Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

EVALUATION OF HOSPITAL EMPLOYEES' ATTITUDES AND BELIEFS ABOUT HPV VACCINATION PRACTICES

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 3, 79 - 90, 29.11.2025

Sonay Gökduman , Serap Tekbaş

Öz

Giriş: Ülkemizdeki giderek düşen ilk cinsel ilişki yaşı, birden çok cinsel partner ve bulaşıcı cinsel hastalık oranının ergenlerde artmaya başlaması, serviks kanserinden korunmada birincil korunma yöntemlerinden olan aşılamayı önemli kılmaktadır.
Amaç: Araştırma hastanesi çalışanlarının hpv aşı uygulamaları ile ilgili tutum ve inaçlarını değerlendirmektir.
Yöntem: Kesitsel ve tanımlayıcı nitelikteki araştırmanın örneklemini İzmir'deki bir eğitim ve araştırma hastanesi çalışanları oluşturmuştur. Veriler anket formu aracılığıyla toplanmıştır. Hastanede çalışan çocuk sahibi çalışan sayısı 500 olarak belirlenmiş ve güç testi analizi yapılarak %95 güç ve %5 hata payı ile yapılan hesaplamada minimum örneklem sayısı olan 156 çalışana ulaşılması planlanmıştır. Çalışmamıza hastanede 9-18 yaş arası kız çocuğu olan 183 çalışan katılmıştır.
Sonuçlar: Çalışmamıza katılanların %86,3’ ü kadındır. Kendisine HPV aşısı yaptıranların oranı %5,5’tur. Katılımcıların KHATİÖ toplam puanı 30,93±6,18 bulunmuştur ve toplam puan ortalamasının karşılaştırılması yapılmıştır. Ölçek puanı ortalamasına göre çalışanların kendisine HPV aşısı yaptırma davranışı cinsiyet, smear testi yaptırma durumu ve HPV aşısı yaptırma durumu arasında anlamlı farklılık olduğu görülmüştür (p<0,05).
Sonuç: Çalışmamız sonucunda oldukça düşük bulunan HPV aşısı ile bağışıklama oranlarının; doğru ve etkin bilgilendirme, aşılama programları, finansal destek ile artacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bilgi Attitude Human Papilloma Virüs Human Papilloma Virüs Human Papilloma Virüs Human Papilloma Virüs Aşısı Human Papilloma Virüs Aşısı Serviks Kanseri Serviks Kanseri Serviks Kanseri Tutum Tutum

