EKOELEŞTİRİ KURAMI ÇERÇEVESİNDE ZÜLFÜ LİVANELİ’NİN BALIKÇI VE OĞLU ADLI ROMANI

Yıl 2024, Sayı: 34, 533 - 547, 13.12.2024

Burak Çavuş

https://doi.org/10.56597/kausbed.1499634

Öz

Ekoeleştiri kuramı, edebi metinlerin doğa ile kurulan ilişkisi üzerine odaklanarak metin çözümlemelerine yeni bir bakış açısı kazandırmıştır. İnsan ve doğa birlikteliğinin nasıl sunulduğu ve çevrenin metindeki konumlanışına odaklanan bu bakış açısı, son yıllarda önem kazanmış ve akademik metin incelemelerinde kullanılmıştır. Bu makalede de Zülfü Livaneli’nin Balıkçı ve Oğlu adlı romanı, ekoeleştiri kuramı çerçevesinde incelenmiş ve insan-doğa ilişkisiyle birlikte doğanın metin içindeki konumuna, kurgusal yapıdaki işlevine odaklanılmıştır. İncelemeye geçmeden önce ekoeleştiri kuramının tarihsel sürecine ve bu konudaki literatüre değinilerek öne çıkan akademik çalışmalara yer verilmiştir. İnceleme bölümünde ise insan-doğa ilişkisi ve doğanın edebi metindeki işlevine odaklanılarak metin okuması yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

ekoeleştiri, zülfü livaneli, balıkçı ve oğlu

Kaynakça

• Arıkan, A. (2011). Edebî metin özümlemesi ve ekoeleştiri. Akdeniz İnsanî Bilimler Dergisi. 1 (1). 43-51.
• Balık, M. ve Tekben, B. (2014). Çevreci eleştiri kuramı açısından Müge İplikçi’nin Cemre adlı romanı. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2 (2/1). 338-351.
• Bayat, F. (2007). Türk mitolojik sistemi. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Bulut, D. (2005). Çevre ve edebiyat: Yeni bir yazın kuramı olarak ekoeleştiri. Littera 17, 79-89.
• Doğan, S. (2017). Ekoeleştiri ve Buket Uzuner’in romanları. Kesit Akademi Dergisi. 11, 673-692.
• Eliade, M. (1992). İmgeler ve simgeler. Ankara: Gece Yayınları.
• Garrard, G. (2012), Ekoeleştiri. İstanbul: Kolektif Kitap Yayınları.
• Hemingway, E. (2019). Yaşlı Adam ve Deniz. İstanbul: Bilgi Yayınları.
• Livaneli, Z. (2021). Balıkçı ve oğlu. İstanbul: İnkılap Yayınevi.
• Livaneli, Z. (2008). Son ada. İstanbul: İnkılap Yayınevi.
• Opperman, S. (2012). Ekoeleştiri: Çevre ve edebiyat çalışmalarının dünü ve bugünü. S. Opperman (Ed.). Ekoeleştiri çevre ve edebiyat, içinde. (ss. 9-59). Ankara.
• Özdağ, U. (2017). Çevreci eleştiriye giriş. Ankara: Ürün Yayınları.
• Özdağ, U. ve Alpaslan, G. (2011). Türkiyat araştırmalarında yeni bir alan: Çevreci eleştiri. Ü. Ç. Şavk (Ed.). III. Uluslararsı Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu bildiriler kitabı içinde. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Saatçıoğlu, E. (2016). Halikarnas Balıkçısı’nın Aganta Burina Burinata romanını ekoeleştriel bakışla okumak. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 14 (1), 581-600.
• Yavuz, M. ve Büyükarman, D. (2020). Yaşar Kemal’in Deniz Küstü romanına ekoeleştirel bir yaklaşım. Rumelide Dil ve Edebiyat Arştırmaları Dergisi. 21, 267-279.