DİL-KÜLTÜREL YÖNÜYLE DEYİMSEL BİLGİLER

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 1, 26 - 32, 08.06.2023

Büyükhanım Eminli

Öz

Makalede, dildeki deyimlerin ulusal-kültürel karakteri, dünyanın dilbilimsel manzarasında geldiği konumu incelenmektedir. Deyimsel birimler, kompakt ulusal-kültürel metinler olarak hareket eder ve farklı kültür türleri için tipik olan kültürel anlamları açıklayan kültürel “işaretlerdir”. Bu kültürel anlamlar, belirli kavramlar temelinde ortaya çıkarıldığında, aynı anda birkaç yönü incelemek mümkün hale gelir. Deyimbilimsel birim, konuşmacılara “eski bir tanıdık” dilini hatırlatır. Yazılı veya sözlü olmasına bakılmaksızın, herhangi bir metinde oluşan sabit bir kombinasyon, belirli sözlüklerle ve bazen sözdizimsel birimle ilişkilendirilir (ne tür bir ifade birimi olduğuna bağlıdır). Ana dilinde konuşan biri için bu anlık bir süreçken, bir yabancı için daha zor, zaman alan ve araştırılan bir konudur. Motivasyon taşıyıcıları olan anlatım birimlerinin iç biçimi, ulusal-kültürel planın unsurlarını içerir. Dolayısıyla, istikrarlı ifadelerin kültürel ve ulusal özgüllüğü, anlamlarının ulusal olarak bilinen bir kültür açısından yorumlanabilmesidir. Dünyanın ulusal manzarasının parçaları, dilin deyimsel fonu aracılığıyla yayınlanır.

Anahtar Kelimeler

Dilbilim, Dünyanın Dilsel Manzarası, Ulusal Kültürel Özellikler, Deyişbilim, Sabit Kelime Kombinasyonları

PHRASEOLOGISMS IN THE LINGUOCULTURAL ASPECT

Öz

In the article, the national-cultural character of phraseology in the language, the position it occupies in the linguistic landscape of the world is considered. Phraseological units act as compact national-cultural texts and are cultural "marks", explicating cultural meanings typical for different types of culture. When these cultural meanings are revealed on the basis of specific concepts, it becomes possible to study several aspects at the same time. The phraseological unit reminds the speakers of a language of "an old acquaintance". Regardless of whether it is in written or spoken form, a fixed combination that occurs in any text is associated with specific lexemes, and sometimes with a syntactic unit (it depends on what type of phraseological unit it is). If for a native speaker this happens in an instantaneous process, for a foreigner it is a more difficult, time-consuming and researched issue. The internal form of phraseological units, which are motivation carriers, contains elements of the national-cultural plan. Thus, the cultural and national specificity of stable expressions is that their semantics can be interpreted in terms of a culture known as national. Fragments of the national landscape of the world are broadcast through the phraseological fund of the language.

Anahtar Kelimeler

Linguoculturology, Language Landscape of the World, National-Cultural Characterictics, Phraseology, Fixed Word Cominations

Kaynakça

• Арсентьева Е. Ф. Сопоставительный анализ фразеологических единиц – Казань: Издательство Казанского университета, 1989. – 130 с.
• Гильфанова Д. А. Прототипический подход и роль обрядовых фразеологических единиц в формировании языковой картины мира английского, русского и татарского народов // Филология и культура, 2013. – №3(33). – С. 69–73.
• Зуева Т.А. Модель Анализа Фразеологических Единиц В Лингвокультурологическом Аспекте // Уральский филологический вестник. Серия: Психолингвистика в образовании. – Екатеринбург: Издание Уральского государственного педагогического университета, 2012. С.28-34.
• Кондратьева О. Н. Метафора как лингвокультурный феномен // Лингвокультурология, 2014 №8 – Екатеринбург – С. 104–106.
• Маслова В.А. Лингвокультурология: учеб. пособие для студ. высш. учеб. заведений. – М.: Академия, 2001. – 208 c.