Nevzat Üstün’ün Hikâyelerinde Anadolu Köylüsü

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 1, 69 - 88, 08.06.2023

Tuba Şakar Çevik

Öz

Türk edebiyatında Tanzimat Dönemi ile birlikte modernleşme sürecine giren Türk hikâyeciliği, ilk olarak Batı’dan alınan telif eserlerle geçiş sürecine adım atmıştır. Yapılan yenilikler, ilk dönem eserlerinde kendini yeterince hissettirmese de zamanla gözle görülür hale gelmiştir. İçerik açısından Türk hikâyeciliğine bakıldığında, Tanzimat Dönemi’nden başlayarak Servet-i Fünun Dönemi ve Fecr-i Ati Dönemi de dahil olmak üzere sanatçıların bireysel konulara değindikleri görülmektedir. Fakat devam eden süreçte, Millî Mücadele Dönemi’nin de uyandırdığı millî bilinçle sanatçılar artık sosyal meselelere yönelmeye başlamışlardır. Nitekim bu dönemde başlayan Anadolu’ya yönelim Cumhuriyet Dönemi’nde de zirve noktalara ulaşmıştır. 1960 sonrası Türk hikâyeciliğinin arka planda kalmış önemli üreticilerinden biri olan Nevzat Üstün, kendisinin de mensubu olduğu Anadolu sahasına doğru yönelimi ve Anadolu insanının problemlerine teması birçok hikâyesinde hissedilmektedir. Bu çalışmada Nevzat Üstün’ün külliyatında yer alan Yaşama Duvarı, Almanya Almanya, Çıplak, Akrep Üretim Çiftliği ve Boğaların Ölümü eserlerinde, Anadolu köylüsünü merkeze aldığı hikâyelerindeki şahıslar kadınlar, erkekler ve çocuklar bağlamında tasnif edilerek bu kişilerin yaşantılarına dair tespitler yapılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Nevzat Üstün, Anadolu, Anadolu köylüsü, Hikaye, edebiyat

Teşekkür

Öğrencisi olduğum, Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'nün çalışmaları kapsamında yayın hayatına kazandırılmış olan Karaelmas Sosyal Bilimler Dergisi'nde çalışmalarımıza tanınan şanstan ötürü teşekkürlerimi sunarım.

The Anatolian Peasant in Nevzat Üstün’s Stories

Öz

In Turkish Literature, the Turkish storytelling that have entered into modernization with the Tanzimat Period have initially taken a step into transition process by means of the copyrighted works imported from the West. Even if the innovations couldn’t make themselves apparent sufficiently in the early works, they have become evident in time.Considering the Turkish storytelling in terms of context, it seems that the artists have touched on individual issues starting from the Tanzimat Period including Servet-i Fünun Period and Fecr-i Ati Period.However, the writers have henceforth started to turn to social issues in the ongoing process with the national consciousness raised by the War of Independence period.Thus, the tendency to the Anatolia that began within this period reached its peak in the Republican Era.One of the underrated major storywriters after 1960, Nevzat Üstün’s tendency to the Anatolia which he himself belongs to and his touch on the problems of the Anatolian people are appreciable in his many stories. In this study, in the books Yaşama Duvarı, Almanya Almanya, Çıplak, Akrep Üretim Çiftliği and Boğaların Ölümü, which are in Nevzat Üstün’s corpus, the people in his stories he puts the Anatolian peasant at the center, are classified in the context of women, men and children and are tried to make inferences about the lives of those people.

Anahtar Kelimeler

Nevzat Üstün, hikâye, edebiyat, Anadolu, Anadolu köylüsü

Kaynakça

• 1. Kitaplar
• Akyüz, Kenan. Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri. İstanbul: İnkılâp Kitabevi, 2015.
• İleri, Selim. “Türk Öykücülüğünün Genel Çizgileri”. Türk Dili, Türk Öykücülüğünün Özel Sayısı. der. Ömer Asım Aksoy. 2-29. Ankara: Yorum Basımevi, 2018.
• Kabaklı, Ahmet. Türk Edebiyatı. İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları, 2008.
• Korkmaz, Ramazan. “Servet-i Fünun”. Yeni Türk Edebiyatı El Kitabı. ed. Ramazan Korkmaz. 131179. Ankara: Grafiker Yayınları, 2014.
• Külahlıoğlu İslam, Ayşenur. “Cumhuriyet Dönemi Türk Hikayesi”. Yeni Türk Edebiyatı El Kitabı. ed. Ramazan Korkmaz. 341-378. Ankara: Grafiker Yayınları, 2014.
• Lekesiz, Ömer. “Öykücülüğümüzde Dönemler”. Hece Aylık Edebiyat Dergisi. der. Hüseyin Su. 18-26. Ankara: Öncü Basımevi, 2005.
• Üstün, Nevzat. Yaşama Duvarı. İstanbul: Ataç Kitabevi Yayınları, 1964.
• Üstün, Nevzat. Almanya Almanya. İstanbul: Var Yayınevi, 1965.
• Üstün, Nevzat. Çıplak. İstanbul: Var Yayınevi, 1966.
• Üstün, Nevzat. Akrep Üretim Çiftliği. İstanbul: Var Yayınevi, 1968.
• Üstün, Nevzat. Çıplak. İstanbul: Var Yayınevi, 1970. Üstün, Nevzat. Boğaların Ölümü. İstanbul: Var Yayınları, 1975.
• 2. Makaleler
• Demir, Ayşe. “Başlangıcından Cumhuriyete Kadar Ana Çizgileriyle Türk Hikayesi”. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 4/7 (2006), 99-128.
• Kavcar, Cahit. “Türk Roman ve Hikayesinde Köye İlk Açılma”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 8/1 (1975), 317-325.
• Sağlam, Mehmet Halil. “Karabibik Hikayesinde Sosyokültürel Tespitler”. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 12/27 (2019), 777-793.
• Türkmenoğlu, Sevgi. “Milli Edebiyat Dönemi Roman ve Hikayeciliğine Genel Bir Bakış”. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 45 (2019), 31-47.