Liberal muhafazakârlıktan muhafazakâr demokratlığa: Türkiye’de yeni muhafazakârlık

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 56 - 77, 31.12.2021

Deniz Alca

https://doi.org/10.51177/kayusosder.1001894

Öz

Farklı alanlarda çalışan birçok akademisyen, değişik ekoller içinde yer alan birçok düşünür, sağ ve sol ideolojileri benimsemiş birçok siyasetçi, 1970’lerin başından beri dünyanın yönü, sınırları, kapsamı ve içeriği bakımından üzerinde bir türlü uzlaşılamayan bir dönüşüm içinde olduğundan bahsetmektedir. Bu çalışmanın amacı, bahsedilen dönüşümün, siyasetin yeniden yapılandırılması başlığında, Türkiye örneği etrafında incelenmesidir. Çalışmada, siyasetin yeniden yapılandırılmasının, yeni hegemonyanın esaslı bir bileşeni olan, yeni-muhafazakârlığın ilkeleri etrafında geliştiği, yeniden yapılandırma olarak tarif ettiğimiz sürecin ise Türkiye için Turgut Özal’la beraber başladığı öne sürülmektedir. Bu süreç, çalışmada Özal dönemi olarak anılacak; hegemonyanın Türkiye’ye özgü ulusal popüler programı ise Özalizm olarak adlandırılacaktır.
Türkiye’de siyasetin yeniden yapılandırılması meselesi, yeni bir hegemonya ve buna entegre olma süreciyle ilişkili/bağımlıdır. Dolayısıyla çalışmada yeni hegemonya ve onun kurucu unsuru olan yeni muhafazakarlık ağırlıklı olarak ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Yeni Muhafazakârlık, Dönüşüm, Siyasetin Yeniden Yapılandırılması, Hegemonya, İki Ulus Hegemonik Proje

From liberal conservatism to conservative democracy: Neoconservatism in Turkey

Öz

Many academics working in different fields, many thinkers from other schools, and many politicians who have adopted right and left ideologies have mentioned that since the beginning of the 1970s, the world has been undergoing an irreconcilable transformation in terms of its direction, borders, scope, and content. This study aims to examine the mentioned transformation in the context of the restructuring of politics around the example of Turkey. In the study, it is argued that the restructuring of politics developed around the principles of neo-conservatism, which is an essential component of the new hegemony. The process we describe as restructuring started with Turgut Özal for Turkey. This process will be referred to as the Özal period in the study, and the "national popular program" of hegemony specific to Turkey will be called Özalism.
The issue of restructuring politics in Turkey is related/dependent on a new hegemony and the process of integration into it. Therefore, the new hegemony and neoconservatism, which is its founding element, will be discussed in the study.

Anahtar Kelimeler

Neoconservatism, Neoconservatism, Transformation, Restructuring of Politics, Hegemony, Two-Nation Hegemonic Project

