by a particular group of people and their particular outlook on life, traditions, moral standards, and way of living in a particular piece of land. Some locally significant cultural values and products that are known only by the society and in the geography where they emerged sometimes cross the boundaries of their own by virtue of their local peculiarities that made them valuable and become international and internationally known. Parts of cultural products are historical personages who had fought for his/her people and land, and accordingly had a place in the local culture and transformed into local figures. One of the steps to be taken to make these local personages known in other parts of the world and make them international is to conduct academic studies in the field of comparative literature. What lies in the foundation of our initiation is the fact that the research area of comparative literature is not limited to the men of literature or their literary products. The scope of comparative literature has noted the fields and persons as research objects such as socio-economics, history, philosophy, theology, gender, and even oral and written stories about bureaucracy along with the personages who are related to them. This particular research proposes a comparative study of the Turkish personages with other internationally renowned ones to increase popularity among academic circle. In this context Yörük Ali Efe, who is closely associated with the battles of independence, is compared to famous Scottish warrior William Wallace in terms of their similar and common traits. By the same research methodology some assessments have been conducted on Oskar Schindler and Kazım Karabekir who helped people in the on-going years of the wars. This study also proposes that women personages who became symbol of their culture should be noticed. This research has reached the opinion that the studies made about literary works and literary men by means of comparative study methods could possibly help to promote the historical characters to be renowned internationally.

Anahtar Kelimeler

comparative literature, local cultur, universal cultur, historical characters

Karşılaştırmalı Edebiyatın Yerel Kültür Simgesi Tarihi Şahsiyetlerin Tanınırlığına Olası Etkisi

Öz

Sınırları bir şekilde belirlenmiş bir toprak parçası veya alanda yaşayan bir halkın, kendisine özgü hayat, inanç ve ahlak anlayışının, dünya görüşünün, geleneklerinin, örf ve adetlerinin, yaşayış tarzının sonucu ortaya koyduğu maddi ve manevi değerlerin bütünü halk kültürü (yerel kültür) olarak tanımlanır. Oluştuğu toplum ve coğrafyada bilinen yerel kültür ve ürünleri, kendilerini değerli kılan yerellik özellikleriyle kendi sınırlarını aşabilir ve evrensel bağlamda tanınır hale gelebilirler. Kültür ürünlerinin bir kısmı da ulusu ve ülkesi için mücadele etmiş böylelikle yerel kültür içerisinde kendine yer edinmiş ve zamanla birer simgeye dönüşmüş olan tarihi şahsiyetlerdir. Bu tarihi şahsiyetlerin dünyanın başka coğrafyalarında tanınması ve uluslararası hale gelmesi adına atılabilecek ilk adımlardan biri de karşılaştırmalı edebiyat alanında gerçekleştirilecek akademik çalışmalardır. Bu düşüncemizin temelinde karşılaştırmalı edebiyatın çalışma alanının edebiyat eserleri ve edebiyatçılar ile sınırlı olmaması yatmaktadır. Bu alanda sosyo-ekonomi, tarih, felsefe, teoloji, cinsiyet ve hatta bürokrasi üzerine birçok yazılı ve sözlü birikim ile ilgili şahsiyetler araştırma nesnesi olarak literatüre geçmiştir. Akademik anlamda bilinirliği sağlayabilmek için başka kültürlerdeki alan çalışanlarının dikkatini çekmek öncül strateji olarak görünmektedir. Karşılaştırmalı edebiyat alanında belirlenmiş inceleme yöntemleri kullanılarak yapılacak bir incelemede iki farklı yerel kültürün tarihi şahsiyetleri ortak ve farklı özellikleri üzerinden ele alınırlar. Bu anlayışla yapılacak karşılaştırmalı çalışmalar aracılığıyla her iki yerel kültür simgesi şahsiyetler, ilk önce farklı ülke akademilerindeki alan çalışanlarının dikkatini çekecek sonrasında da benzerlikler ve farklılıklar üzerinden gözlemlenebilecektir. Çalışmamızda yerel kültür simgesi tarihi şahsiyetlerin başka uluslar ve kültürler tarafından tanınırlığına ve dolayısıyla evrensel anlamda bilinilirliğine katkıda bulunmak amaçlanmıştır. Karşılaştırmalı edebiyat alanının inceleme yöntemleri aracılığıyla edebiyat eserleri veya edebiyatçılar üzerine yapılmış karşılaştırmalı çalışmalara benzer akademik çalışmaların tarihi şahsiyetlerin uluslararası anlamda tanınırlığına katkı sağlayabileceği kanaatine varılmıştır. Ayrıca alan çalışanlarına yeni çalışma sahaları açma olasılığının yanında ülkenin tanıtımına da katkı sunacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

