BÜROKRATİK DUVARLARDAN DİJİTAL DÖNÜŞÜME: TÜRKİYE’DE e-DEVLET KAPISI VE e-BELEDİYE BİLGİ SİSTEMİ’NİN SERÜVENİ

Yıl 2024, , 172 - 193, 19.07.2024

İbrahim Onur Bakırcıoğlu Uğur Ömürgönülşen

https://doi.org/10.58307/kaytek.1501726

Öz

20. yüzyılın üçüncü çeyreğinde ortaya çıkan küreselleşme, teknolojinin gelişimi ve dijitale yönelim kavramları; hayata dair hemen her alanda bir değişim sürecini de beraberinde getirmiştir. Bu değişim içinde belki de en büyük olanı, kamu yönetimi alanında yaşanandır. Kamu yönetimi ve teknolojinin yolu her kesiştiğinde ortaya konulan fikirler ve ürünler de çeşitlenmiştir. Bu ilk girişimlerin kısa sürede toplum nezdinde kabul görmesi ve başarılı adımlar olarak nitelendirilmesi, tüm dünyada kamudaki dijitalleşmeyi de ister istemez hızlandırmıştır. Türkiye de ulusal bünyede “e-hizmetler”in sunulduğu ve işlemlerin görüldüğü e-Devlet Kapısı ve e-Belediye Bilgi Sistemi platformlarıyla bu alanda incelenmeye değer adımlar atmaktadır. Çalışmada, “küreselleşme, dijitalleşme ve teknoloji kavramları, Türkiye’de kamu yönetiminde nasıl bir değişikliğe neden oldu?” sorusu üzerinden yola çıkılmış ve cevaba ulaşabilmek adına literatür taraması gerçekleştirilmiştir. Bu soru, özellikle “e-Devlet” ve “e-Belediye” kavramları üzerinde durularak cevaplandırılmaya çalışılmış ve her iki kavramın da önemi sebebiyle bu girişimlerin gelişim süreçleri ayrı birer bölüm halinde incelenmiştir. Haliyle çalışma, “Türkiye’de e-Devlet Kapısı ve e-Belediye Bilgi Sistemi uygulamalarının gelişimi nasıl gerçekleşmiştir?” sorusuna da bir cevap niteliğindedir. Ayrıca söz konusu platformların işleyişine dair güncel verilere ulusal ve uluslararası raporlar aracılığıyla yer verilmesi, çalışmaya zenginlik katan hususlardandır.