Kaynakça

• Akça, İ. (t.y.). Türkiye günlüğü: Yeni sağın organik aydınları. A. Çiğdem (Dü.) içinde, Modern Türkiye’de siyasi düşünce muhafazakârlık, İletişim Yayınları.
• Aktan, C. C. (Mayıs-Haziran, 1996). Turgut Özal’ın değişim modeli ve değişime karşı direnen güçlerin tahlili. Türkiye Günlüğü Dergisi (40), 15-32.
• Aktürk, N. D.-B. (1998). Hükümetler ve programları, Ulusu Hükümeti (Cilt III.). TBMM Basım Evi.
• Baksan, B. (12 Temmuz, 2010). http://Yenisafak.Com.Tr/Yorum/?İ=181659
• Barlas, M. (Ocak, 2000). Turgut Özal, "Geleceğe Bakış"- "Değişim", EK 6, 16 Ekim 1992, İstanbul, Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın Marmara Kulübü Toplantısı'ndaki konuşmaları, içinde Turgut Özal’ın anıları. Birey Yayıncılık.
• Barlas, M. (Ocak, 2000). Turgut Özal’ın anıları, Birey Yayıncılık.
• Bourdieu, P. L. W. (t.y.). Neoliberal yenikonuş: Gezegensel yeni dil üzerine notlar. (E. Göker, Çev.) 05 15, 2010 tarihinde alındı.
• Burke, E. (1986). Reflections on the revolution in France, Penguin Books.
• Çölaşan, E. (1993). 12 Eylül Özal ekonomisinin perde arkası. Milliyet Yayınları.
• Doğan, K. (Nisan, 1994). Nilüfer Göle ile röportaj. İçinde, Özal belgeseli. Türk Haber Ajansı Yayınları.
• Doğan, K. (Nisan, 1994). Özal belgeseli, Yusuf Bozkurt Özal’la röportaj. Türk Haber Ajansı Yayınları.
• Göka, E., S. G. (Ağustos, 2003). Bir hayat insanı olarak Türk muhafazakârı ve kaygan siyasal tercihi. A. Çiğdem (Dü.) içinde, Modern Türkiye'de siyasi düşünce Cilt 5/ Muhafazakârlık. İletişim Yayınları.
• Gökmen, Ö. (Şubat, 2003). Tek-Parti dönemi Cumhuriyet Halk Partisi’nde muhafazakâr yönelimler. Turkology Update Leiden Project Working Papers Archive Department of Turkish Studies, Universiteit Leiden, (Universiteit Leiden).
• Gökmen, Y. (1993). I. Bölüm. M. S. Oya Ayman Büber (Dü.) içinde, Bütün yönleriyle Özal ve dönemi 1983-1993 (Cilt Tempo Kitapları 2). Tempo Yayınları.
• Güngen, A. (2014). 1980’ler Türkiye’sinde Devletin yeniden yapılandırılmasına dair yaklaşımlar üzerine eleştirel notlar. Mülkiye Dergisi, XXX (250).
• Harbour, W. R. (1982). The foundations of conservative thought: An Anglo-American tradition in perspective. Notre Dame: University of Notre Dame.
• Hoover, K. R. (Nisan, 1987). The Rise of conservative capitalism: Ideological tensions within the Reagan and Thatcher government. Comparative Studies in Society and History, 29(2), 245-268.
• Jessop, B. (Temmuz, 2002). Liberalism, neoliberalism, and urban governance: A state-theoretical perspective. Antipode, 34(3), 452–472.
• Jessop, B. (Ekim, 2003). Putting hegemony in ıts place. Jurnal of Critical Realism, 2(1).
• Jessop, B. (Mayıs, 2008). Devlet teorisi, kapitalist devleti yerine oturtmak. (A. Özcan, Çev.). Epos Yayınları.
• Jessop, B. K. (Aralık, 1987). Otoriter popülizm-iki ulus ve Thatcherizm. Dünün ve bu günün defterleri dünya sorunları dizi-, içinde Emperyalizmin bunalımı dosyası. Alan Yayıncılık.
• Jessop, B., N.-L. S. (2006). Beyond the regulation approach: Putting capitalist economies in their place. Edward Elgar Puplishing Limted.
• Kalmbach, P. (1987). Yeni muhafazakâr Friedmancı. Alparslan Işıklı (Ed.) içinde Bir Başka İktisat / Yeni Muhafazakar, Friedmancı, Monetarist Görüş Üzerine İncelemeler ve Öneriler, Alan Yayıncılık.
• Karadağ A., S. B. (t.y.). Özal policies ın the process of development of democratic civil society Erişim Tarihi: 12 Ekim 2011.
• Kaya, R. (t.y.). Adını koyalım tutmayan hegemonya. Mülkiyeliler Birliği Dergisi, XXI (204), 28-31.
• Keyman, E. F. (2004). Avrupa’da ve Türkiye’de sivil toplum. Sivil Toplum ve Demokrasi Konferans Yazıları.
• Kozanoğlu, H. (Mart, 2008). 5. Oturum Başlıksız Sunum. Türkiye’de Özelleştirme Gerçeği Sempozyumu. 13-14 Kasım. Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği, Ankara.
• Köker, L. (Ağustos, 2003). Liberal muhafazakârlık ve Türkiye. L. Köker, & A. Çiğdem (Dü.) içinde, Modern Türkiye'de siyasi düşünce / muhafazakârlık (Cilt 5, s. 274). İletişim Yayınları.
