Öğretmenlerin Çocuk Cinsel İstismarını Bildirmeye Yönelik Tutumları: Afyonkarahisar Örneği

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 1, 71 - 88, 30.06.2024

Hüseyin Batman Çağatay Serkan Kaya Hamdi Korkman

https://doi.org/10.61694/kbbd.1400275

Öz

Bu çalışmada, öğretmenlerin çocuk cinsel istismarını bildirmeye yönelik tutumları araştırılmıştır. Araştırmada, Afyonkarahisar ilinde Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı resmi okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve liselerde çalışan 230 kadın, 177 erkek olmak üzere 407 öğret-menden veri toplanmıştır. Veri toplama aracı olarak, Walsh vd., (2010) tarafından geliştirilen ve Koç vd., (2020) tarafından Türkçeye uyarlanan Öğretmenlerin Çocuk Cinsel İstismarını Bildirmeye Yönelik Tutumları Ölçeği ve kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda öğretmenlerin çocuk cinsel istismarını bildirmeye yönelik tutum puanları ile öğretmenlerin yaşları, medeni durumları, çocuk sahibi olup olmama durumu ve sahip olunan çocuk sayısı, branşları, görev yaptıkları okulun eğitim seviyesi ve mesleki tecrübe süresi gibi değişkenler arasında anlamlı ilişkiler gözlenememiş; öğretmenin cinsiyeti, daha önce cinsel istismar bildiriminde bulunup bulunmama, cinsel istismar hakkında bilgi düzeyi arasında anlamlı ilişkiler gözlenmiştir. Elde edilen bu bilgiler ilgili alanyazın çerçevesinde tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

bildirim, cinsel istismar, çocuk, okul, öğretmen

Etik Beyan

Bu çalışma 21.06.2023 tarih ve 2023/199 sayılı Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal ve Beşerî Bilimleri Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu Onay Belgesi ile bilimsel araştırma ve yayın etiği kurallarına uygun olarak hazırlanmıştır.

Teachers’ Attitudes Towards Reporting Child Sexual Abuse: Afyonkarahisar Example

Öz

In this study, teachers’ attitudes towards reporting child sexual abuse were investigated. In the study, data was collected from 407 teachers (230 female, and 177 male); working in public pre-school, primary school, secondary schooland high school affiliated with the Directorate of National Education in Afyonkarahisar province.The Teachers’ Attitudes Towards Reporting Child Sexual Abuse Scale and personal information form, developed by Walsh et al., (2010) and adapted into Turkish by Koç et al., (2020), were used as data collection tools. As a result of the analysis; no significant relations-hips were observed between teachers’ attitude scores towards reporting child sexual abuse and variables such as teachers’ ages, marital status, whether or not they have children, the number of children they have, their branches, the education level of the school they work in, and the duration of professional experience. On the other hand, significant relationships were observed between the teacher’s gender, whether he/she had reported sexual abuse before, and his/her level of knowledge about sexual abuse. This obtained information was discussed within the framework of the relevant literature.

