Covid-19 Salgını Sırasında Doğum Öncesi Hazırlık Sınıfları ve Antenatal Bakım Hizmetlerine Erişim

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: Özel Sayı-1 - 2. ULUSLARARASI 4. ULUSAL DOĞUMA HAZIRLIK EĞİTİMİ VE EĞİTİCİLİĞİ KONGRESİ KONGRE BİLDİRİLERİ ÖZEL SAYISI, 76 - 80, 29.05.2023

Gonca Buran

Öz

Amaç: Gebenin izlemi, doğum öncesi sınıflara katılımı ve bu hizmetlere erişimi anne ve bebek sağlığına sayısız katkı sağlaması açısından önemi bilinmektedir. Çalışma, COVID-19 salgını sırasında doğum öncesi hazırlık hizmetleri ve sınıflarına erişim ve doğum sonuçlarının güncel literatür doğrultusunda tartışılması amaçlanmıştır.
Yöntem: Derleme niteliğinde olan bu çalışmada anahtar kelimeler kullanılarak pandemi başlangıcından (2019-2022) günümüze kadar olan çalışmanın amaç ve kapsama uygun Türkçe ve İngilizce makaleler doğrultusunda hazırlanmıştır.
Bulgular: COVID-19 salgını sırasında doğum öncesi hazırlık sınıfları kesintiye uğramış ve antenatal bakım hizmetlerinde gerçekleşen akşamalar tele sağlık sistemi ile giderilmeye çalışılmıştır. Aksaklıkların yaşanmaması için yapılan girişimlere rağmen yapılan çalışma sonucu gebelerin %29,3’ünün sunulan kısıtlı doğum öncesi bakım hizmetlerinden bile tam olarak yararlanamadığını bildirmiştir. Doğum öncesi bakım hizmetinden tam olarak yararlanama nedenleri, COVID-19 korkusu (AOR=0.13, %95CI=0.06-0.31), hizmetlerin kesintiye uğraması, hizmet yönünün değiştirilmesi ve ulaşım erişiminin olmaması (AOR=4.15, %95 GA=1.04-16.54) olarak belirlenmiştir. Ulusal düzeyde tam/yarı kapanma süreçleri ve vaka sayılarının çok yoğun yaşandığı dönemlerinde T.C. Sağlık Bakanlığı Kamu Hastaneleri Genel Müdürlüğü (SBKHGM) bağlı Gebe Okullarından uzun süre yararlanılamadı. Dünya ülkelerinde de benzer uygulamalar bildirildi. İngiltere’de gebelerin %47,9'u doğum öncesi derslere erişimde zorluk yaşadı, %23’ü doğum öncesi randevularını iptal etti. Kadınların %48’i gebe izlem ve doğum esnasında eşlerinin refakatına izin verilmediğini ve %60,8'i doğum şekline ilişkin planlarında değişiklik yapmak zorunda kaldığını bildirmiştir. SB tarafından Uzaktan Eğitim Gebe Okulu adı altında videolarla, kamu dışındaki gebe okulları ise bireysel ya da multidisipliner olarak web tabanlı gebe eğitimlerini sürdüremeye çalışmıştır. Çevrimiçi multidisipliner eğitimlerde hemşire/akademisyenler ekibin %15’ini, tek kişilik eğitimlerin ise %18,5’ini oluşturmuştur. Ancak bu eğitimlerin sağlık eğitimi almayan meslek mensupları tarafından yürütüldüğü belirlenmiştir.
Sonuç: Pandemi sürecinde ulusal düzeyde ve dünya çapında gebelik döneminde gebe takiplerinin olabildiğince sınırlandırılmıştır. Gebelerin sağlık hizmetine ulaşımı evden takip, tele sağlık uygulamaları ile gerçekleştirilmiştir. Gebe sınıfları kesintiye uğrayarak çevirim içi kayıttan/senkronize olarak gerçekleştirilmiştir. Rutin gebe takipleri esnasında hemşire ve ebelerin çiftleri doğum öncesi hazırlık eğiticisi yetkinliği bilgi ve becerisi olan bireylerden çevrim içi, ancak senkronize olacak şekilde eğitim almaları yönünde desteklemeleri gerekmektedir.
Anahtar kelimeler: Antenatal bakım, COVID-19; doğum, doğum öncesi hazırlık, gebe okulu, pandemi.

