Revisiting 'Philosophy' With Mevlana

Yıl 2024, , 121 - 137, 30.12.2024

Mehmet Fatih Ünal

https://doi.org/10.61694/kbbd.1598230

Öz

Philosophical concepts, constructed on the foundations of being, knowledge, and value, are situated within a theoretical framework. Among these foundational philosophical concepts, the notion of the 'subject' holds particular importance. Every unique philosophy encompasses its own original concepts. This study seeks to explore the possibility of an indigenous philosophical tradition and its original concepts within our cultural context, guided by these philosophical principles. To this end, the ideas of the great 13th-century mystic Mevlânâ will be consulted. Since Mevlânâ expressed his thoughts through artistic methods such as poetry and parables, these expressions will first be conceptualized through a process of philosophizing. Subsequently, the study will attempt to demonstrate how Mevlânâ's thought, which we perceive to possess a metaphysical coherence, paves the way for a distinctive understanding of the subject inherent to our culture. In doing so, the study aims to reveal how the theoretical and metaphysical groundwork necessary for the flourishing of 'this subject', which we believe exists but has long been neglected, is situated within Mevlânâ's thought. It is our hope that this endeavor to illustrate the mature articulation of a foundational model of humanity in Mevlânâ's ideas will invigorate interest in this field and encourage other researchers to engage in similar explorations.

Anahtar Kelimeler

Mevlana, Subject, Metaphysics, Philosophization, Death

Mevlânâ İle Yeniden 'Felsefe'

Öz

Varlık, bilgi ve değer ayakları üzerine inşa olan felsefi kavramlar, teorik bir zemin üzerine konumlanırlar. Bu felsefi kurucu kavramların en önemlilerinden biri de 'özne' dir. Her özgün felsefe kendi içinde özgün kavramlar barındırır. Bu çalışma, bu felsefi kaidelerin ışığında kültürümüze ait özgün bir felsefi gelenek ve bu geleneğe ait özgün kavramların olanağını araştırmaya çalışacaktır. Bu noktada 13. yüzyılda yaşamış büyük mutasavvıf Mevlânâ'nın görüşlerine başvurulacaktır. Mevlânâ düşüncelerini şiir ve misaller gibi sanatsal yöntemlerle ifade ettiği için öncelikle bu ifadeler, bir tür felsefileştirme ile kavramsal hale getirilmeye çalışılacaktır. Ardından metafizik bir bütünlüğe sahip olduğunu düşündüğümüz Mevlânâ düşüncesinin kültürümüze ait müstakil bir özne anlayışına nasıl kapı araladığı gösterilmeye çalışılacaktır. Böylece var olduğunu ve epeydir ihmal edildiğini düşündüğümüz 'bu özne'nin yeşerebileceği teorik ve metafizik zeminin, Mevlana'nın düşüncesinde nasıl konumlandığı ortaya çıkarılacaktır. Umuyoruz ki, kurucu insan modelinin olgun bir şekilde Mevlana'nın düşüncelerinde içerildiğini gösterme gayretiyle yapılan bu çalışma, bu hevesi güçlendirir ve başka araştırmacıları da bu alana yönlenmeye teşvik eder.

Anahtar Kelimeler

Mevlânâ, Özne, Metafizik, Felsefileştirme, Ölüm

Kaynakça

• Almond, I. (2019). İbni Arabi ve Derrida Tasavvuf ve Yapısöküm, (Çev. Kadir Filiz), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Gadamer, H. G. (2002/I). “Ölüm Tecrübesi”. Çev. Ali Rıza Aydın, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, ss.105-112. Konuk, A. A. (2010). Mesnevî-i Şerif Şerhî, Cilt 1, İstanbul: Kitabevi 265.
• Lewis, F. (2010). Mevlânâ, (Çev. Gül Çağalı Güven, Hamide Koyukan), İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• Mevlânâ, Celaleddin Rûmi. (1973a). Mesnevî ve Şerhi, Şerh. Abdülbakî Gölpınarlı, C 1, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Mevlânâ, Celaleddin Rûmi. (1973b). Mesnevî ve Şerhi, Şerh. Abdülbakî Gölpınarlı, C 2, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Mevlânâ, Celaleddin Rûmi. (1973c). Mesnevî ve Şerhi, Şerh. Abdülbakî Gölpınarlı, C 3, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Mevlânâ, Celaleddin Rûmi. (1974a). Mesnevî ve Şerhi, Şerh. Abdülbakî Gölpınarlı, C 4, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Mevlânâ, Celaleddin Rûmi. (1974b). Mesnevî ve Şerhi, Şerh. Abdülbakî Gölpınarlı, C 5, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Mevlânâ, Celaleddin Rûmi. (1974c). Mesnevî ve Şerhi, Şerh. Abdülbakî Gölpınarlı, C 6, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Mevlânâ, Celaleddin Rûmi. (2020). Dîvân-ı Kebîr, Çev. Abdülbakî Gölpınarlı, C 5, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Schimmel, A. (2018). Tasavvuf Notları, (Çev. Dilara Yabul). İstanbul: Sufi Kitap.
• Ünal, M. Fatih, (2020). Doğu ve Batı Düşüncesinde İnsanın Benzer Yürüyüşü Mevlânâ ve Heidegger Örneği, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.