Engelli Kadınlarda Sağlık Eşitsizlikleri Perspektifinden Doğuma Hazırlık ve Hemşirelik Yaklaşımı

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: Özel Sayı-1 - 2. ULUSLARARASI 4. ULUSAL DOĞUMA HAZIRLIK EĞİTİMİ VE EĞİTİCİLİĞİ KONGRESİ KONGRE BİLDİRİLERİ ÖZEL SAYISI, 1 - 4, 29.05.2023

Ebru Özcan Arzu Akdemir

Öz

Kadının toplumsal cinsiyet rolleri ve engel durumu çifte dezavantaj yaratırken yaşamsal fırsatlarının önünde önemli engeller oluşmasına neden olmaktadır. Engelli kadınlar dezavantajlı konumları nedeniyle pek çok alanda olduğu gibi anne olma konusunda da toplumsal önyargı ve baskıya maruz kalmaktadırlar. Sağlık çalışanlarının olumsuz ve yargılayıcı tutumları, muayene masalarının ya da muayene odasındaki diğer ekipmanların engelli bireylere uygun olmaması, hastane içi diğer fiziksel sınırlılıklar sağlık hizmetlerine erişimi sınırlandıran nedenler arasındadır. Bununla birlikte engelli kadınlar gebelik ve doğum sürecinde de sorunlar yaşamaktadırlar. Bunlardan bazıları idrar yolu enfeksiyonlarında artış, ağırlık artışı ile birlikte fiziksel kısıtlılık nedeniyle dekübit ülserleri, ambulasyon ve transfer işlemlerinde karşılaşılan güçlükler, özellikle spinal kord yaralanmaları olanlarda ise gebelik ve doğumda sırtta ağrı ve kasılmalardır. Dolayısıyla engelli kadınlar anne olma süreçlerinde gerek fiziksel gerek psikososyal bakım gereksinimleri nedeniyle riskli gruplar arasında yer almaktadır. Sağlık profesyonelleri özellikle de hemşireler/ebeler engelli kadınların bakımında bütüncül yaklaşımı hedeflemelidir. Kadın ve ailesinin hastane ve ev ortamındaki gereksinimleri belirlenmeli, gebelik, doğum ve doğum sonu dönemde yaşam değişiklikleri ve bakım gereksinimlerine yönelik gerekli düzenlemelerin yapılabilmesi için kadınlara destek ve danışmanlık sağlamalıdır.
Anahtar kelimeler: Annelik, doğuma hazırlık, engelli kadın.

Anahtar Kelimeler

Annelik, doğuma hazırlık, engelli kadın.

Kaynakça

• KAYNAKLAR
• Başgöl, Ş., & Oskay, Ü. (2015). Fiziksel engelliliğin gebelik ve annelik üzerine etkisi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 23(1), 88-95.
• Byrnes, L., & Hickey, M. (2016). Perinatal care for women with disabilities: clinical considerations. The Journal for Nurse Practitioners, 12(8), 503-509.
• Carty, E. M. (1998). Disability and childbirth meeting the challenges. Canadian Medical Association Journal, 159(4), 363- 369.
• Coyle, C. P., & Santiago, M. C. (2002). Healthcare utilization among women with physical disabilities. Medscape Women's Health, 7(4), 2-2.
• Duman, N. A., & Doğanay, G. (2017). Toplumsal Dışlanma pratikleri üzerinden trabzon’da engelli kadınlar. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 20(2), 1-48.
• Engelli Ayrımcılığına Karşı Medya Dili Kılavuzu, 2017. engellikadin.org.tr/wp-content/uploads/2017/11/medya-dili-kılavuzu-BASIM.pdf.
• Garland-Thomson, R. (2017). Extraordinary bodies: figuring physical disability in american culture and literature. New York: Columbia University Press.
• Karaoğlan, M. (2016). Ortopedik engelli bekar kadınların evlilik ve sosyal yaşama ilişkin sorun ve beklentileri. Journal of Exercise Therapy and Rehabilitation.
• Lawler, D., Lalor, J., & Begley, C. (2013). Access to maternity services for women with a physical disability: a systematic review of the literature. Int J Childbirth, 3, 203–17.
• Malouf, R., Henderson, J., & Redshaw, M. (2017). Access and quality of maternity care for disabled women during pregnancy, birth and the postnatal period in england: data from a national survey. BMJ Open, 7(7), e016757.
• Masson, D. (2013). Femmes et handicap. Recherches Féministes, 26(1), 111-129.
• Redshaw, M., Malouf, R., Gao, H., & Gray, R. (2013). Women with disability: the experience of maternity care during pregnancy, labour and birth and the postnatal period. BMC Pregnancy and Childbirth, 13(1), 174.
• Sevil, Ü., & Gürkan, A. (2017). Her alanda kadın olmak. Ankara Nobel Tıp Kitabevleri, ss.153-191.
• Smeltzer, S. C. (2007). Pregnancy in women with physical disabilities. Journal of Obstetric, Gynecologic & Neonatal Nursing, 36(1), 88-96.
• Thierry, J. M., & Cyril, J. K. (2004). Health of women with disabilities: from data to action. Welner's Guide to the Care of Women With Disabilities. Philadelphia, PA: Lippincott Williams & Wilkins, 373-382. Timur, S., Ege, E., & Bakış, E. (2006). Engelli kadınların üreme sağlığı sorunları ve etkileyen faktörler. CÜ Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 10(1).
• World Health Organization, (2011). World report on disability. https://www.who.int/disabilities/world_report/2011/en/.