Anahtar Kelimeler

Antenatal bakım, COVID-19; doğum, doğum öncesi hazırlık, gebe okulu, pandemi.

Kaynakça

• Başgöl, Ş., & Koç, E. (2021). Doğuma hazırlık eğitimine ilişkin web sitelerinin içerik analizi. Medical Sciences, 16(1), 41-48.
• Bilgin, N. Ç., Ak, B., Ayhan, F., Koçyiğit, F. Ö., Yorgun, S., & Topçuoğlu, M. A. (2020). Effects of childbirth education on prenatal adaptation, prenatal and maternal attachment. The Anatolian Journal of Family Medicine, 3(2), 128.
• Brislane, Á., Larkin, F., Jones, H., & Davenport, M. H. (2021). Access to and quality of healthcare for pregnant and postpartum women during the covıd-19 pandemic. Frontiers in Global Women's Health, 2, 628625.
• Biviá-Roig, G., LaRosa, V. L., Gómez-Tébar, M. et al. (2020). Analysis of the impact of the confinement resulting from covıd-19 on the life style and psychological wellbeing of spanish pregnant women: an ınternet-based cross-sectional survey. Int J Environ Res Public Health, 17, 5933.
• Budin, W. C. (2021). Preparing for birth during the covıd-19 pandemic. The Journal of Perinatal Education, 30(3), 123-125.
• Connor, J., Madhavan, S., Mokashi, M., Amanuel, H., Johnson, N. R., Pace, L. E., & Bartz, D. (2020). Health risks and outcomes that disproportionately affect women during the covid-19 pandemic: a review. Social Science & Medicine, 266, 113364. doi: 10.1016/j.socscimed.2020.113364
• Desdicioglu, R., Avşar, F. B., & Yavuz, A. F. (2021). Covid-19 aşıları ve gebelik. Ankara Med Journal, (4), 672-686.
• Fryer, K., Delgado, A., Foti, T., Reid, C. N., & Marshall, J. (2020). Implementation of obstetric telehealth during covid-19 and beyond. Maternal and Child Health Journal, 24(9), 1104-1110.
• Garcia-Flores, V., Romero, R., Xu, Y., Theis, K. R., Arenas-Hernandez, M., Miller, D., ... & Gomez-Lopez, N. (2022). Maternal-fetal immune responses in pregnant women infected with sars-cov-2. Nature Communications, 13(1), 1-20.
• Heaman, M.I., Sword, W.A., Akhtar-Danesh, N. et al. (2014). Quality of prenatal care questionnaire: instrument development and testing. BMC Pregnancy Childbirth, 14, 188. https://doi.org/10.1186/1471-2393-14-188
• Inversetti, A., Fumagalli, S., Nespoli, A., Antolini, L., Mussi, S., Ferrari, D., & Locatelli, A. (2021). Childbirth experience and practice changing during covıd‐19 pandemic: a cross‐sectional study. Nursingopen, 8(6), 3627-3634.
• Khoury, J. E., Atkinson, L., Bennett, T., Jack, S. M., & Gonzalez, A. (2022). Prenatal distress, access to services, and birth outcomes during the covid-19 pandemic: findings from a longitudinal study. Early Human Development, 170, 105606.
• Kuciel, N, Sutkowska, E., Biernat, K., Hap, K., Mazurek, J., & Demczyszak, I. (2021). Assessment of the level of anxiety and pain in women who do and do not attend childbirth classes during the SARS-CoV-2 pandemic. Risk Management and Healthcare Policy, 14, 4489.
• Lee, T. Y., Zhong, Y., Zhou, J., He, X., Kong, R., & Ji, J. (2020). The outbreak of coronavirus disease in china: risk perceptions, knowledge, and information sources among prenatal and postnatal women. Women Birth, 1130. doi: 10.1016/j.wombi.2020.05.010
