Doğum Pozisyonlarının Annenin Psikolojisine Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: Özel Sayı-1 - 2. ULUSLARARASI 4. ULUSAL DOĞUMA HAZIRLIK EĞİTİMİ VE EĞİTİCİLİĞİ KONGRESİ KONGRE BİLDİRİLERİ ÖZEL SAYISI, 20 - 23, 29.05.2023

Hande Aslan Merlinda Aluş Tokat

Öz

Amaç: Doğum pozisyonları annelerin psikolojik durumunu etkileyebilmektedir. Anne ve bebek için uygun pozisyonları seçebilmek, kadınların kontrol duygusunu artırmaktadır. Kontrollü hissetmek, olumlu bir doğum deneyimi doğum sonrası psikolojik ve fiziksel sağlığa katkıda bulunan önemli bir faktördür. Kadınların kendi doğumlarında kontrol duygusunu korumasına yardım ederek doğuma aktif bir biçimde katılmasını sağlamak, özgüven ve memnuniyet düzeyini artırmaktadır. Bu derlemenin amacı, literatürdeki çalışmalar taranarak doğum pozisyonlarının annenin psikolojisine etkilerinin ortaya konulmasıdır.
Yöntem: Pubmed ve Google Scholar veritabanları kullanılarak “doğum pozisyonlarının psikolojik etkileri, psychological effects of birth positions, birth positions and psychology, hemşirelik anahtar kelimeleri ile tarama yapılmıştır. Türkçe ve İngilizce dilindeki araştırma makaleleri, tezler, meta analizlerdeki sonuçlar ele alınmıştır.
Bulgular: Çalışmalarda doğum sırasında ayakta doğum pozisyonlarını tercih eden annelerde yarı uzanmış ve sırtüstü pozisyonu tercih edenlere kıyasla doğumun 1. ve 2. aşamasında yaklaşık bir saat kısalması, tıbbi müdahalelerin azalması, ağrı duygusunda azalma ve bebeklerini doğururken duygusal olarak tatmin olma duygusunda artış gözlendiği bildirilmektedir. Dikey doğum pozisyonların, anneye ıkınma sırasında güvenilir hissettirdiği, sırt üstü pozisyonlara kıyasla daha konforlu hissettirdiği ve eşlerin doğum sürecine katılımını arttırdığı bildirilmiştir. Ayrıca, yapılan bir çalışmada geçmişte kullanılan doğum sandalyeleri baz alınarak dizayn edilen modern doğum sandalyelerinin dikey doğumu destekleyip, annelerin pozitif ve tatmin edici doğum deneyimine katkıda bulunduğu ifade edilmiştir. Günümüzde pek çok kadın sağlık kurumlarında sağlık personellerinin tercihi nedeniyle sırt üstü ya da yarı yatar pozisyonda doğum yapmaktadır.
Sonuçlar: Doğum pozisyonu seçimine etki eden faktörleri saptamak önemlidir. Annelerin doğum esnasında tercih yapmaya teşvik edilmesi, pozisyon seçeneklerinin kullanımını yaygın hale getirilmelidir. Doğum ekibindeki doktor, hemşire ve ebelerin farklı doğum pozisyonlarını bilmeleri, anneleri bu pozisyonlar hakkında bilgilendirmeleri, bu pozisyonlarda doğum yapmayı tercih eden annelere destek olmalarının anne-bebek sağlığına önemli faydaları olacaktır.
Anahtar kelimeler: Anne, doğum, doğum pozisyonları, hemşirelik, psikoloji.