Kaynakça

  • Adegboyega, A., Obielodan, O., Wiggins, A. T., Dignan, M., & Williams, L. B. (2023). Beliefs and knowledge related to human papillomavirus (HPV) vaccine among African Americans and African immigrants young adults. Cancer Causes & Control, 34(5), 479–489. https://doi.org/10.1007/s10552-023-01678-y
  • Alarcão, V., & Zdravkova, B. (2022). Attitudes and practices towards HPV vaccination and its social processes in Europe: An equity-focused scoping review. Societies, 12(5), 131. https://doi.org/10.3390/soc12050131 MDPI+1
  • Altun, A. (2024). 18-45 yaş arası kadınların HPV ve HPV aşısı hakkındaki bilgi düzeyleri ve tutumlarının değerlendirilmesi (Yayın No. 843238) [Tıpta uzmanlık tezi, Sağlık Bilimleri Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
  • Anni, N. S., Rehman, N., Nyambi, A., Musiwa, A., Graham, T., Dine, R. D., … & Mbuagbaw, L. (2024). Knowledge, attitudes, and practices towards human papilloma virus and uptake of HPV vaccine: A protocol for a systematic review. PLOS ONE, 19(11), e0313887. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0313887 ResearchGate
  • Ayan, F. M. (2024). Aile hekimliği polikliniğine başvuran 18-45 yaş arası bireylerin HPV ve HPV aşısı hakkındaki bilgi düzeyleri ve tutumlarının değerlendirilmesi (Yayın No. 892657) [Tıpta uzmanlık tezi, Sağlık Bilimleri Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
  • Aydemir, A. (2023). Eskişehir’de görev yapan aile hekimleri ve aile hekimliği uzmanlık öğrencilerinin Human Papillomavirus (HPV) ve HPV aşısı hakkındaki bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi (Yayın No. 788152) [Tıpta uzmanlık tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
  • Centers for Disease Control and Prevention (CDC). (2024, August 6). HPV vaccine safety and effectiveness data. https://www.cdc.gov/hpv/hcp/vaccination-considerations/safety-and-effectiveness-data.html
  • Charnelle, D., & Tekbaş, S. (2023). Knowledge, behaviours and affecting factors about Human Papilloma Virus and vaccination among university students. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 6(3), 731–738. https://doi.org/10.38108/ouhcd.1170908
  • Chesson, H. W., Dunne, E. F., Hariri, S., & Markowitz, L. E. (2014). Estimated lifetime probability of contracting human papillomavirus in the United States. Sexually Transmitted Diseases, 41(11), 660–668.
  • Chilaka, V. N., Navti, O. B., Al Beloushi, M., Ahmed, B., & Konje, J. C. (2021). Human papillomavirus (HPV) in pregnancy—An update. European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology, 264, 340–348. https://doi.org/10.1016/j.ejogrb.2021.07.053
  • Dal, Ö., Gafarlı, L., Karagöz, M. İ., & Güngör, A. N. Ç. (2024). HPV (İnsan papillomavirus) aşısına güncel yaklaşımlar. Çukurova Tıp Öğrenci Dergisi, 4(1), 18–23.
  • Erdem, Ş. (2023). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin Human Papilloma Virüs (HPV) enfeksiyonu ve HPV aşısı hakkındaki bilgi düzeyleri ve tutumlarının değerlendirilmesi (Yayın No. 803714) [Tıpta uzmanlık tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
  • Ferris, D. G., Samakoses, R., Block, S. L., Lazcano-Ponce, E., Restrepo, J. A., Mehlsen, J., … Chu, J. L. (2017). Long-term study of quadrivalent human papillomavirus vaccine in preadolescents and adolescents. Pediatrics, 140(6), e20163947. https://doi.org/10.1542/peds.2016-3947
  • Gendler, Y., Ben-Aroya, N., & Blau, A. (2024). Influence of knowledge and cultural beliefs on attitudes toward HPV vaccination among Israeli nurses and nursing students: Implications for vaccine advocacy. Nursing Reports, 14(4),3454–3465. https://doi.org/10.3390/nursrep14040251
  • Goldstone S.E., Giuliano AR, Palefsky JM, Lazcano-Ponce E, Penny ME, Cabello RE.,… Ferenczy A., (2022) Efficacy, immunogenicity and safety of the quadrivalent HPV vaccine in men: results of an open-label, long-term extension of a randomized, placebo-controlled, phase 3 trial. Lancet Infect Dis . 22 ( 3 ):413–25. https://doi: 10.1016/S1473-3099(21)00327-3.
  • Goldstone, S. E. (2023). Human papillomavirus (HPV) vaccines in adults: Learnings from long-term follow-up of quadrivalent HPV vaccine clinical trials. Human Vaccines & Immunotherapeutics, 19(1), 2184760.
  • Gürdal, Y. (2021). Kadın doğum polikliniğine başvuran kadınların HPV ve HPV aşısına yönelik sağlık inançları. (Yayın No. 666210) [Kadın hastalıkları ve doğum hemşirelik tezi, Bezm-i Alem Vakıf Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
  • Heyde, S., Osmani, V., Schauberger, G., Cooney, C., & Klug, S. J. (2024). Global parental acceptance, attitudes, and knowledge about HPV vaccination: A systematic review of 86 studies. BMC Women’s Health, 24, 33. https://doi.org/10.1186/s12905-024-03377-5 ouci.dntb.gov.ua+1
  • International Agency for Research on Cancer (IARC) (2024, 2 August). Information Centre on HPV and Cancer. Human papillomavirus and cancer. https://www.iarc.who.int/cancer-type/cervical-cancer
  • İnce, P. (2024). Aile hekimliği polikliniğine başvuran 9–18 yaş grubu çocuk sahibi ebeveynlerin HPV ve HPV aşısı hakkındaki farkındalıklarının incelenmesi (Yayın No. 892510) [Tıpta uzmanlık tezi, İstanbul Medeniyet Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