Anahtar Kelimeler

Dijitalleşme, e-Devlet, e-Belediye, Küreselleşme, Teknoloji

Kaynakça

• Alodalı, M. F. B.; Çoşkun, B. ve Yolcu, T. (2016). “Türkiye’de E-Belediyecilik Uygulamaları: Osmaniye Belediyesi Örneği”, International Journal of Academic Value Studies, 2(3), s. 179-184
• Arıkboğa, E. (2018). “Yerinden Yönetim ve Merkezileşmiş Büyükşehir Sisteminde Yetkilerin Dağıtılması”, Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 6(1), s. 1-34
• Arıkboğa, Ü. (2017). “Belediye Hizmetlerinin Elektronik Ortamda Sunumu: İstanbul Büyükşehir Belediyesi E-Belediye Uygulamalarının Analizi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(Kayfor15 Özel Sayısı), s. 1619-1644
• Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı, https://inhak.adalet.gov.tr/Resimler/Dokuman/2712020143139122_tur.pdf, Erişim Tarihi/Access Date: 30.05.2024
• Babaoğlu, C. (2022). Adım Adım İleriye: Birleşmiş Milletler E-Devlet Araştırmasında Türkiye. https://www.setav.org/adim-adim-ileriye-birlesmis-milletler-e-Devlet-arastirmasinda-turkiye/, Erişim Tarihi/Access Date: 30.05.2024
• Belediye Kanunu, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5393.pdf, Erişim Tarihi/Access Date: 31.05.2024
• Çağlar, İ. (2013). Küresel Normlu Çağdaş Değişim Yönetimi Aracı Olarak Örgüt Geliştirme, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık
• Demirel, D. (2006). “E-Devlet ve Dünya Örnekleri”, Sayıştay Dergisi, 61, s. 83-118
• e-Devlet Kapısı, https://www.turkiye.gov.tr/belediyeler, Erişim Tarihi/Access Date: 31.05.2024
• e-Devlet Kapısı, https://www.turkiye.gov.tr/bilgilendirme?konu=siteHakkinda, Erişim Tarihi/Access Date: 31.05.2024
• e-Devlet Kapısı, https://www.turkiye.gov.tr/edevlet-istatistikleri, Erişim Tarihi/Access Date: 31.05.2024 Eka, I. M. (2009). “Re-Defining e-government Implementation Strategies in Developing Countries”, ed. Kaplan, A.; Balcı, A.; Aktan, C. C. ve Dalbay, Ö. (2009). Advances in eGovernment and eGovernance. İzmir: Birleşik Matbaa
• Erdoğan, O. (2019). “Yerel Yönetimlerde E-Belediye Uygulamaları: İçişleri Bakanlığı E-Belediye Bilgi Sistemi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(3), s. 551-556
• Eryılmaz, B. (2018). Kamu Yönetimi, Kocaeli: Umuttepe Yayınları
• E-Spin, Advantages and Disadvantages of E-Government: Exploring the Pros and Cons of Digital Government Services, https://www.e-spincorp.com/the-advantages-and-disadvantages-of-e-government/, Erişim Tarihi/Access Date: 28.05.2024
• Georgiadou, E. (1996). “McLuhan’s Global Village and The Internet”. 1st International Conference on Typography & Visual Communication.
• Göküş, M. (2010). “Küreselleşme Sürecinin Kamu Hizmetine Yansıması”, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 10(20), s. 193-218
• Gözler, K. ve Kaplan, G. (2019). İdare Hukukuna Giriş, Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım
• Grönlund, A. (2010). “Ten Years of E-Government: The ‘End of History’ and New Beginning”, International Conference on Electronic Government, EGOV 2010: Electronic Government, s. 13-24
• Güzelsarı, S. (2004). “Kamu Yönetimi Disiplininde Yeni Kamu İşletmeciliği ve Yönetişim Yaklaşımları”, ed. Öktem, M. K. ve Ömürgönülşen, U. (2004). Kamu Yönetimi Gelişimi ve Güncel Sorunları, Ankara: İmaj Kitabevi Hashemi, S., Monfaredi, K., and Masdari, M. (2013). “Using Cloud Computing for E-Government: Challenges and Benefits. World Academy of Science, Engineering and Technology”, International Journal of Computer, Electrical, Automation, Control and Information Engineering, 7, s. 1240-1247.
• Henden H. B. ve Henden R. (2005). “Yerel Yönetimlerin Hizmet Sunumlarındaki Değişim ve e-Belediyecilik”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 4(14), s. 48-66
• Kıraç, S. ve Bayrakcı, E. (2020). “E-Devlet Uygulamaları Bağlamında Türkiye’de E-Belediyecilik Anlayışı”, Balıkesir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(2), s. 106-128
• Leblebici, D. N. (2001). “Disiplin ve Uygulama Açısından Kamu Yönetiminin “Kimlik Krizine” Yeni Bir Bakış”. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25(1), s. 15-24
• Leblebici, D. N. (2004). “Kamu Yönetimi: Dünyada ve Türkiye’deki Gelişimi”, ed. Öktem, M. K. ve Ömürgönülşen, U. (2004). Kamu Yönetimi Gelişimi ve Güncel Sorunları, Ankara: İmaj Kitabevi
• Leblebici, D. N.; Ömürgönülşen, U. ve Aydın, M. D. (2001), “Yeni Kamu İşletmeciliği Yaklaşımında Önemli Bir Araç: Toplam Kalite Yönetimi”. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(1), s. 123-135
• Mecek, M. (2017). “E-Devlet ve E-Belediye: Kavramsal Çerçeve ve Türkiye’de Belediye Web Sitelerine Yönelik Yapılan Çalışmaların İncelenmesi”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(Kayfor15 Özel Sayısı), s. 1815-1851
• Negiz, N. ve Saraçbaşı, Y. (2012). “Demokratik Yönetişim Sağlanmasında E-Belediye ve Uygulamaları: Akdeniz Bölgesi Örneği”. The Journal of Knowledge Economy & Knowledge Management, 7(1), s. 42-52
• Oktay, T. (2022). Yerel Yönetimler, Ankara: İdealKent Yayınları
