Kıraatlere Nahvî Bir Bakış: Fâtiha Sûresi Örneği

Yıl 2016, Cilt: 3 Sayı: 2, 169 - 193, 23.12.2016

Zahir Arslan

Öz

Kur’an kıraatinin çeşitliliği eşsiz ilahi hikmetler barındırmaktadır. Bu zenginlik okuyucuya

Kur’an metnini birçok vecih ile değerlendirebilecek bir şekilde okuma imkânı vermiştir.

Lafzın ve delalet ettiği anlamın çeşitliliği, sesin ve delaletinin çeşitliliği ve irab harekelerinin

çeşitliliği bu zenginlikler arasında sayılabilir. Bütün bunlar Kur’an’ı mûciz bir metne

dönüştürerek insanları nazmını tamamlamaktan ve emsalsizliğine müdahale etmekten

alıkoymaktadır. Bu önemli gerekçelerden dolayı Fâtiha sûresinin kıraatine nahiv açısından

değerlendirme yapmak kaçınılmaz bir hale gelmiştir. Araştırmada Fâtiha sûresinin

seçilme sebebi, bu sûrenin önemi, değeri ve geçmişte yapılan çalışmaların bu sûreyi derinlemesine

ele almamalarıdır.

Çalışmada bu sûreyi birkaç açıdan ele aldık: Giriş bölümünde araştırmanın konusu, önemi,

hedefi ve metodunu ifade ettikten sonra geçmiş araştırmalardan bahsettik. Çalışmamız

şu konular ekseninde ilerleyecektir:

1- Fâtiha Sûresini Takdim.

2- Kur’an Kıraatinin ortaya çıkışı ve kapsamı.

3- Fâtiha Sûresi özelinde Kıraatlere bakış. Araştırmanın ana konusu da budur.

Sonuç bölümünde de yukarıdaki zikrettiğimiz başlıkların özeti, çıkarımlar ve tavsiyeler

ifade edilecektir. Çalışmamızda başta en önemli temel kaynaklar olmak üzere daha çok şu

alanlardaki kaynaklara yoğunlaşacağız: Me’ani’l-Kur’an ve İ’rabı, Kıraat

Anahtar Kelimeler

İ’rab, Kur’an Kıraati, Harekeler, Nahivle Delillendirme, Kıraatlere Bakış

Kaynakça

• Sa’d, Ahmed, et-Tevcihu’l-Belağî li’l-Kiraati’l-Kur’aniyye, (Kahire: Meketebetu’l-Âdab, 1997)
• eş-Şelebî, Abdulfettah İsmail, Ebu Ali el-Farisi, (Cidde: Dâru’l Matbuati’l- Hedîsiyye, III. Baskı, tsz.)
• Vâhidi, Ebü’l-Hasen Alî b. Ahmed, Esbâbu’n-nuzûl, (Beyrut: Dâru’l Kutubi’l-İlmiyye, 1991)
• Zemahşerî, Mahmud b. Ömer, el-Keşşâf ‘an Hakaiki’t-tenzîl, (Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, I. Baskı, 1995)