• Mullins, E., Evans, D., Viner, R. M., O'Brien, P., & Morris, E. (2020). Coronavirus in pregnancy and delivery: rapid review. Ultrasound in Obstetrics & Gynecology, 55(5), 586-592.
• Mueller, C. G., Webb, P. J., & Morgan, S. (2020). The effects of childbirth education on maternity outcomes and maternal satisfaction. The Journal of Perinatal Education, 29(1), 16-22. Doi: 10.1891/1058-1243.29.1.16
• Nazik, F., Yüksekol, Ö. D., Baltacı, N., & Ulucan, M. (2022). Gebe kadınların doğum öncesi bakım alma durumu ve covid-19 pandemisinin etkisi. Togü Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(2), 111-122.
• Rasmussen, S. A, Smulian, J. C., Lednicky, J. A., Wen, T. S., & Jamieson, D. J. (2020). Coronavirus disease 2019 (covid-19) and pregnancy: what obstetricians need to know. American Journal of Obstetrics and Gynecology, 222(5), 415-426.
• Renfrew, M. J., Cheyne, H., Craig, J., Duff, E., Dykes, F., Hunter, B., et al. (2020). Sustaining quality midwifery care in a pandemic and beyond. Midwifery. 88, 102759. doi: 10.1016/j.midw.2020.102759
• Royal College of Obstetricians & Gynecologists (RCOG). (2020). Coronavirus (covid-19) infection in pregnancy information for healthcare professionals. Retrievent From (20.07.2022): https://www.rcog.org.uk/coronavirus-pregnancy.
• T.C. Sağlık Bakanlığı. (2018). Halk sağlığı kurumu. doğum öncesi bakım yönetim rehberi. Yayın No 925. Ankara, Sağlık Bakanlığı. https://khgmsaglikhizmetleridb.saglik.gov.tr/TR,42839/dogum-oncesi-bakim-yonetim-rehberi.html.
• Schwartz, D. A. (2020). An analysis of 38 pregnant women with covid-19, their newborn infants, and maternal-fetal transmission of sars-cov-2: maternal coronavirus infections and pregnancy outcomes. Archives of Pathology & Laboratory Medicine, 144(7), 799-805.
• Tadesse, E. (2020). Antenatal care service utilization of pregnant women attending antenatal care in public hospitals during the COVID-19 pandemic period. International Journal of Women's Health, 12, 1181.
• World Health Organization. (2020). Clinical management of severe acute respiratory infection (sari) when covid-19 disease is suspected. 2020 (WHO reference number: WHO/2019- nCoV/clinical/2020.4). https://www.who.int/publications-detail/clinical-management-ofsevere-acute-respiratory-infection-when-novel-coronavirus-(ncov)-infection-is-suspected World Health Organization. (2017). WHO recommendations on antenatal care for a positive pregnancy experience. Geneva, Switzerland, 2017 http:// www.who.int/reproductivehealth/publications/maternal_perinatal_health/anc-positive-pregnancy-experience/en/
• Wu, H., Sun, W., Huang, X., Yu, S., Wang, H., Bi, X., ... &Ming, W. K. (2020). Online antenatal care during the COVID-19 pandemic: opportunities and challenges. Journal of Medical Internet Research, 22(7), e19916.
• Vasilevski, V., Sweet, L., Bradfield, Z., Wilson, A. N., Hauck, Y., Kuliukas, L., … & Wynter, K. (2022). Receiving maternity care during the covid-19 pandemic: experiences of women’s partners and support persons. Women and Birth, 35(3), 298-306.