  • Kamolratanakul, S., & Pitisuttithum, P. (2021). Human papillomavirus vaccine efficacy and effectiveness against cancer. Vaccines (Basel), 9(12), 1413. https://doi.org/10.3390/vaccines9121413
  • Kjaer, S. K., Nygård, M., Sundström, K., Dillner, J., Tryggvadottir, L., Munk, C., … Ágústsson, Á. I. (2020). Final analysis of a 14-year long-term follow-up study of the efficacy and immunogenicity of quadrivalent human papillomavirus vaccine in women from four Nordic countries. EClinicalMedicine, 23, 100401. https://doi.org/10.1016/j.eclinm.2020.100401
  • Koç, Ö., Baltacı, N., & Yüksekol, Ö. D. (2023). Kadınların serviks kanseri taraması inançlarının hpv aşısına yönelik inançları ile ilişkisi. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 17(1), 31-41.
  • Kürtüncü, M., Arslan, N., Alkan, I., & Bahadır, Ö. (2018). 10–15 yaş kız çocuk annelerinin serviks kanseri ve HPV aşısına ilişkin bilgi, tutum ve davranışları. İnsan Bilimleri Dergisi, 15(2), 1072–1085.
  • Lee, H., Kim, M., Kiang, P., Shi, L., Tan, K., & Chea, P. (2016). Factors associated with HPV vaccination among Cambodian American teenagers. Public Health Nursing, 33(6), 493–501. https://doi.org/10.1111/phn.12294
  • Maldonado, I., Plata, M., Gonzalez, M., Correa, A., Nossa, C., Giuliano, A., & Stoler, M. H. (2022). Efficacy, immunogenicity and safety of quadrivalent HPV vaccine in adults aged 27–45 years. Human Vaccines & Immunotherapeutics, 18(5), 2078626. https://doi.org/10.1080/21645515.2022.2078626
  • McKenzie, A. H., Shegog, R., Savas, L. S., Healy, C. M., Shay, L. A., Preston, S., et al. (2023). Parents' stigmatizing beliefs about the HPV vaccine and their association with information seeking behavior. Human Vaccines & Immunotherapeutics, 19(1), 2214054. https://doi.org/10.1080/21645515.2023.2214054
  • McRee AL, Brewer NT, Reiter PL, Gottlieb SL, Smith JS. (2010) The Carolina HPV immunization attitudes and beliefs scale (CHIAS): scale development and associations with intentions to vaccinate. Sex Transm Dis. 37(4):234-9. doi: 10.1097/OLQ.0b013e3181c37e15.
  • Meites, E., Szilagyi, P. G., Chesson, H. W., Unger, E. R., Romero, J. R., & Markowitz, L. E. (2019). Human papillomavirus vaccination for adults: Updated recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices. MMWR Morbidity and Mortality Weekly Report, 68(32),698 702.https://doi.org/10.15585/mmwr.mm6832a3
  • Mutlu, N. (2021). Birinci basamak sağlık hizmetlerine başvuran ebeveynlerin HPV aşısı ile ilgili tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi (Yayın No. 683311) [Tıpta uzmanlık tezi, Atatürk Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
  • Özdemir, S., Akkaya, R., & Karaşahin, K. E. (2020). Analysis of community-based studies related with knowledge, awareness, attitude, and behaviors towards HPV and HPV vaccine published in Turkey: A systematic review. Journal of the Turkish-German Gynecological Association, 21(2), 111-123. https://doi.org/10.4274/jtgga.galenos.2019.2019.0071
  • Özer, E., Şen, Y. Ç., Güvenç, G., Kök, G., & Kılıç, A. (2025). Human Papilloma Virüs Enfeksiyonu ve Aşılarına İlişkin Verilen Eğitimin Bilgi ve Sağlık İnançları Üzerine Etkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(2), 689-700.
  • Perkins, R. B., Clark, J. A., Apte, G., Vercruysse, J. L., Sumner, J. J., Wall-Haas, C. L., & Pierre-Joseph, N. (2014). Missed opportunities for HPV vaccination in adolescent girls: A qualitative study. Pediatrics, 134(3), e666–e674. https://doi.org/10.1542/peds.2014-0442
  • Sunar, S., & Süt, H. K. (2019). Karolina HPV aşılama tutumları ve inançları ölçeği’nin Türkçe geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Jinekoloji-Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi, 16(2), 82–88.
  • United States Food and Drug Administration.(FDA) (2024, 2 Ağustos) Gardasil 9 (insan papilloma virüsü 9-valent aşı, rekombinant). https://www.fda.gov/vaccines-blood-biologics/vaccines/gardasil-9
  • Wilson, L. A., Quan, A. M. L., Bota, A. B., Mithani, S. S., Paradis, M., & Jardine, C. (2021). Newcomer knowledge, attitudes, and beliefs about human papillomavirus (HPV) vaccination. BMC Family Practice, 22(1), 17. https://doi.org/10.1186/s12875-020-01360-1
  • World Health Organization. (2024, 28 Haziran). Cervical cancer. https://www.who.int/health-topics/cervical-cancer
  • World Health Organization. (2024, 21 Ekim). One-dose human papillomavirus (HPV) vaccine offers solid protection against cervical cancer [Press release]. https://www.who.int/news/item/11-04-2022-one-dose-human-papillomavirus-(hpv)-vaccine-offers-solid-protection-against-cervical-cancer
  • World Health Organization. (2025, 14 Ekim). Cervical Cancer Elimination Initiative. https://www.who.int/initiatives/cervical-cancer-elimination-initiative
  • World Health Organization. (2025, 27 Ekim). Strategic Advisory Group of Experts on Immunization (SAGE) - April 2022 https://www.who.int/newsroom/events/detail/2022/04/04/default-calendar/sage_meeting_april_2022