• Lawrence, W. Y. (Ocak-Mart, 2007). Debilitating public deliberation: Ronald Reagan’s use of the conversation metaphor, Southern Communication Journal, 72(1), 37–54.
• Livingston, J. (Eylül, 1956). Liberalism, Conservatism, and the role of reason. The Western Political Quarterly, (9), 641-657.
• Nisbet, R. (1990). Muhafazakârlık. R. T.Bottomore, içinde, Sosyolojik çözümlemenin tarihi (s. 97-133). Verso Yayınları.
• Oakeshott, M. (1991). On being conservative, rationalism in politics and other essays.
• Overbeek H., & Van Der Pijl K. (t.y.). Lockean heartland in political economy. İçinde, Restructuring hegomony in the global political economy. Routlege.
• Özal, T. (Mart, 1993). Kalkınmada yeni görüşün esaslar. İçinde, Değişim belgeleri ı, 1979-1992. Kazancı Matbaacılık.
• Özal, T. (2 Ekim, 1992). Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın "Türkiye ve Gelecek" konulu konuşmaları: Türkiye'de gerçekleşen büyük değişim: İkinci Değişim hedefi 15 ileri batı ülkesinin arasına katılmak İstanbul. Ankara, Conrad Otel.
• Özal, T. (2 Ekim, 1992). İkinci değişim hedefi 15 ileri batı ülkesinin arasına katılmak. Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın İş Dünyası Vakfı Toplantısı'ndaki Konuşmaları, Türkiye'de gerçekleşen büyük değişim, İstanbul.
• Özal, T. (t.y.a). Başbakan Turgut Özal’ın Hürriyet Gazetesi yazarı Esen Ürün’ün sorularına verdiği cevaplar. İçinde, Başbakan Turgut Özal’ın basın mensuplarına açıklama konuşma ve mülakatları.
• Özal, T. (t.y.b). Başbakan Turgut Özal’ın Tercüman Gazetesi yazarı Taha Akyol’un sorularına verdiği cevaplar, içinde Başbakan Turgut Özal’ın basın mensuplarına açıklama konuşma ve mülakatları.
• Özal, T. (t.y.c). Cumhurbaşkanı Sayın Turgut Özal'ın bazı konuşmaları. Cumhurbaşkanlığı Basın Yayın Enformasyon Müdürlüğü.
• Özkazanç, A. (Haziran, 2005). Türkiye’nin neo-liberal dönüşümü ve liberal düşünce. Tartışma Metinleri, No.85. Ankara Üniversitesi.
• Özsel, D. (Nisan, 2010). Radikalizm ve muhafazakâr düşünce: Yeni muhafazakarlık ne kadar yeni? A. Öztürk (Dü.) içinde, Yeni sağ, yeni sol. Phoenix Yayınları.
• Pearce, M. W. (1992). Reagan and the public discourse in America. (M. W. Pearce, Dü). University of Alabama Press.
• Perle, R. (Eylül, 1999). A Turkish story. The First Annual Robert Strausz-Hupé Lecture, 7(11).
• Quinton, A. (1993). Conservatism. A. Quinton, & P. P. Robert E.Goodin (Dü.) içinde, A companion to contemporary political philosophy (s. 244-268). Oxford Blackwell.
• Robertson, J. C. (1980). The conservative decade. Arlington House Publishers.
• Rossiter, C. (1962). Conservatism in America: The thankless persuasion, Alfred A Knopf, New York: Alfred A Knopf.
• Rucht, D. (Haziran, 2011). Civil society and civility in twentieth-century theorising. European Review of History. Revue europe ´enne d’histoire, 8(3), 387–407.
• Sönemez, M. (t.y.). Özal ekonomisi ve işçi hakları. Belge Yayınları.
• Tanör, B. (Ocak/Şubat, 1986). 1980 sonrasının anayasal bilançosu. Yapıt (14), 44-72.
• Tünay, M. A. E. (1993). The political and socioeconomic transformations of Turkey, Preager Publ.
• Uras, F. B. (Ocak, 2009). Fikir üreten fabrika: TÜSİAD’ın ilk on yılı 1970-1980. Doğan Kitap.
• Ülken, H. Z. (1933). İnsani vatanperverlik. Remzi Kitaphanesi.
• Ülken, H. Z. (2019). Eğitim krizinin kökleri ve üniversiteler. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 2 (1), 1-22. DOI: 10.1501/Egifak_0000000254
• Van Der Pijl, K. (1998). Transnational classes and ınternational relations. Routledge.
• Wilson, F. G. (Şubat, 1941). A Theory of conservatism. The American Political Science Review, 35(1).
• Wolin, S. S. (Aralık, 1954). Hume and conservatism, The American Political Science Review (48), 999-1016.
• Yeşilyurt, T. (06-08 Eylül, 2002). Globalleşen dünyada dinin anlamı. Bir Kelam Problemi Olarak Din-Dünya İlişkisi Sempozyumu içinde (ss. 133-152), Türkiye: Çorum.
• Zaim, S. (Haziran, 2007). Türkiye’nin yirminci yüzyılı (Cilt III) İşaret Yayınları.
• Zaralı, R. (1986). ANAP üzerine tezler ve düşünceler, sağda ve solda liberalizm (Cilt 11. Tez Kitap Dizisi 2). Belge Yayınları.