Determination and Evaluation of Cosmological Elements and Motifs in Karacay-Malkar/Balkar Turkish According to the Mythological Axis.

Yıl 2023, Sayı: 32, 499 - 525, 19.12.2023

Eser Kara

https://doi.org/10.56597/kausbed.1322947

Öz

Folk songs, which are one of the precious creations of the ancient Turkish nation, are oral cultural products that exist not only in Anatolia but also in the whole Turkish world, have translated the various feelings of the Turkish people and contain many cultural and social riches about Turkish. The issue of Turkish Mythology, which is a deep-rooted creation that includes the way of thinking and interpretation, beliefs and practices, which is the product of the efforts of the Turkish nation to make sense of the world since its existence on the world, and the issue of incorporating the elements and motifs of Turkish cosmology, which can be examined under this title, is a subject that needs to be emphasized. The fact that the motifs of ancient Turkish mythology and cosmology are within the creations of Turkish peoples, and that they are in Turkish folk songs as a requirement of our study, is a subject worth
investigating. Based on this idea, in our study, the identification and evaluation of the mythological and cosmological elements in the folk songs of Karachay-Malkar / Balkar Turks from the Turkic world were made.

Anahtar Kelimeler

Turkish Folk Songs, Turkish World Folk Songs, Karachay-Malkar/Balkar Folk Songs, Turkish Mythology and Turkish Cosmology

KARAÇAY-MALKAR/BALKAR TÜRKÜLERİNDE MİTOLOJİK EKSEN DOĞRULTUSUNDA KOZMOLOJİK UNSURLARIN VE MOTİFLERİN TESPİTİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Kadim Türk milletinin kıymetli yaratımlarından olan türküler sadece Anadolu’da değil bütün Türk dünyasında varlık gösteren, Türk halkının türlü duygularına tercüman olmuş ve Türk’e dair birçok kültürel ve sosyal zenginliği içinde barındıran sözlü kültür ürünleridir. Türk milletinin dünya üzerinde varlık gösterdiği andan itibaren dünyayı anlamlandırma çabalarının ürünü olan düşünce ve yorumlama biçimini, inanç ve pratikleri içerisinde barındıran köklü bir yaratım olan Türk Mitolojisi ve bu başlık altında incelenebilen Türk kozmolojisine dair unsur ve motifleri türkülerin bünyelerinde barındırması meselesi, üzerinde durulması gereken bir konudur. Kadim Türk mitolojisine ve kozmolojisine dair motiflerin Türk halklarının yaratımları bünyesinde olmaları, çalışmamız gereği de Türk halk türkülerinde olmaları gayet tabii olduğu gibi araştırılmaya değer bir konudur. Bu düşünceden hareketle çalışmamızda Türk dünyasından Karaçay-Malkar/Balkar Türklerinin türkülerindeki mitolojik ve kozmolojik unsurların tespiti ve değerlendirmesi yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türk Halk Türküleri, Türk Dünyası Türküleri, Karaçay-Malkar/Balkar Türküleri, Türk Mitolojisi ve Türk Kozmolojisi

Kaynakça

• Bayat, F. (2011). Türk mitolojik sistemi 1. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Bayat, F. (2012). Türk mitolojik sistemi 2. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Çobanoğlu, Ö. (2007). Türk dünyası epik destan geleneği. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Çobanoğlu, Ö. (2010). Türkü olgusu bağlamında “Türkü” ve “Şarkı” terimlerinin etimolojisini yeniden tanımlama denemesi. Türk Yurdu, 30(269), 46-49.
• Elçin, Ş. (2011). Halk edebiyatına giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Ercilasun, A.B. & Akkoyunlu, Z. (2015). Dîvânu Lugâti’t-Türk. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Esin, E. (2001). Türk kozmolojisine giriş, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Esin, E. (2004). Orta Asya’dan Osmanlı’ya Türk sanatında ikonografik motifler. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Harva, U. (2014). Altay panteonu mitler, ritüeller, inançlar ve tanrılar, Çev. Ömer Suveren. İstanbul: Doğu Kütüphanesi Yayınları.