9-18 Yaş Arası Kız Çocuğu Olan Araştırma Hastanesi Çalışanlarının HPV Aşısı ile İlgili Tutum ve İnançlarının Değerlendirilmesi

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 3, 79 - 90, 29.11.2025

Sonay Gökduman , Serap Tekbaş

Öz

Giriş: Ülkemizdeki giderek düşen ilk cinsel ilişki yaşı, birden çok cinsel partner ve bulaşıcı cinsel hastalık oranının ergenlerde artmaya başlaması, serviks kanserinden korunmada birincil korunma yöntemlerinden olan aşılamayı önemli kılmaktadır.
Amaç: Araştırma hastanesi çalışanlarının hpv aşı uygulamaları ile ilgili tutum ve inaçlarını değerlendirmektir.
Yöntem: Kesitsel ve tanımlayıcı nitelikteki araştırmanın örneklemini İzmir'deki bir eğitim ve araştırma hastanesi çalışanları oluşturmuştur. Veriler anket formu aracılığıyla toplanmıştır. Hastanede çalışan çocuk sahibi çalışan sayısı 500 olarak belirlenmiş ve güç testi analizi yapılarak %95 güç ve %5 hata payı ile yapılan hesaplamada minimum örneklem sayısı olan 156 çalışana ulaşılması planlanmıştır. Çalışmamıza hastanede 9-18 yaş arası kız çocuğu olan 183 çalışan katılmıştır.
Sonuçlar: Çalışmamıza katılanların %86,3’ ü kadındır. Kendisine HPV aşısı yaptıranların oranı %5,5’tur. Katılımcıların KHATİÖ toplam puanı 30,93±6,18 bulunmuştur ve toplam puan ortalamasının karşılaştırılması yapılmıştır. Ölçek puanı ortalamasına göre çalışanların kendisine HPV aşısı yaptırma davranışı cinsiyet, smear testi yaptırma durumu ve HPV aşısı yaptırma durumu arasında anlamlı farklılık olduğu görülmüştür (p<0,05).
Sonuç: Çalışmamız sonucunda oldukça düşük bulunan HPV aşısı ile bağışıklama oranlarının; doğru ve etkin bilgilendirme, aşılama programları, finansal destek ile artacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bilgi Human Papilloma Virüs Human Papilloma Virüs Aşısı Serviks Kanseri Tutum