Anahtar Kelimeler

Anne, doğum, doğum pozisyonları, hemşirelik, psikoloji

Kaynakça

• Balaskas, J. (1992). Active birth: the new approach to giving birth naturally, revised edition. America: Harvard Common Pres.
• Berta, M., Lindgren, H., Christensson, K., et al. (2019). Effect of maternal birth positions on duration of second stage of labor: systematic review and meta-analysis. BMC Pregnancy Childbirth, 19, 466. doi:10.1186/s12884- 019-2620-0
• DeJonge, A., Teunissen, T., & Lagro-Janssen, A. (2004). Supine position compared to other positions during the second stage of labor. a meta-analytic review. J. Psychosom Obstet Gynecol, 25, 35–45.
• DeJonge, A., & Lagro-Janssen, A. L. M. (2004). Birthing positions, a qualitative study into the views of women about various birthing positions. Journal of Psychosomatic Obstetrics and Gynecology, 25, 47-55.
• England, P., & Horowitz, R. (2011). İçgüdüsel doğum. Kuraldışı Yayıncılık, İstanbul, 191-199.
• Gayeski, M. E., & Brüggemann, O. M. (2009). Puerperal women's perceptions on vertical and horizontal deliveries. Revista Latino-Americana De Enfermagem, 17(2), 153-159.
• Gilbert, E. S., & Harmon, J. S. (2002). Yüksek riskli gebelik ve doğum el kitabı. (Ed) L. Taşkın. Palme Yayıncılık, Ankara, 2002.
• Güngör, İ., & Yildirim-Rathfisch, G. (2009). Normal doğum eyleminin ı̇kinci ve üçüncü evresinde kanıta dayalı uygulamalar. Turkish Journal of Research & Development in Nursing, 11(2), 56-65.
• Kömürcü, N., & Ergin, A. (2008). Doğum ağrısı kontrolünde non-farmakolojik yöntemler. Editörler: Nuran Kömürcü, Ayla Berkiten Ergin. Doğum Ağrısı ve Yönetimi içinde, Bedray, İstanbul, 123-136.
• Kömürcü, N., & Ergin, A. B. (2008). Doğum ağrısı ve yönetimi. Bedray Basın Yayıncılık, 22-24.
• Lawrence, A., Lewis, L., Hofmeyr, G. J., Dowsvell, T., & Styles, C. (2009). Maternal positions and mobility during first stage labour. Cochrane Database of Systematic Reviews. 9(10), CD003934. doi: 10.1002/14651858.CD003934.pub4.
• Mathew, A., Nayak, S., & Vandana K. (2012). A comparative study on effect of ambulation and birthing ball on maternal and newborn outcome among primigravida mothers in selected hospitals in mangalore. NUJHS, 2(2), 2-5.
• Nieuwenhuijze, M. J., Low, L. K., Korstjens, I., & Lagro‐Janssen, T. (2014). The role of maternity care providers in promoting shared decision making regarding birthing positions during the second stage of labor. JMWH, 59(3), 277-285.
• Ratfisch, G. (2015). Gebelikten anneliğe yoga. Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul.
• Simkin, P., & Bolding, A. (2004). Update on nonpharmacological approaches to relieve labor pain and prevent suffering. Journal of Midwifery Women's Health, 49, 489-504.
• Souza, P., Miquelutti, M., Cecatti, C., & Makuch, M. (2006). Maternal position during the first stage of labor: a systematic review. Reproductive Health, 3(10).
• Taavoni, S., Abdolahian, S., Haghani, H., & Neysani, L. (2011). Effect of birth ball usage on pain in the active phase of labor: a randomized controlled trial. JMWH, 56(2), 137- 140.
• The Royal Collage of Midwifes (RCM). (2008). Evidence-based guidelines for midwifery-led care in labour. positions for labour and birth. http://www.rc m.org.uk/college/policy_practice/guidelines/prac tice-guidelines/?locale=en. [Erişim Tarihi: 22.07.2022].
• Waldenström, U., Hildingsson, I., Rubertsson, C., & Rådestad, I. A. (2004). Negative birth experience: prevalence and risk factors in a national sample. Birth, 31, 17-27. Yıldırım, G., & Şahin, N. H. (2003). Doğum ağrısının yaklaşımında hemşirelik yaklaşımı. 1, Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 7, 14-20.