• Ortaylı, İ. (2020). Tanzimat Devrinde Osmanlı Mahallî İdareleri (1840-1880), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları
• Öktem, M. K. (2004). “Bilgi Teknolojileri ve Kamu Yönetimi”, ed. Öktem, M. K. ve Ömürgönülşen, U. (2004). Kamu Yönetimi Gelişimi ve Güncel Sorunları, Ankara: İmaj Kitabevi
• Öktem, M. K. (2009). “Innovation With Public Administration In Turkey”, ed. Kaplan, A.; Balcı, A.; Aktan, C. C.
• Dalbay, Ö. (2009). Advances in eGovernment and eGovernance, İzmir: Birleşik Matbaa
• Ömürgönülşen, U. (1997). “The Emergence Of A New Approach To The Public Sector: The New Public Management”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 52(1), s. 517-565
• Palmer, T. G. (2017). “Refah Devleti Trajedisi”, çev. Keçeli, D.; ed. Palmer, T. G. (2004). Refah Devletinden Sonra, İstanbul: Liber Plus Yayınları
• Parlak, B. ve Doğan, K. C. (2018). Yerel Yönetim Sistemine Göre Türkiye’de Kamu Yönetimi, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım
• Pierson, C. (2015). Modern Devlet, çev. Kutluğ, N. ve Erdoğan, B., İstanbul: Chiviyazıları Yayınevi Resmi Gazete, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/03/20180310.pdf, Erişim Tarihi/Access Date: 31.05.2024
• Sadioğlu, U.; Özacit, İ. ve Ömürgönülşen, U. (2015). “Yeni Büyükşehir Belediyesi Modeli: Türkiye’de Değişen/Değişmeyen Merkezileşme ve Adem-i Merkezileşme Politikaları”, Yasama Dergisi, 30, s. 70-92 Şahin, A. (2007). “Türkiye’de E-Belediye Uygulamaları ve Konya Örneği”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 29, s. 161-189
• Şat, N. (2008). Demokrasi İçin Bir Araç: E-Belediye, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Anabilim Dalı Doktora Tezi, İstanbul
• T.C. Anayasası, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.2709.pdf, Erişim Tarihi/Access Date: 31.05.2024
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi, Birleşmiş Milletler “e-Devlet Gelişmişlik Endeksi 2020” Açıklandı, https://cbddo.gov.tr/haberler/4834/-birlesmis-milletler-e-Devlet-gelismislik-endeksi-aciklandi#:~:text=2020%20y%C4%B1l%C4%B1%20Birle%C5%9Fmi%C5%9F%20Milletler%20e,Endeksinde%20ise%2023.%20s%C4%B1raya%20y%C3%BCkseldi, Erişim Tarihi/Access Date: 31.05.2024
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi, e-Devlet Kapısı Kullanıcı Sayısı 60 Milyonu Geçti. https://cbddo.gov.tr/haberler/6434/e-Devlet-kapisi-kullanici-sayisi-60-milyonu-gecti, Erişim Tarihi/Access Date: 31.05.2024
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023). https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/07/On_Birinci_Kalkinma_Plani-2019-2023.pdf, Erişim Tarihi/Access Date: 31.05.2024
• T.C. İçişleri Bakanlığı, https://www.belediye.gov.tr/, Erişim Tarihi/Access Date: 31.05.2024
• T.C. İçişleri Bakanlığı, https://www.belediye.gov.tr/belediyeler, Erişim Tarihi/Access Date: 31.05.2024
• T.C. İçişleri Bakanlığı, https://www.belediye.gov.tr/e-belediye-bilgi-sisteminin-avantajlari, Erişim Tarihi/Access Date: 31.05.2024
• T.C. İçişleri Bakanlığı, https://www.belediye.gov.tr/hakkimizda, Erişim Tarihi/Access Date: 31.05.2024
• T.C. İçişleri Bakanlığı, https://www.e-icisleri.gov.tr/anasayfa/mulkiidaribolumleri.aspx, Erişim Tarihi/Access Date: 31.05.2024
• T.C. İçişleri Bakanlığı, https://www.icisleri.gov.tr/bilgiteknolojileri/e-belediye-projesi, Erişim Tarihi/Access Date: 31.05.2024
• Tosun, E. K. (2008). “Türkiye’de E-Belediyeciliik Uygulamaları: Bursa Nilüfer-Osmangazi-Yıldırım Belediyelerinin Web Sitelerinin Analizi”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 2(17), s. 71-94
• TRT Haber, Türkiye’nin e-Devlet’i Avrupa ülkelerini geçti. https://www.trthaber.com/haber/dunya/turkiyenin-e-devleti-avrupa-ulkelerini-gecti-798970.html, Erişim Tarihi/Access Date: 31.05.2024
• TÜBİTAK, Türkiye’de İnternet 25 Yaşında. https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/turkiyede-internet-25-yasinda, Erişim Tarihi/Access Date: 31.05.2024
• TÜİK, Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması, 2022. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2022-45587, Erişim Tarihi/Access Date: 31.05.2024
• TÜRKASYA Stratejik Araştırmalar Merkezi (TASAM), (2006). E-Belediyecilik Kılavuzu Yerel Yönetim Vatandaş Etkileşimi, İstanbul: tasam Yayınları. Ünlü, U. (2016). “Sosyal Belediyecilik Anlayışının E-Belediyecilik Uygulamalarına Entegre Edilmesi”, Sayıştay Dergisi, 102, s. 63-89
• Wirtz, B.W., and Daiser, P. (2018). “E-Government”, In: Voigt, R. (Ed.) Handbuch Staat. Springer VS, Wiesbaden, https://doi.org/10.1007/978-3-658-20744-1_88
• Yıldız, M. (2007). “E-Government Research: Reviewing the Literature, Limitations, and Ways Forward”, Government Information Quarterly, 24, s. 646-665
• Yıldız, M. (2007). “Uluslararası Kuruluşların Türkiye’nin E-Devlet Siyasalarına Etkisi”, Amme İdaresi Dergisi, 40(2), s. 39-55
• Yıldız, M. ve Gümüş, E. (2023). “Yerel Yönetimlerde Dijital Dönüşüm: E-Belediye Uygulamaları”, Ekonomi İşletme Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Dergisi, 9(2-1), s. 201-221