Kaynakça

  • Adegboyega, A., Obielodan, O., Wiggins, A. T., Dignan, M., & Williams, L. B. (2023). Beliefs and knowledge related to human papillomavirus (HPV) vaccine among African Americans and African immigrants young adults. Cancer Causes & Control, 34(5), 479–489. https://doi.org/10.1007/s10552-023-01678-y
  • Alarcão, V., & Zdravkova, B. (2022). Attitudes and practices towards HPV vaccination and its social processes in Europe: An equity-focused scoping review. Societies, 12(5), 131. https://doi.org/10.3390/soc12050131 MDPI+1
  • Altun, A. (2024). 18-45 yaş arası kadınların HPV ve HPV aşısı hakkındaki bilgi düzeyleri ve tutumlarının değerlendirilmesi (Yayın No. 843238) [Tıpta uzmanlık tezi, Sağlık Bilimleri Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
  • Anni, N. S., Rehman, N., Nyambi, A., Musiwa, A., Graham, T., Dine, R. D., … & Mbuagbaw, L. (2024). Knowledge, attitudes, and practices towards human papilloma virus and uptake of HPV vaccine: A protocol for a systematic review. PLOS ONE, 19(11), e0313887. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0313887 ResearchGate
  • Ayan, F. M. (2024). Aile hekimliği polikliniğine başvuran 18-45 yaş arası bireylerin HPV ve HPV aşısı hakkındaki bilgi düzeyleri ve tutumlarının değerlendirilmesi (Yayın No. 892657) [Tıpta uzmanlık tezi, Sağlık Bilimleri Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
  • Aydemir, A. (2023). Eskişehir’de görev yapan aile hekimleri ve aile hekimliği uzmanlık öğrencilerinin Human Papillomavirus (HPV) ve HPV aşısı hakkındaki bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi (Yayın No. 788152) [Tıpta uzmanlık tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
  • Centers for Disease Control and Prevention (CDC). (2024, August 6). HPV vaccine safety and effectiveness data. https://www.cdc.gov/hpv/hcp/vaccination-considerations/safety-and-effectiveness-data.html
  • Charnelle, D., & Tekbaş, S. (2023). Knowledge, behaviours and affecting factors about Human Papilloma Virus and vaccination among university students. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 6(3), 731–738. https://doi.org/10.38108/ouhcd.1170908
  • Chesson, H. W., Dunne, E. F., Hariri, S., & Markowitz, L. E. (2014). Estimated lifetime probability of contracting human papillomavirus in the United States. Sexually Transmitted Diseases, 41(11), 660–668.
  • Chilaka, V. N., Navti, O. B., Al Beloushi, M., Ahmed, B., & Konje, J. C. (2021). Human papillomavirus (HPV) in pregnancy—An update. European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology, 264, 340–348. https://doi.org/10.1016/j.ejogrb.2021.07.053
  • Dal, Ö., Gafarlı, L., Karagöz, M. İ., & Güngör, A. N. Ç. (2024). HPV (İnsan papillomavirus) aşısına güncel yaklaşımlar. Çukurova Tıp Öğrenci Dergisi, 4(1), 18–23.
  • Erdem, Ş. (2023). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin Human Papilloma Virüs (HPV) enfeksiyonu ve HPV aşısı hakkındaki bilgi düzeyleri ve tutumlarının değerlendirilmesi (Yayın No. 803714) [Tıpta uzmanlık tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
  • Ferris, D. G., Samakoses, R., Block, S. L., Lazcano-Ponce, E., Restrepo, J. A., Mehlsen, J., … Chu, J. L. (2017). Long-term study of quadrivalent human papillomavirus vaccine in preadolescents and adolescents. Pediatrics, 140(6), e20163947. https://doi.org/10.1542/peds.2016-3947
