Edimbilim ve Söylem Kavramlarının Toplumdilbilim Açısından Ortak ve Farklı Yönleri

Yıl 2024, Sayı: 18, 47 - 57

Fatma Öztürk Dağabakan , Memet Karaca

https://doi.org/10.38060/kare.1522980

Öz

Bu çalışmada, edim bilim ve söylem kavramlarının toplum dilbilimsel çerçevede ortak ve farklı yönleri ele alınmıştır. Çalışmanın temel sorusu, “edim bilim” ve “söylem” kavramları arasındaki benzerlikler ve farklılıkların toplum dilbilimsel bakış açısından nasıl ortaya konabileceğidir. Bu amaçla, çalışmada çeşitli yöntemler ve yaklaşımlar kullanılmıştır.
Bu araştırma dört farklı adımda yapılandırılmıştır. İlk adımda, “söylem”, “edim bilim” ve “toplum dilbilim” kavramları farklı yönleriyle tanıtılmıştır. İkinci aşamada, “söylem analizi” ve “hermeneutik” yaklaşım hakkında bilgiler sunulmuştur. Üçüncü aşamada ise, “edim bilim” ve “söylem” kavramlarının toplum dilbilimsel bağlamda ortak ve farklı yönleri vurgulanmıştır.
Çalışmada, söylem analizi yöntemi kullanılmıştır. Dört aşamadan oluşan araştırmanın ilk aşamasında edim bilim, söylem ve toplumdilbilim kavramları çeşitli yönleriyle ele alınmıştır. Ele alınan bu görüşler çeşitli dilbilimciler tarafından sağlanan kaynaklardan gelmektedir. Ortaya konan söylem, edimbilim ve toplumdilbilim kavramlarına dilbilim bağlamında yer verilmiştir.
İkinci aşamada, söylem analizi ve hermeneutik yaklaşım hakkında bilgiler sunularak bu iki kavram da dilbilim bağlamında ele alınmıştır. Üçüncü aşamada, edim bilim ve söylem terimlerinin toplumdilbilim bağlamındaki ortak ve farklı yönleri vurgulanmıştır.
Çalışmada, söylem çözümleme yöntemi ele alınarak nitel analiz ve söylem çözümleme yöntemi arasındaki benzerlikler tanımlanmaktaBu tanımlamakta, her iki yöntem arasındaki ortak yönler incelenmektedir. Çalışma da ayrıca hermeneutik yaklaşım da ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Söylem, Edimbilim, Toplumdilbilim, Karşılaştırmalı Dilbilim

Die gemeinsamen und unterschieldlichen Aspekte der Konzepte von Pragmatik und Diskurs im Sinne der Soziolinguistik

Öz

In dieser Arbeit werden die gemeinsamen und unterschiedlichen Aspekte der Begriffe „Pragmatik“ und „Diskurs“ im Rahmen der Soziolinguistik untersucht. Die zentrale Fragestellung der Studie lautet, wie die Gemeinsamkeiten und Unterschiede zwischen den Konzepten „Pragmatik“ und „Diskurs“ aus soziolinguistischer Perspektive herausgearbeitet werden können. Zu diesem Zweck wurden in der Studie verschiedene Methoden und Ansätze verwendet. Die Forschung ist in vier verschiedene Schritte gegliedert. Im ersten Schritt werden die Konzepte „Diskurs“, „Pragmatik“ und „Soziolinguistik“ aus verschiedenen Perspektiven vorgestellt. Diese Vorstellungen stammen aus Quellen, die von verschiedenen Linguisten bereitgestellt wurden. Die bereitgestellten Konzepte von Diskurs, Pragmatik und Soziolinguistik wurden im Bereich der Sprachwissenschaft behandelt. Im zweiten Schritt werden Informationen zur „Diskursanalyse“ und zur „hermeneutischen“ Herangehensweise präsentiert. Während dieser Präsentation wurden die beiden Konzepte im Rahmen der Sprachwissenschaft untersucht. Im dritten Schritt werden die gemeinsamen und unterschiedlichen Aspekte der Begriffe „Pragmatik“ und „Diskurs“ im soziolinguistischen Kontext hervorgehoben. In der Arbeit wird die Methode der Diskursanalyse verwendet. Anschließend werden die Ähnlichkeiten zwischen qualitativer Analyse und Diskursanalyse identifiziert. Während dieser Identifikation werden die gemeinsamen Aspekte dieser Methoden untersucht. Die Arbeit wird auch mit Hilfe der hermeneutischen Herangehensweise beleuchtet.

