Paris’te Yunan Propagandası 1919-1920

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 15, 353 - 377, 29.09.2022

Aydın Özgören

https://doi.org/10.31765/karen.1117902

Öz

I. Dünya Savaşı Büyük Yunanistan fikrini gerçekleştirebilmek için Yunanistan’a önemli fırsatlar bahşediyordu. Savaşa dahil olma konusunda çekimser kalan Yunan Kralı ile yaşanan mücadeleyi kazanan Yunan Başbakanı Eleftherios Venizelos ülkesini Büyük Britanya ve Fransa’nın yer aldığı müttefikler yanında savaşa dahil etmiştir.
Savaşta müttefik devletlerin yanında yer almasından dolayı savaşın sonunda elde edilen başarıdan pay almak için Venizelos ülkesi adına diplomatik bir seferberlik ilan etmiştir. Venizelos, Büyük Yunanistan’ın gerçekleştirilmesi için Yunanistan adına taleplerini 18 Ocak 1919 tarihinde Paris’te açılan Paris Sulh Konferans’ında dile getirmiştir.
Bu süreçte Venizelos’un önünde taleplerinin haklılığı konusunda ikna edilmesi gereken bir Batı kamuoyu bulunuyordu. Diğer yandan Konferans başlamadan önce Büyük Britanya ve Fransa’nın desteğini kazanmış olmasına rağmen Venizelos’un Konferans’ta Yüksek Konsey’in üyelerinden biri olan Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Wilson’u da ikna etmesi gerekiyordu. Ayrıca bu dönemde Büyük Güçlerin Savaş öncesinde ve Savaş sırasında İtalya’ya söz verilen topraklar üzerinde Yunanların hak iddia etmesinden dolayı yaşanan tartışmalardan Venizelos’un haklı çıkması gerekmekteydi.
Makalede I. Dünya Savaşı sonrasında barış şartlarını görüşmek amacıyla 18 Ocak 1919’da açılmış olan Paris Sulh Konferansı sürecinde Yunan Babakanı Eleftherios Venizelos öncülüğünde yürütülen Yunan propagandası ele alınacaktır.
Bu kapsamda yayımlanan kitap ve broşürler, düzenlenen sergi ve toplantılar, yapılan görüşmeler ve düzenlenen konferanslar ele alınarak Yunanların Paris’te kendi lehlerine nasıl bir kamuoyu oluşturdukları anlaşılmaya çalışılacaktır. Makalede ayrıca Venizelos’un Paris Sulh Konferansı’nda Yunanistan için yaptığı taleplerin bir propaganda faaliyeti kapsamında Fransız basını aracılığı ile kamuoyuna nasıl tanıtıldığı ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Propaganda, Paris Sulh Konferansı, Eleftherios Venizelos, Yunanistan, Paris.

Teşekkür

Sn. editör. Çalışmalarınızda kolaylıklar dilerim.

Kaynakça

• A Catalogue of Paris Peace Conference Delegation Propaganda in the Hoover War Library (1926), California : Universty of Stranfort
• Armaoğlu, Fahir (2018), 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1914-1995), İstanbul : Kronik Yayınları.
• Çelebi, Mevlüt (2002), Milli Mücadele Döneminde Türk-İtalyan İişkileri, Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
• Dalby, Andrew (2014), Eleftherios Venizelos-1919-1923 Barış Görüşmeleri ve Sonrası, (çev. Dinçer Demirkent), Ankara : Akılçelen Kitapları,
• Documents Diplomatiques Français, Armistices et Paix 1918-1920, I/27 Eylül 1918-17 Ocak 1919, Ed. Peter Lang, Ministère des Affaires étrangères et du Développement international, Paris, 2014.
• Eser, Murat (2019), Eleftherios Venizelos Yunan Arşiv Kaynaklarına Göre Türk-Yunan İlişkileri, İstanbul: Yeditepe Yayınları
• Frangoudis, G.S., (1925), L’Hellénisme en lutte contre l'Orient et l'Occident: les traités de Sèvres et de Lausanne; appel aux nations libérales, Atina.
• Gibbons, Herbets Adams (1920), Venizelos, Cambridge : The Riverside Press.
• Gotthard jaeschke (2011), Kurutuluş Savaşı ile İlgili İngiliz Belgeleri, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Gürel, Şükrü Sina (1993), Tarihsel Boyut İçinde Türk-Yunan İlişkileri (1821-1993), Ankara: Ümit Yayıncılık.
• Kerofilas, Costas (1915), Un Homme D’Etat, E. Venizelos Sa Vie-Son Œuvre, Paris : Edition de l’İmprimerie de l’Est.
• Kitsikis, Dimitri (1963), Yunan Propagandası, İstanbul: Meydan Neşriyat.
• La Fraternité arméno-grecque (1919), Paris : publications de l’Union intellectuelle arménienne de Paris.
• Macmillan, Margaret (2015), Barış Yapanlar-Dünyayı Değiştiren 6 Ay- 1919 Paris Barış Konferansının Hikayesi, (çev. Belkıs Çorakçı), İstanbul: Alfa Yayınları.
• Öztoprak, İzzet (2006), Kurtuluş Savaşı ile İlgili Yunan Belgeleri, Ankara : Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Yayınları.
• Smith, Michael Llewellyn (2002), Yunan Düşü, (çev. Halim İnal), Ankara: Ayraç Yayınları.
• Demirhan, Hasan (2019), “Paris Barış Konferansın’da (1919) Yunanistan’ın Toprak Talepleri ve Batı Anadolu’nun İşgal Kararının Alınması”, Asia Minor Studies, VII/2, 201-219.
• Özgiray, Ahmet (1989), “Yunan Amaçları ve Itilaf Devletleriyle Birlikte Türkiye Üzerine Çevirdikleri Entrikalar 1914-1919”, Atatürk Yolu Dergisi, I, 549-561.
• Sertoğlu, Mithat (1969), “Anadolumuz Hakkında Yunanlıların Düşünce ve Emelleri, 1919 yılında Galip Kemalî-Venizelos Mülâkatı”, Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, 19, 14-22.
• Arşivler Bibliothèque de Documentation Internationale Contemporaine (BDİC),
• Les Archives du Ministère des Affaires Etrangères Français (AMAEF), L’Archive Château de Vincennes (SHAT)
• Gazeteler : La Croix, Le Figaro, Le Gaulois, L’Humanité, L’Ouest-Eclair, Le Temps.