  • Gendler, Y., Ben-Aroya, N., & Blau, A. (2024). Influence of knowledge and cultural beliefs on attitudes toward HPV vaccination among Israeli nurses and nursing students: Implications for vaccine advocacy. Nursing Reports, 14(4),3454–3465. https://doi.org/10.3390/nursrep14040251
  • Goldstone S.E., Giuliano AR, Palefsky JM, Lazcano-Ponce E, Penny ME, Cabello RE.,… Ferenczy A., (2022) Efficacy, immunogenicity and safety of the quadrivalent HPV vaccine in men: results of an open-label, long-term extension of a randomized, placebo-controlled, phase 3 trial. Lancet Infect Dis . 22 ( 3 ):413–25. https://doi: 10.1016/S1473-3099(21)00327-3.
  • Goldstone, S. E. (2023). Human papillomavirus (HPV) vaccines in adults: Learnings from long-term follow-up of quadrivalent HPV vaccine clinical trials. Human Vaccines & Immunotherapeutics, 19(1), 2184760.
  • Gürdal, Y. (2021). Kadın doğum polikliniğine başvuran kadınların HPV ve HPV aşısına yönelik sağlık inançları. (Yayın No. 666210) [Kadın hastalıkları ve doğum hemşirelik tezi, Bezm-i Alem Vakıf Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
  • Heyde, S., Osmani, V., Schauberger, G., Cooney, C., & Klug, S. J. (2024). Global parental acceptance, attitudes, and knowledge about HPV vaccination: A systematic review of 86 studies. BMC Women’s Health, 24, 33. https://doi.org/10.1186/s12905-024-03377-5 ouci.dntb.gov.ua+1
  • International Agency for Research on Cancer (IARC) (2024, 2 August). Information Centre on HPV and Cancer. Human papillomavirus and cancer. https://www.iarc.who.int/cancer-type/cervical-cancer
  • İnce, P. (2024). Aile hekimliği polikliniğine başvuran 9–18 yaş grubu çocuk sahibi ebeveynlerin HPV ve HPV aşısı hakkındaki farkındalıklarının incelenmesi (Yayın No. 892510) [Tıpta uzmanlık tezi, İstanbul Medeniyet Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
  • Kamolratanakul, S., & Pitisuttithum, P. (2021). Human papillomavirus vaccine efficacy and effectiveness against cancer. Vaccines (Basel), 9(12), 1413. https://doi.org/10.3390/vaccines9121413
  • Kjaer, S. K., Nygård, M., Sundström, K., Dillner, J., Tryggvadottir, L., Munk, C., … Ágústsson, Á. I. (2020). Final analysis of a 14-year long-term follow-up study of the efficacy and immunogenicity of quadrivalent human papillomavirus vaccine in women from four Nordic countries. EClinicalMedicine, 23, 100401. https://doi.org/10.1016/j.eclinm.2020.100401
  • Koç, Ö., Baltacı, N., & Yüksekol, Ö. D. (2023). Kadınların serviks kanseri taraması inançlarının hpv aşısına yönelik inançları ile ilişkisi. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 17(1), 31-41.
  • Kürtüncü, M., Arslan, N., Alkan, I., & Bahadır, Ö. (2018). 10–15 yaş kız çocuk annelerinin serviks kanseri ve HPV aşısına ilişkin bilgi, tutum ve davranışları. İnsan Bilimleri Dergisi, 15(2), 1072–1085.
  • Lee, H., Kim, M., Kiang, P., Shi, L., Tan, K., & Chea, P. (2016). Factors associated with HPV vaccination among Cambodian American teenagers. Public Health Nursing, 33(6), 493–501. https://doi.org/10.1111/phn.12294
  • Maldonado, I., Plata, M., Gonzalez, M., Correa, A., Nossa, C., Giuliano, A., & Stoler, M. H. (2022). Efficacy, immunogenicity and safety of quadrivalent HPV vaccine in adults aged 27–45 years. Human Vaccines & Immunotherapeutics, 18(5), 2078626. https://doi.org/10.1080/21645515.2022.2078626
  • McKenzie, A. H., Shegog, R., Savas, L. S., Healy, C. M., Shay, L. A., Preston, S., et al. (2023). Parents' stigmatizing beliefs about the HPV vaccine and their association with information seeking behavior. Human Vaccines & Immunotherapeutics, 19(1), 2214054. https://doi.org/10.1080/21645515.2023.2214054