Anahtar Kelimeler

notification, sexual abuse, child, school, teacher

Kaynakça

• Akyüz, E. (2013). Çocuk hukuku. Çocukların hakları ve korunması. Ankara: Pegem.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2012). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri SPSS uygulamalı. (Geliştirilmiş 7. Baskı). Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• American Psychological Association (APA). (2002). Violence and the family: Report of the american psychological association presidential task force on violence and the family. Washington, DC.
• Aydın, M. (2018). Çocukların cinsel istismarı. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Azzopardi, C., Alaggia, R. ve Fallon, B. (2018). From Freud to feminism: Gendered constructions of blame across theories of child sexual abuse. Journal of Child Sexual Abuse, 27(3), 254-275.
• Bağ, A. ve Alşen, S. (2016). Çocuğun cinsel istismarının değerlendirilmesinde yeni model: çocuk izlem merkezleri. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları Dergisi. 1, 9-14.
• Batman, H. ve Gökçearslan, E. (2023). The current situation of investigative interviewing of children in the UK and Turkey. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 23(60), 545-561.
• Batman, H. ve Gökçearslan E. (2023). The evaluation of justice system actors on forensic interviews with children victims of sexual abuse. OPUS Journal of Society Research, 20, 969- 983.
• Batman, H. ve Gökçearslan E. (2022). Çocuğun cinsel istismarında adli görüşme. Seçkin.
• Bayrak, N. G., Gürhan, N. ve Karakaş, D. (2021). Türkiye’de çocuk izlem merkezleri, adli görüşme süreci ve hemşirelerin rol-sorumlulukları. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 37(3), 217-222.
• Brubacher, S. P., Malloy, L. C., Lamb, M. E. ve Roberts, K. P. (2013). How do interviewers and children discuss individual occurrences of alleged repeated abuse in forensic interviews?. Applied cognitive psychology, 27(4), 443-450.
• Bulut, S. (2007). Çocuk cinsel istismarı hakkında bir derleme. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 3(28), 139-156.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. (Geliştirilmiş 11. Baskı). Ankara: Pegem.
• Creswell, J. W. ve Creswell, J. D. (2021). Araştırma tasarımı: Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. (Çev. E. Karadağ). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Çatık, A. E. ve Çam, O. (2006). Hemşire ve ebelerin çocuk istismarı ve ihmalinin belirti ve risklerini tanıma düzeylerinin saptanması. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 22(2), 103- 119.
• Dereobalı, N., Karadağ, S. Ç. ve Sönmez, S. (2013). Okulöncesi eğitim öğretmenlerinin çocuk istismari ihmali şiddet ve eğitimcilerin rolü konusundaki görüşleri. Ege Eğitim Dergisi, 14(1), 50-66.
• Dilsiz, H. ve Mağden, D. (2015). Öğretmenlerin çocuk istismar ve ihmali konusunda bilgi ve risk tanıma düzeylerinin tespit edilmesi. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 2.
• Dolunay-Sarıca, A. ve Coşkun, U. H. (2020). Cinsel istismar olgularında adli görüşme odalarının kullanımı: Hâkim, avukat, uzman ve mağdur görüşleri. Journal of Penal Law and Criminology, 8(1), 1-26.
• Donat-Bacıoğlu, S. ve Kaya, Z. (2020). Öğretmen adaylarının çocuk istismar ve ihmaline ilişkin bilgi düzeyleri ile çocuğa yönelik cinsel istismarı bildirme tutumlarının incelenmesi. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi (YYU Journal of Education Faculty), 17(1), 894-929.
• Koç, S., Ekşi, H. ve Türk, T. (2020). Psychometric properties of teachers' attitudes toward reporting child sexual abuse scale: Turkish form. Elementary Education Online, 19(1), 173-182. http://doi.org/10.17051/ilkonline.2020.649372.
• Kök, A. N. (2006). Çocuğun Cinsel İstismarında Adli Tıp Uygulamaları. Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 10(3-4), 3-13.
• Lamb, E. M., Sternberg, J. K., Orbach, Y., Hershkowitz, I. ve Esplin, W. P. (2020). Forensic interviews of children. In Memon, A., Bull, R. (Eds). Handbook of psychology of interviewing.(253-278). New York: Wiley
• Mevzuat. (2024). Aile mahkemelerinin kuruluş görev ve yargılama usullerine dair kanun. (4787). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=4787&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 Erişim tarihi: 20.01.2024.
• Orhan, G. ve Erden, H. G. (2022). Reliability of forensic interview with child victims of sexual abuse in Türkiye. Current Approaches in Psychiatry/Psikiyatride Guncel Yaklasimlar, 14(4).
• Özyürek, A. ve Çetin, A. (2018). Aile hekimi ve öğretmenlerin çocuk ihmal ve istismarı konusundaki görüş ve tutumları. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(1), 436-453.
• Polat, O. (2021). Tüm boyutlarıyla çocuk istismarı. Ankara: Seçkin.
• Powell, B. M. ve Barnett, M. (2015). Elements underpinning successful implementation of a national best-parctice child investigative interviewing framework. Psychiatry, Psychology and Law. 3, 368- 377.
• Salehi, P., Hassan, S. Z., Lammerse, M., Sabet, S. S., Riiser, I., Roed, R. K., Johnson, M. S., Thambawita, V., Hicks, S. A., Powell, M., Lamb, M. E., Baugerud, G. A., Halvorsen, P. ve Riegler, M. A. (2022). Synthetizing a talking child avatar to train interviewers working with maltreated children. Big Data Cogn. Comput., 6(2), 1-22 https://doi.org/10.3390/bdcc 6020062.
• Savi-Çakar, F. ve Yazıcı-Okuyan, H. (2017). Öğretmen adaylarının çocuk istismarı ve ihmaline ilişkin görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (44), 250-275. Şahin, F. ve Beyazova, U. (2001). Çocuğun şiddetten korunma hakkı. Milli Eğitim Dergisi, (151), 90- 94.
• Türk Ceza Kanunu (TCK). (2004). 25611 sayılı Resmi Gazete. Erişim: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5237&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 .
• Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. (1982). 17863 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete. Erişim: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.2709.pdf Erişim tarihi: 08.11.2023.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2022). Güvenlik birimine gelen veya getirilen çocuk istatistikleri, 2021. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Guvenlik-Birimine-Gelen-veya-Getirilen-CocukIstatistikleri-2021-45586 Erişim tarihi: 21.10.2023.
• Ulukol, B., Kahilogulları, A., Torunoglu, M. A., Kocak, O. F., Oral, R., Yüksel, F., Celik, S. ve Akdag, R. (2013). A new project; a structured child protection service in Turkey. International congress of pediatrics, 24-29 Ağustos 2013, Australia: Melbourne
• Walsh, K., Mathews, B., Rassafiani, M., Farrell, A. ve Butler, D. (2010). Teachers’ attitudes toward reporting child sexual abuse: problems with existing research leading to new scale development. Journal of Child Sexual Abuse, 19(3), 310-336. http://doi.org/10.1080/10538711003781392 .
• Yaşat-Aksay, E., ve Kar, H. (2022). Pediatride adli olgu olarak bildirimi gereken konular. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 15(Özel Sayı-1), 94-100.