Evaluatıons On Dündar Taşer’s Intellectual Identıty In The Context Of Devlet Newspaper

Yıl 2025, Sayı: 35, 381 - 410, 20.06.2025

Nagihan Eren

https://doi.org/10.56597/kausbed.1613758

Öz

Dündar Taşer stood out as one of the leading idea builders and opinion leaders of the nationalist community during a chaotic period in Turkish political history defined as a right-left conflict. In 1968, he was one of the leading names in organizing the youth under the name of Ülkü Ocakları in order to prevent them from being drawn to Marxism against the Marxist youth wave sweeping in the world and Turkey. In this ideological conflict, he provided intellectual guidance to nationalist youth with his articles in Devlet newspaper, the most important publication organ of the nationalist community. His analytical approach to the political events of recent history and his views on the conceptual framework of Turkish nationalism have made him stand out as an intellectual who is followed with interest, as well as his military and political identities. Dündar Taşer whose writings were followed by the military and civil bureaucracy, at the same time presented behavioral patterns to the nationalist youth on how to act. This study focuses on the analysis of Dündar Taşer's articles in Devlet newspaper and discusses his place in the idea of Turkish nationalism and its political movement. The study also aims to evaluate Taşer's influence on the nationalist community as an opinion leader.

Anahtar Kelimeler

Devlet Nespaper , Turkish Nationalism , Ülkü Ocakları , Marxism

DÜNDAR TAŞER’İN DEVLET GAZETESİ BAĞLAMINDA ENTELEKTÜEL KİMLİĞİ ÜZERİNE DEĞERLENDİRMELER

Öz

Dündar Taşer, sağ-sol çatışması olarak tanımlanan Türk siyasi tarihinin kaotik bir döneminde milliyetçi camianın önde gelen fikir inşacılarından ve kanaat önderinden birisi olarak öne çıkmıştır. 1968’de dünyada ve Türkiye’de esen Marksist gençlik dalgasına karşı gençlerin Marksizm’e kapılmasının önüne geçmek için Ülkü Ocakları adıyla gençlerin teşkilatlanmasını sağlayan isimlerin başında yer almıştır. Söz konusu bu ideolojik çatışmada milliyetçi camianın en önemli yayın organı olan Devlet gazetesindeki yazılarıyla milliyetçi gençlere fikri rehberlik yapmıştır. Yakın tarihin siyasi olaylarına karşı analitik yaklaşımı ve Türk milliyetçiliğinin kavramsal çerçevesine dair görüşleri, onu asker ve siyasi kimliğinin yanı sıra ilgiyle takip edilen bir entelektüel olarak öne çıkarmıştır. Yazıları askeri ve sivil bürokrasi tarafından da takip edilen Dündar Taşer, aynı zamanda milliyetçi gençliğe nasıl hareket edeceğine dair davranış kalıpları sunmuştur. Bu çalışmada Dündar Taşer’in Devlet gazetesindeki yazılarının analizine odaklanılarak Türk milliyetçiliği fikri ve siyasi hareketindeki yeri tartışılmaktadır. Çalışmada ayrıca Taşer’in bir kanaat önderi olarak milliyetçi camia üzerindeki etki gücünün değerlendirilmesi amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Devlet Gazetesi , Türk Milliyetçiliği , Ülkü Ocakları , Marksizm

Etik Beyan

Bu çalışmanın, özgün bir çalışma olduğunu; çalışmanın hazırlık, veri toplama, analiz ve bilgilerin sunumu olmak üzere tüm aşamalarından bilimsel etik ilke ve kurallarına uygun davrandığımı; bu çalışma kapsamında elde edilmeyen tüm veri ve bilgiler için kaynak gösterdiğimi ve bu kaynaklara kaynakçada yer verdiğimi; kullanılan verilerde herhangi bir değişiklik yapmadığımı kabul ederek etik görev ve sorumluluklara riayet ettiğimi beyan ederim.

Destekleyen Kurum

Çalışmada herhangi bir kurum ya da kuruluştan destek alınmamıştır.