  • McRee AL, Brewer NT, Reiter PL, Gottlieb SL, Smith JS. (2010) The Carolina HPV immunization attitudes and beliefs scale (CHIAS): scale development and associations with intentions to vaccinate. Sex Transm Dis. 37(4):234-9. doi: 10.1097/OLQ.0b013e3181c37e15.
  • Meites, E., Szilagyi, P. G., Chesson, H. W., Unger, E. R., Romero, J. R., & Markowitz, L. E. (2019). Human papillomavirus vaccination for adults: Updated recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices. MMWR Morbidity and Mortality Weekly Report, 68(32),698 702.https://doi.org/10.15585/mmwr.mm6832a3
  • Mutlu, N. (2021). Birinci basamak sağlık hizmetlerine başvuran ebeveynlerin HPV aşısı ile ilgili tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi (Yayın No. 683311) [Tıpta uzmanlık tezi, Atatürk Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
  • Özdemir, S., Akkaya, R., & Karaşahin, K. E. (2020). Analysis of community-based studies related with knowledge, awareness, attitude, and behaviors towards HPV and HPV vaccine published in Turkey: A systematic review. Journal of the Turkish-German Gynecological Association, 21(2), 111-123. https://doi.org/10.4274/jtgga.galenos.2019.2019.0071
  • Özer, E., Şen, Y. Ç., Güvenç, G., Kök, G., & Kılıç, A. (2025). Human Papilloma Virüs Enfeksiyonu ve Aşılarına İlişkin Verilen Eğitimin Bilgi ve Sağlık İnançları Üzerine Etkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(2), 689-700.
  • Perkins, R. B., Clark, J. A., Apte, G., Vercruysse, J. L., Sumner, J. J., Wall-Haas, C. L., & Pierre-Joseph, N. (2014). Missed opportunities for HPV vaccination in adolescent girls: A qualitative study. Pediatrics, 134(3), e666–e674. https://doi.org/10.1542/peds.2014-0442
  • Sunar, S., & Süt, H. K. (2019). Karolina HPV aşılama tutumları ve inançları ölçeği’nin Türkçe geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Jinekoloji-Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi, 16(2), 82–88.
  • United States Food and Drug Administration.(FDA) (2024, 2 Ağustos) Gardasil 9 (insan papilloma virüsü 9-valent aşı, rekombinant). https://www.fda.gov/vaccines-blood-biologics/vaccines/gardasil-9
  • Wilson, L. A., Quan, A. M. L., Bota, A. B., Mithani, S. S., Paradis, M., & Jardine, C. (2021). Newcomer knowledge, attitudes, and beliefs about human papillomavirus (HPV) vaccination. BMC Family Practice, 22(1), 17. https://doi.org/10.1186/s12875-020-01360-1
  • World Health Organization. (2024, 28 Haziran). Cervical cancer. https://www.who.int/health-topics/cervical-cancer
  • World Health Organization. (2024, 21 Ekim). One-dose human papillomavirus (HPV) vaccine offers solid protection against cervical cancer [Press release]. https://www.who.int/news/item/11-04-2022-one-dose-human-papillomavirus-(hpv)-vaccine-offers-solid-protection-against-cervical-cancer
  • World Health Organization. (2025, 14 Ekim). Cervical Cancer Elimination Initiative. https://www.who.int/initiatives/cervical-cancer-elimination-initiative
  • World Health Organization. (2025, 27 Ekim). Strategic Advisory Group of Experts on Immunization (SAGE) - April 2022 https://www.who.int/newsroom/events/detail/2022/04/04/default-calendar/sage_meeting_april_2022
Toplam 40 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Sonay Gökduman 0009-0008-1615-7658