Anahtar Kelimeler

Diskurs, Pragmatik, Soziolinguistik, kontrastive Linguistik

COMMON AND DIFFERENT ASPECTS OF PRAGMATICS AND DISCOURSE IN SOCIOLINGUITICS

Öz

This study investigates the common and differing aspects of the concepts of Pragmatics and Discourse within the framework of Sociolinguistics. The primary research question explores how the commonalities and differences between Pragmatics and Discourse can be addressed from a sociolinguistic perspective. To this end, various methodologies and approaches were applied throughout the study. The research was structured into four distinct stages. In the first stage, the concepts of Pragmatics, Discourse, and Sociolinguistics were defined from multiple perspectives, drawing on sources from different linguists. These definitions primarily engage with the concepts of Pragmatics, Discourse, and Sociolinguistics as they are considered within the broader field of linguistics. The second stage presents an exploration of Discourse Analysis and the Interpretive Approach, with both concepts analyzed from a linguistic perspective. The third stage emphasizes the common and divergent aspects of Pragmatics and Discourse within the sociolinguistic context. This study employed the Discourse Analysis method. Subsequently, a comparison between the Qualitative Research method and the Discourse Analysis method was conducted, focusing on their shared attributes. Additionally, the study was elucidated through the application of an interpretive approach.

Anahtar Kelimeler

Discourse, Pragmatics, Sociolinguistics, contrastive Linguistics

Kaynakça

• Baur, Nina, and Jörg Blasius. Handbuch Methoden der empirischen Sozialforschung. Wiesbaden: Springer VS, 2022.
• Becker, Martin. Einführung in die spanische Sprachwissenschaft. Stuttgart: J.B. Metzler, 2013.
• Çelik, Hilal, and Halil Ekşi. “SöylemAnalizi.” Istanbul: Marmara Üniversitesi, ResearchGate, 2008.
• Duden. Der Begriff „Gesellschaft“ als die Bedeutung. Mannheim: Dudenverlag, Band 4, 2009.
• Katinas, Daumantas. Soziolinguistik. Einführung. Litauen: Universität Vilnius, Lehrstuhl für deutsche Philologie, Herbstsemester 2013/2014.
• Keller, Reiner. Wissenschaftliche Diskursanalyse: Grundlegung eines Forschungsprogramms. 3rd ed. Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften, 2011.
• Kruijff-Korbayova, Ivana. Einführung in Pragmatik und Diskurs. Saarbrücken: Universität Saarland, 2012.
• Mebarki, Amel. Anfängerhandbuch Soziolinguistik: Deutsche Ausgabe. Unser Wissen Verlag, 2023.
• Müller, Sandra. “Die Kunst, das Verstehen zu verstehen.” Focus Online Magazin, 2017.
• Niehr, Thomas. International Vergleichende Diskurs- und Argumentationsanalyse. Universität Essen: Essener linguistische Skripte-Elektronisch (ELIS-e), 2002.
• Öztürk Dağabakan, Fatma. Toplumdilbilim. Ankara, Konya, İstanbul: Çizgi Kitabevi Yayınları, 2019.
• Rainer, Bettina. Der Diskurs der Überbevölkerung. Digitale Dissertation, FU-Berlin, 2003.
• Rehbein, Jochen. Das Konzept der Diskursanalyse. Hamburg: Universität Hamburg, Oktober 2001.
• Röder, David. Foucault Diskursbegriff. Erlangen-Nürnberg: Friedrich-Alexander-Universität Seminar, SS 19, 2019.
• Searle, John R. Bewusstsein und Sprache (Consciousness and Language). Cambridge: Cambridge Core. doi:10.1017/cbo9780511606366, ISBN: 9780511606366, 2002.
• Sohn, Sebastian. Michel Foucault: Der Diskursbegriff. München: GRIN Verlag, 2012.
• Spitzmüller, Jürgen. Soziolinguistik: Eine Einführung. Stuttgart: Springer-Verlag, 2022.
• Stein, Achim. Einführung in die französische Sprachwissenschaft. Stuttgart: J.B. Metzler, 2014.