ZONGULDAK’TA CUMHURİYET BAYRAMI KUTLAMALARI (1925-1938)

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 16, 681 - 706, 31.12.2022

Yücel Namal Melek Toparlak Şahin

https://doi.org/10.31765/karen.1126815

Öz

Milli bayramlar, milletleri ortak değerler etrafında toplaması dolayısıyla önemli günlerdir. Osmanlı Devleti’nin ardından kurulan Yeni Türkiye Devleti 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet rejimine geçmiştir. Bayramların devlet-millet kaynaşmasına katkısı dolayısıyla 1925 yılında 29 Ekim günü Cumhuriyet Bayramı olarak kabul edilmiştir. Böylece 1925 yılından itibaren tüm yurtta olduğu gibi Zonguldak’ta da Cumhuriyet bayramı kutlanmıştır. Zonguldak’taki kutlamalar sadece şehir merkezinde değil ilçelerde, nahiyelerde ve köylerde de yapılmıştır. Bu kutlamaların CHP Genel Sekreterliğinden gönderilen talimatlar doğrultusunda düzenlendiğini görmekteyiz. Zonguldak’ta yapılan kutlamalarda resmikabuller, konuşmalar, müsamereler, balolar yapılmış ve halk kürsüleri kurulmuştur. Bu çalışmada 1925-1938 yılları arasında Zonguldak’taki Cumhuriyet Bayramı kutlamalarının nasıl yapıldığı, programların içeriği ve halkın kutlamalara ilgisi tespit edilmeye çalışmıştır. Ayrıca çalışmada Zonguldak’taki Cumhuriyet Bayramı kutlamalarının geçirmiş olduğu değişimler ortaya koyulmuştur. Bu çalışma başta Cumhuriyet Arşivi (BCA) olmak üzere şehirde yayımlanan Zonguldak ve Bartın gazetelerinden yararlanılarak hazırlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Cumhuriyet, Zonguldak, Cumhuriyet Bayramı, Zonguldak Gazetesi, Bartın Gazetesi.

Kaynakça

• Akbayrak, Hasan (1987), “Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Milli Bayramlar”, Tarih ve Toplum, Cilt.8, Sayı:43, s.34-36.
• Çıkla, Selçuk (2006), “Cumhuriyet’in Onuncu Yıl Dönümü Anısına Yapılan Edebî Yayınlar’’, Turkish Studies /Türkoloji Dergisi I, Sayı: 1, s.46.
• Doğaner, Yasemin (2007), ‘’Cumhuriyet’in Onuncu Yıl Kutlamaları’’, Askeri Tarih Araştırmaları Dergisi, Sayı 9, s.131.
• Duman, Doğan (1997), “Cumhuriyet Baloları”, Toplumsal Tarih, Sayı: 37, s. 44-45.
• Haykır, Yavuz ve Çevik, Mehmet (2014), “Tek Parti Döneminde Elazığ’da Cumhuriyet Bayramı Kutlamaları (1934-1945)”, Türk Dünyası Araştırmaları, Sayı:215, 197.
• Koca, Salim (2002), “Eski Türklerde Bayram ve Festivaller”, Türkler Ansiklopedisi, Cilt: 3, Ankara, Yeni Türkiye Yayınları, s. 51.
• Tekeli, İlhan (1997), “Bir Toplumsal Anlatım ve Katilim Biçimi Olarak Kutlama Şenlikleri”, Bir Çağdaşlaşma Projesi Olarak Türkiye Cumhuriyeti’nin 75 Yılı, s.1.
• Yılmaz, Mehmet Serhat (2009), “Kastamonu’da İstiklal-i Osmani Günü Kutlamaları (1913-1921)”, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 3, s. 83.
• Akşin, Sina (2001), Jön Türkler ve İttihat ve Terakki, Ankara, İmge Yayınları.
• Bolat Salman, Bengül (2012), Milli Bayram Olgusu ve Türkiye'de Yapılan Cumhuriyet Bayramı Kutlamaları (1923-1960), Ankara, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
• Cumhuriyetin On yılında Zonguldak ve Maden Kömürü Havzası, Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası Yayını, Sanayi-i Nefise Matbaası, İstanbul 1933.
• Çelebi, Mevlut (2007), Atatürk ve Manisa, Manisa, Manisa Belediyesi Kültür Yayınları.
• Demirhan, Nezahat (1999), Cumhuriyetin Onuncu Yılının Türk İnkılâp Tarihindeki Yeri ve Önemi, Ankara, Atatürk Araştırma Merkezi Yayını.
• Deringil, Selim (2007), İktidarın Sembolleri ve İdeoloji, (Çev. Gül Çağalı Güven), İstanbul, Yapı Kredi Yayınları.
• Güneş, Günver ve Elmacı, Mehmet Emin (2013), Tek Parti Döneminde Aydın’da Cumhuriyet Bayramı Kutlamaları, Zeus Kitabevi.
• Hobsbawm, Eric ve Ranger, Terence (2006), “Seri Üretim Gelenekler: Avrupa, 1870-1914”, Geleneğin İcadı, (Çev. Mehmet Murat Şahin), İstanbul, Agora Kitaplığı, 315.