Serap Tekbaş 0000-0001-6112-0899

Yayımlanma Tarihi 29 Kasım 2025
Gönderilme Tarihi 3 Nisan 2025
Kabul Tarihi 17 Kasım 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 11 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA Gökduman, S., & Tekbaş, S. (2025). 9-18 Yaş Arası Kız Çocuğu Olan Araştırma Hastanesi Çalışanlarının HPV Aşısı ile İlgili Tutum ve İnançlarının Değerlendirilmesi. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 11(3), 79-90.
AMA Gökduman S, Tekbaş S. 9-18 Yaş Arası Kız Çocuğu Olan Araştırma Hastanesi Çalışanlarının HPV Aşısı ile İlgili Tutum ve İnançlarının Değerlendirilmesi. KASHED. Kasım 2025;11(3):79-90.
Chicago Gökduman, Sonay, ve Serap Tekbaş. “9-18 Yaş Arası Kız Çocuğu Olan Araştırma Hastanesi Çalışanlarının HPV Aşısı ile İlgili Tutum ve İnançlarının Değerlendirilmesi”. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi 11, sy. 3 (Kasım 2025): 79-90.
EndNote Gökduman S, Tekbaş S (01 Kasım 2025) 9-18 Yaş Arası Kız Çocuğu Olan Araştırma Hastanesi Çalışanlarının HPV Aşısı ile İlgili Tutum ve İnançlarının Değerlendirilmesi. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi 11 3 79–90.
IEEE S. Gökduman ve S. Tekbaş, “9-18 Yaş Arası Kız Çocuğu Olan Araştırma Hastanesi Çalışanlarının HPV Aşısı ile İlgili Tutum ve İnançlarının Değerlendirilmesi”, KASHED, c. 11, sy. 3, ss. 79–90, 2025.
ISNAD Gökduman, Sonay - Tekbaş, Serap. “9-18 Yaş Arası Kız Çocuğu Olan Araştırma Hastanesi Çalışanlarının HPV Aşısı ile İlgili Tutum ve İnançlarının Değerlendirilmesi”. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi 11/3 (Kasım2025), 79-90.
JAMA Gökduman S, Tekbaş S. 9-18 Yaş Arası Kız Çocuğu Olan Araştırma Hastanesi Çalışanlarının HPV Aşısı ile İlgili Tutum ve İnançlarının Değerlendirilmesi. KASHED. 2025;11:79–90.
MLA Gökduman, Sonay ve Serap Tekbaş. “9-18 Yaş Arası Kız Çocuğu Olan Araştırma Hastanesi Çalışanlarının HPV Aşısı ile İlgili Tutum ve İnançlarının Değerlendirilmesi”. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi, c. 11, sy. 3, 2025, ss. 79-90.
Vancouver Gökduman S, Tekbaş S. 9-18 Yaş Arası Kız Çocuğu Olan Araştırma Hastanesi Çalışanlarının HPV Aşısı ile İlgili Tutum ve İnançlarının Değerlendirilmesi. KASHED. 2025;11(3):79-90.
 Kapak Resmi İndir