KAMU POLİTİKALARINDA DÜRTME YAKLAŞIMI VE YAPAY ZEKÂNIN KULLANIMI

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1, 59 - 77, 14.10.2022

Ayça Kuşseven

Öz

Günümüzde kamu politikalarının geliştirilmesinde yapay zekânın sunduğu olanaklardan giderek daha fazla faydalanılmaya başlanmıştır. Yapay zekâ, kamu yönetiminin örgütlenişi, işleyişi ve kamu politikalarının yapımının büyük ölçüde değişmesine sebep olan önemli bir araçtır. ‘Bireyin bilişsel yetersizliklerinden kaynaklanacak davranışlardan uzak durması ve bireyin nihai amaçlarına ulaşması için politika yapıcılar tarafından yönlendirilmesi’ anlamına gelen dürtme yaklaşımı da yapay zekâya eklemlenerek politikaların geliştirilmesine önemli bir katkı sağlamış ve her iki alan birbirini beslemiştir. Dürtme yaklaşımı ve yapay zekâ, hükümetlerin sunduğu hizmetlerin kalitesinin, etkinliğinin ve hızının artırılması için önemli araçlar sunmaktadır. Ancak her iki alan da kamu politikalarının geliştirilmesinde önemli fırsatlar sunmakla birlikte çeşitli zorlukları da bünyesinde barındırmaktadır. Bu makalede kamu politikalarının geliştirilmesinde yapay zekânın sunduğu fırsatlar örnekler temelinde incelenecektir. Yine, bu yaklaşımın bünyesinde barındırdığı zorlukların üstesinden gelinebilmesi için çeşitli öneriler sunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

kamu politikası, dürtme, yapay zeka

Kaynakça

• Chen ve Grobklaks (t.y.).Nudge Units and Data Driven Nudging. Erişim Tarihi: 01.03.2022, https://www.bidt.digital/blog-nudge-units-and-data-driven-nudging/.
• Thaler, R. ve Sunstein, C. (2018). Dürtme (Nudge) Sağlık,Zenginlik ve Mutluluk İçin Alınan Kararları Geliştirmek Üzerine. (6. Bs.). (E. Günsel, Çev.). İstanbul: Pegasus Yayıncılık.
• Halpern, D. (2015). Inside The Nudge Unit How Small Changes can Make a Big Difference. Penguin Random House: UK.
• Einfeld,C. (2017). Is Nudge New or Just a New Label? The Policy Makers Perspective. A Conference Paper Produced For the International Conference In Public Policy.Singapore.
• Corr, P. ve Plagnol, A. (2019). Behavioral Economics The Basics. London and New York: Taylor&Francis Group.
• Hansen, P.G. ve Jespersen, A. (2013). Nudge And The Manipulation of Choice: A Framework fort he Responsible Use of the Nudge Approach to Behaviour Change in Public Policy. Cambridge University Press, 4(1), 3-28.
• Yanoff, T.G. ve Hertwig, R. (2016). Nudge Versus Boost: How Coherent are Policy and Theory?. Minds&Machines. 26(149), 149-183.
• Torunoğlu, M.E., Uzun, Y., Bozkır, H.Ş. ve Kale, B. (2019). ‘Başka Türlü Bir Kamu Politikası’. Aydınonat, N.E. ve Urhan, Ü.B. (Ed). Hayatın İçindeki İktisat İktisadi Davranışlara Farklı Bir Bakış (s. 195-215). İstanbul: İletişim Yayınevi.
• Biçer, A. (2018). Establishing Nudge Units in Developing countries: Benefits and Challenges A case study of Turkey. Yüksek Lisans Tezi, King’s College London,. The Behavioral Insight Team (t.y.). Using Data Science in Policy. Erişim Tarihi: 27.02.2022, https://www.bi.team/publications/using-data-science-in-policy/.
• Önder, M. Ve Saygılı, H. (2018). ‘Yapay Zeka ve Kamu Yönetimine Yansımaları’. Türk İdare Dergisi, 90(487).
• Yusifov, F. (2016). Big Data in e-government: Issues, opportunities and prospects. Erişim Tarihi: 02.03.2022, https://www.researchgate.net/publication/306181245_Big_data_in_e-government_Issues_opportunities_and_prospects.
• Ünal, S. Ve Sezgin, A. (2021). ‘Büyük Veri (Big Data)’nın Yapay Zekâ Uygulamalarındaki Toplumsal Sınıflandırmaya Yönelik Kaygılar’. Bilişim Teknolojileri Online Dergisi, 2(44).
• Ulbricht,L. Ve Grafenstein, M. (2016). Big Data: big power shifts?, Internet Policy Review, 5(1).
• Özdemir, Ş. (2021). 21. Kamu Kalite Sempozyumu.
• Möhlmann, M. (2021). Algorithmic Nudges Don’t Have to Be Unethical. Harvard Business Review, Erişim Tarihi: 15.03.2022, https://hbr.org/2021/04/algorithmic-nudges-dont-have-to-be-unethical.
• Mills, S. (2020). Data-driven decision-making and personalised nudging. Erişim Tarihi: 15.03.2022, https://blog.ukdataservice.ac.uk/data-driven-decision-making-and-personalised-nudging/.
• Morgan, L. (2019). Data-Driven Nudging: Cool or Uncool? Information Week. Erişim Tarihi: 16.03.2022, https://www.informationweek.com/strategic-cio/data-driven-nudging-cool-or-uncool-.
• T.C. Ticaret Bakanlığı (t.y.). Senin Kararın mı?. Kamu Politikası Tasarımında Davranışsal Yaklaşım.
• BAV-LAB (t.y.). Behavioral Analytics and Visualization Lab, Erişim Tarihi: 01.03.2022, http://analyticslab.sabanciuniv.edu/.
• T.C. Ticaret Bakanlığı (2019). 1. Ulusal Davranışsal Kamu Politikaları Konferansı. Erişim Tarihi: 14.05.2020, https://ticaret.gov.tr/haberler/1-ulusal-davranissal-kamupolitikalari-konferansi.
• T. C. Ticaret Bakanlığı (2021). Bakan Pekcan, "Kolay İhracat Platformu 2.0" Tanıtım Toplantısında Konuştu”. Erişim Tarihi: 10.03.2022, https://ticaret.gov.tr/haberler/bakan-pekcan-kolay-ihracat-platformu-2-0-tanitim-toplantisinda-konustu.
• Kolay İhracat Platformu (t.y.). Erişim Tarihi: 18.03.2022, https://www.kolayihracat.gov.tr/.
• Tanrıverdi, A. (2021). Yapay Zekânın Kamu Hizmetinin Sunumuna Etkileri. Adalet Dergisi. Sayı 66, 293 – 314.
• OECD (2017), Behavioural Insights and Public Policy: Lessons from Around the World, OECD Publishing, Paris. http://dx.doi.org/10.1787/9789264270480-en.
• Budak, B. (2018). ‘Bilmeniz gerekenler: Cambridge Analytica hikayesi, Facebook ve Büyük veri’, Erişim Tarihi: 20.03.2022, https://webrazzi.com/2018/03/22/cambridge-analytica-hikayesi-facebook-ve-buyuk-veri/.