KARŞILAŞTIRMALI EDEBİYAT, evrensel kültür, yerel kültür, tarihi şahsiyetler

Kaynakça

• Aytaç, Gürsel. Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 2001
• Aytaç, Gürsel . Genel Edebiyat Bilimi, Ankara: Doğu Batı, 2016
• Alver K., Doğan N. Kültür Sosyolojisi, Ankara: 2. Baskı, Hece Yay., 2011
• Aydın, K. Karşılaştırmalı Edebiyat – Günümüz Postmodern Bağlamında Algılanışı, İstanbul: Birey Yay., 2008
• Blumentrath, H., Bodenburg, J., v.d., Literaturwissenschaft, Theorie & Beispiele, Transkultiralität Türkisch-Deutsche Konstellationen in Literatur und Film, Münster: Aschendorf Verlag, 2007
• Boratav, P.N., 100 Soruda Türk Folkloru (İnanışlar, Töre ve Törenler, Oyunlar) (Türk Halkbilim II, İstanbul: K Kitaplığı, 2000
• Boratav, P.N., 100 Soruda Türk Halk Edebiyatı-Türk Halkbilim I, İstanbul: K Kitaplığı, 2003
• Brenner, P.J. Literaturwissenschaft-Kulturwissenschaft Positionen, Themen, Perspektiven (Yay.Haz. Glaser, R., Luserke, M.), Opladen: WV-Studium, 1996
• Dündar, A. Dil ve Düşünce, Ankara: Kültür Bakanlığı Yay., 2001
• Ekici, M. Unesco Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi’nde Efelik-Zeybeklik Geleneğinin Yeri, Yörük Ali Efe Uluslararası Halk Kültürü Araştırmaları Sempozyumu Bildiri Kitabı, ISBN Numarası 978-975-8254-68-2, Aydın, ADÜ, 2019
• Fuat, M. Kültür Alışverişi, İstanbul: Adam Yay., 2000
• Günay, D. Kültürbilime Giriş – Dil, Kültür ve Ötesi, İstanbul: Papatya Yay., 2016
• Güvenç, B. İnsan ve Kültür, İstanbul: Boyut Yay., 2011
• Journet, N. Evrenselden Özele Kültür, İstanbul: İz Yay., 2009
• Kaplan, M. Kültür ve Dil, İstanbul: Dergâh Yay., 2008
• Kırzıoğlu, F. M. Kazım Karabekir, Ankara: Kültür Bakanlığı Yay., 1991
• Kızıler Emer, F. Duino Ağıtları ile Bir Meleğin Yakarışı-Dualar Adlı Yapıtlarda Melek İmgesi, Konya: Çizgi Yay., 2014
• Koca, S. K. Türk Kültürünün Gelecek Kuşaklara Aktarılmasında Sembollerin Önemi (Doğum Geçiş Dönemi Örneği), TÜRÜK Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, Yıl:5, Sayı:11, 530-554, ISSN: 2147-8872, 2017
• Koca, S. K. Balkan Türklerinin Yakın Dönem Kahramanları “Yücelciler”, Akademik Bakış Dergisi, Sayı: 60, 76-90, ISSN:1694-528X, 2017
• Luserke, M. Literaturwissenschaft-Kulturwissenschaft Positionen, Themen, Perspektiven (Yay.Haz. Glaser, R., Luserke, M.), Opladen: WV-Studium, 1996
• Örnek, S. V. Türk Halkbilimi, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 2000
• Özkul, O. Kültür ve Küreselleşme – Kültür Sosyolojisine Giriş, İstanbul: Açılım Yay., 2008
• Smith, P. Kültürel Kuram, İstanbul: Babil Yay., 2007
• Tan Gazetesi, 12 Eylül 1974 tarihli sayısı, İstanbul
• Wuketits, F.M. Gene, Kultur und Moral, Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft, 1990
• http://muharipgaziler.org.tr/kadin-kahramanlar (13.08.2020)
• https://tr.wikipedia.org/wiki/William_Wallace (13.08.2020)
• https://tr.wikipedia.org/wiki/Yörük_Ali_Efe (13.08.2020)
• https://tr.wikipedia.org › wiki › Oskar_Schindler (13.08.2020)
• https://www.turktob.org.tr/dergi/makaleler/dergi16/62-65.pdf (14.08.2020)