Kaynakça

• Acar, O. (2015). İsmi Lazım Değil. Ötüken Yayınları, İstanbul.
• Ahmad, Feroz. (1995). Modern Türkiye’nin Oluşumu, Çev. Yavuz Alogan, Sarmal Yayınevi, İstanbul.
• Akbay, M. (2017). Anadoluculuk. Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Milliyetçilik (515-532). Tanıl Bora, Murat Gültekin (Ed.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri (2006). Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara.
• Atsız, (1950, 17 Kasım). Ülküler Taarruzîdir, Orkun, S. 7. s.3.
• Berkes, N. (1997). Batıcılık, Ulusçuluk ve Toplumsal Devrimler (1). Cumhuriyet yayınları, İstanbul.
• Bora, T. (2007). Milliyetçi-Muhafazakâr ve İslamcı Düşünüşte Negatif Batı İmgesi. Modernleşme Ve Batıcılık (251-268). Tanıl Bora, Murat Gültekin (Ed.) İletişim Yayınları İstanbul.
• Aksun, Z.A. (2021). Dündar Taşer’in Büyük Türkiye’si, Ötüken Yayınları, İstanbul.
• Anayasa Sosyalizme Açıktır (1967, 6 Haziran). Ant, , S. 23, s.3.4.
• Asistanların Basın Bildirisi (1970, 11 Mayıs), Devlet, S.58, s. 5.
• Aydemir, Ş.S. (1962, 12 Eylül). Artık Devletçilik Yetmez, Yön, S.39, s.14.
• Aytürk, İ. (2014). Nationalism and Islam in Cold War Turkey (1944–69), Middle Eastern Studies, 50 (5), 693-719.
• Ayvazoğlu, B. (2103). Tanrıdağı’ndan Hıra Dağı’na, Kapı Yayınları, İstanbul.
• Bayram, C. (2008a, Şubat). Hatırlarda Kalmasın Diye, Türk Yurdu, 28(246), s.39.
• Bayram, C. (2008b, Mart).Hatırlarda Kalmasın Diye II, Türk Yurdu, 28(247), s.74-75.
• Bilge, E. (1973, Haziran). Yaşayan Dündar Taşer, Bozkurt, s.8
• Bora, T. ve Can, K. (2015). Devlet, ocak, dergâh. İletişim Yayınları, İstanbul.
• Devlet, (1969a, 7 Nisan). S.1.
• Devlet, (1969b, 6 Ekim). S.27. s.12.
• Cevap (1969, 29 Eylül). Devlet, S.26, s.6,7.
• Çayan, M. (1970, Haziran). Yeni Oportünizmin Niteliği Üzerine, Aydınlık, S.20, s.138.
• Eminoğlu, N. H. (1972, Ağustos). Taşer’in Ardından, Töre, ,S.15. s.6.
• Eren, N. (2023) Devlet gazetesi bağlamında Galip Erdem’in milliyetçiliğe bakışı, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26 (49), 295-315.
• Eren, N. (2024). Türk Siyasi Tarihinde Bir “Devlet” Mücadelesi, Nobel Yayınları, Ankara.
• Feyizoğlu, T. (2000). Fırtınalı Yıllarda Ülkücü Hareket, Ozan Yayınları, İstanbul.
• Foucault, F. (1994). Entelektüelin Siyasi İşlevi, Çev. Işık Ergüden, Osman Akınhay, Ayrıntı yayınları, İstanbul.
• Güngör, E. (1979, Haziran). Taşer’in En Büyük Hizmeti, Töre, S.97, s.15-16.
• Gürgür, G. (2021). Yüzyıldan Yüzyıla. Ötüken Yayınları, İstanbul.
• Heper, M. (1985). Türkiye’de Devlet Geleneği, Çev. Nalan Soyarık, Doğu Batı Yayınları, Ankara.
• Hobsbawm, E. (1996). Kısa 20. Yüzyıl, Çev. Yavuz Alogan, Sarmal Yayınevi, İstanbul.
• İnan, A. (1999). M. Kemal Atatürk’ten Yazdıklarım, Yenigün Yayınları, İstanbul.
• Kaçmazoğlu, H. B. (2000). Türkiye’de Siyasal Fikir Hareketleri. Birey Yayınları, İstanbul.
• Kaplan, M. M. (2019). Başbuğ Türkeş, Bukan Yayınları, İstanbul.
• Kılınç, E. (2012). Damla Damla Yaşadıklarım. Ötüken Yayınları, İstanbul.
• Kırcı, H. (2017). Zamanı Süzerken. Tulpar Yayınları, İstanbul.
• Landau, M. J. (1982). The Nationalist Action Party in Turkey, Journal of Contemporary History, 17 (4), 588-589.
• Mardin, Ş. (1978). Youth and Violence in Turkey, European Journal of Sociology, 19 (2), s.229-254.
• Marx K. ve Engels F. (2013) Komünist Manifesto. Çev. Celal Üster-Nur Deriş, Can Yayınları, İstanbul.
• Okuyan, Y. (2010). O Yıllar. Doğan Kitap, İstanbul.
• Resmî Gazete ( 1960, 14 Haziran). S:10525, s.1533.
• Seçim Zinciri (1970, 12 Ocak). Devlet, S.41, s.4.
• Sılvera, Alaın. (1971). The French Revolutıon Of May 1968, The Virginia Quarterly Review , 47(3), 336-354.
• Smith, A. (1995). Küreselleşme Çağında Milliyetçilik, Çev. Derya Kömürcü, Everest Yayınları.
• Smith, A. (2013). Küresel bir çağda uluslar ve milliyetçilik. Anthony G. (Ed.), Sosyoloji içinde (261-269). Say Yayınları.
• Sonuçların Değerlendirilmesi (1969, 20 Ekim). Devlet, S.29, s.1.
• Soysal, M. (1961, 20 Aralık). Sosyal Devlet, Yön, , S.1, s.8-9.
• Soysal, M. (1968, 22 Mayıs). “Bulutsuzluk Özlemi”, Milliyet, s. 2.
• Tanör, B. (2017). Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Taşer, D. (1969a, 2 Haziran). Durum, Devlet, S.9, s.12.
• Taşer, D.(1969b, 7 Temmuz). Milliyetçi Hareket, Devlet, S.14, s.12.
• Taşer, D. (1969c, 3 Kasım). Seçime Dair, Devlet, S.31, s.12.
• Taşer, D. (1969d, 7 Nisan). Biz Kimiz, Devlet, S.1, s.12.
• Taşer, D. (1969e, 29 Eylül). Milliyetçi Hareket ve Kıbrıs Politikası, Devlet, S.26, s.12
• Taşer, D. (1969f, 19 Mayıs). Halk ve Müesseseler İkiliği, Devlet, S.7, s.12.
• Taşer, D. (1969g, 11 Ağustos). Nizama Dair, Devlet, S.19, s.12.
• Taşer, D. (1969h, 8 Eylül). Milliyetçi Hareket ve Gençlik, Devlet, , S.23, s.12.
• Taşer, D. (1969ı, 15 Eylül). Cinnet Rüzgârı, Devlet, S.24, s.12.
• Taşer, D. (1969j, 27 Nisan). Denenmiştir, Devlet, S.56, s.12
• Taşer, D. (1969k, 30 Haziran). Solcular ve Atatürk, Devlet, S.13, s.12.
• Taşer, D. (1969l, 21 Temmuz). Solcular ve Atatürk, Devlet, S.16, s.12.
• Taşer, D. (1970a, 27 Temmuz). Siz Değil misiniz?, Devlet, S.69, s.12.
• Taşer, D. (1970b, 5 Ocak). Devlet, S.40, s.12.
• Taşer, D. (1970c, 4 Mayıs). Eş Manȃlıdır, Devlet, S.57, s.12.
• Taşer, D. (1970d, 17 Ağustos). Hain Var, Devlet, S.72, s.12.
• Taşer, D. (1970e, 16 Mart). Kavganın Aslı, Devlet, S.50, s.12.
• Taşer, D. (1970f, 12 Ocak). Romantizme Dair, Devlet, S.41, s.12.
• Taşer, D. (1970g, 19 Ekim). Batılılaşmak, Devlet, S.82, s.12.
• Taşer, D. (1970h, 13 Nisan). Endişemiz, Devlet, S.54, s.12.
• Taşer, D. (1970ı, 15 Haziran). Türk’ün İktidarı Yakındır, Devlet, S.63, s.12.
• Taşer, D. (1970j, 25 Mayıs). Çağ Dışı, Devlet, , S.60, s.12.
• Taşer, D. (1970k, 22 Haziran). Zenginseniz Solcu Olmak Lazım, Devlet, S.64, s.12.
• Taşer, D. (1970l, 17 Ağustos). Solcular ve Atatürkçülük, Devlet, S.74, s.12.
• Taşer, D. (1970m, 16 Mart). Solcular Atatürkçü Değil, Utanmazdırlar, Devlet, S.52, s.12.
• Taşer, D. (1970n, 16 Mart). Dengeciler, Devlet, , S.50, s.12.
• Taşer, D. (1970o, 20 Nisan). Melek Değiliz, Devlet, S.55, s.12.
• Taşer, D. (1970p, 11 Mayıs). Birer Birer, Devlet, , S.58, s.12.
• Taşer, D. (1970r, 1 Haziran). Yoklar, Varlar, Devlet, S.61, s.12.
• Taşer, D. (1970s, 28 Aralık). Gençlik, Devlet, S.91, s.12.
• Taşer, D. (1971a, 31 Mayıs). 27 Mayıs’ın Düşündürdükleri, Devlet, S. 113.s.12.
• Taşer, D. (1971b, 21 Haziran). Şurada Burada, Devlet, S.116, s.112.
• Taşer, D. (1972a, 3 Nisan). Korkaklık, Devlet, S.142, s.12
• Taşer, D. (1972b, 12 Haziran). “Demokrasi İsterük”, Devlet, S.147, s.12.
• Toker, M. (1971). Solda ve Sağda Vuruşanlar, Akis Yayınları, Ankara.
• Turgut, H. Türkeş’in Anıları Şahinlerin Dansı. ABC Yayınları, İstanbul.
• Türkdoğan, O. (1996). Sosyal Şiddet ve Türkiye Gerçeği, Timaş Yayınları, İstanbul.
• Yaşlı, F. (2016). Türkçü faşizmden “Türk-İslam ülküsü”ne. Yordam Yayınları, İstanbul.
• Yılmaz, M. (2017). Dündar Taşer. Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Milliyetçilik (668-677). Tanıl Bora, Murat Gültekin (Ed.) İletişim Yayınları, İstanbul.
• Zeybek, N. K.( 2014). Siyaset Yolu. Doğan Kitap, İstanbul.
• Zileli, G ve Akalın, C (1970, 24 Mart). Alaçam’da Tütün Mitingi, Türk Solu, S.123, s.6.