Mental Images of the Host Community about Syrians: Comparison of Gaziantep and Afyonkarahisar

Yıl 2025, Cilt: 4 Sayı: 1, 59 - 88, 30.06.2025

Yücel Karadaş , Ahmed Korabi

https://doi.org/10.61694/kbbd.1682649

Öz

The central subject of migration studies in Turkey has mostly been migrants, while the psychological and sociological reactions of the host community to migrants have been treated as factors of secondary importance. Migration researchers, acting on the negative consequences of the theories of nationalism and racism, have adopted a simplistic approach and evaluated the opposition of the host community to immigrants in the context of racism or nationalism. However, this explanation is far from sociological, as it ignores the intricate relationships between migrants and the host community native population that have emerged in different cities and have a different content.
This article is an empirical research that aims to reveal the variables that determine the attitudes of the host community towards Syrian migrants in Gaziantep and Afyonkarahisar, two cities with different social and demographic characteristics and different native population/Syrian migrant ratios. Therefore, the main factors determining the attitudes of the host community towards migrants are the traditional social and economic structure and culture of the city, the ratio of the migrant population to the host community , the socio-demographic characteristics of the migrant population (i.e. their occupations in their countries of origin, their education, whether they are urban or rural), and the level of interaction between migrants and the host community. In addition, the study revealed that a negative narrative about Syrians, which has become more prominent in recent years, has started to dominate across Turkey, and that this negative narrative is produced in different ways in different cities. The difference between cities is due to factors such as their traditional socio-economic and cultural structures, the characteristics of migrants and their ratio to host community. Attitudes towards migrants differ from city to city due to factors such as the traditional socioeconomic and cultural structures of cities, the characteristics of migrants and their ratio to the host community.

Anahtar Kelimeler

Syrian migrants , Host community , Otherization , Ghettoisation , Interation , Social cohesion

Suriyeliler Hakkında Yerli Nüfusun Zihinsel İmajları: Gaziantep ve Afyonkarahisar Karşılaştırması

Öz

Türkiye’de göç çalışmalarının merkezi öznesi çoğunlukla göçmenler olmuş, göçmenlere muhatap olan yerli nüfusun bu süreçte geliştirdiği psikolojik e sosyolojik reaksiyonlar ikincil önemde faktörler olarak ele alınmıştır. Milliyetçilik ve ırkçılık teorilerinin olumsuz sonuçlarından hareket eden göç araştırmacıları, kolaycı bir yaklaşım benimseyerek yerli nüfusun göçmen karşıtlığını ırkçılık veya milliyetçilik bağlamında değerlendirmişlerdir. Oysa ki bu açıklama, göçmenlerle yerli nüfus arasında farklı şehirlerde ortaya çıkan, farklı içeriğe sahip olan girift ilişkileri görmelikten geldiği için sosyolojik olmaktan uzaktır.
Bu makale, birbirlerinden farklı iki sosyal ve demografik özelliklere sahip, yerli nüfus/ Suriyeli göçmen oranları farklı iki şehir olan Gaziantep ve Afyonkarahisar’da yerli nüfusun Suriyeli göçmenlere yönelik tutumlarını belirleyen değişkenleri açığa çıkarmaya amaçlayan ampirik bir araştırmadır. Dolayısıyla göçmenlere yönelik yerli nüfus tutumunu belirleyen temel faktörler o şehrin geleneksel sosyal ve e ekonomik yapısı, kültürü, göçmen nüfusun yerli nüfusa oranı, göçmen nüfusun sosyo-demografik özellikleri (yani göçmenlerin köken ülkelerdeki meslekleri, eğitimleri, kentli veya kırsal olmaları gibi), göçmen ve yerli nüfus arasındaki etkileşim düzeyleri olarak açığa çıkmıştır. Ayrıca araştırma sonucunda son yıllarda belirginlik kazanan, Suriyelilere dair negatif içerimli bir anlatının Türkiye genelinde hakim olmaya başladığı; bu negatif içerimli anlatının farklı şehirlerde farklı biçimlerde üretildiği görülmüştür. Göçmenlere yönelik tutumlar, şehirlerin geleneksel sosyoekonomik ve kültürel yapıları, göçmenlerin özellikleri ve yerli nüfusa oranları gibi faktörlere bağlı olarak şehirden şehre farklılık göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Suriyeli göçmenler , Yerli nüfus , ötekileştirme , gettolaşma , etkileşim , sosyal uyum

Etik Beyan

Makalenin dayandığı saha araştırması, Gaziantep Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu’nun 07.04.2025 tarih, 04 Nolu Toplantı, 624509 No’lu izinle etik izin onayı alınmıştır.

Destekleyen Kurum

Suriye Diyalog Merkezi /Syria Dialog Center

Kaynakça

• Altınoluk, D., Tunç, T.B. (2022) Bu Kent Kimin?: Yerli Kadınların Göç Anlatısı. Suriyeliler Her Yerde! Yerliler ve Göçmenler, sfs75-110. İletişim Yayınları, İstanbul.
• Ayhan, F. (2020) Afyonkarahisar’ın Nüfus Coğrafyası Özellikleri. Journal of Awareness. Sf. 401-426, Cilt / Volume 5, Sayı / Issue 3, 2020
• Bayram, E.E. (2024) Bir Göç Kentinin Yerlisi Olmak: Gaziantep’te Şehreküstülüler Örneği, Gaziantep Üniversitesi Göç Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi . Gültekin, N. Ve diğ. (2018) Gaziantep’teki Suriyeliler, Gaziantep Üniversitesi Yayınları, Gaziantep.
• Gültekin, N. Ve diğ. (2021) Gaziantep Monitörü- Gaziantepliler, Sabev Yayınları, İstanbul.
• Gültekin, N. Ve diğ. (2021) Gaziantep Monitörü- Uyum, Sabev Yayınları, İstanbul.
• Gültekin, N. Ve Diğ. (2022) Gaziantep Odaklı Sosyal Uyum Araştırma Raporu- Gaziantep Monitörü 2022, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Yayını, Gaziantep.
• Kahraman, H. (2022) “Onlar Bizden Daha Çok Hakka Sahip: Kilis’te Bir Pharmakos” Suriyeliler Her Yerde! Yerliler ve Göçmenler, sf. 19-46. İletişim Yayınları, İstanbul.
• Koca, B. (2022) “Kendi Şehrimizde Yabancı Hale Geldik: Kilis’te Suriyeliler Karşısında Yerliler” Suriyeliler Her Yerde! Yerliler ve Göçmenler, sf. 47-74. İletişim Yayınları, İstanbul.
• Koyuncu, A. (2014) Kentin Yeni Misafirleri- Suriyeliler, Çizgi Yayınları, Konya.
• Layder, D. (2013) Sosyolojik Araştırma Pratiği- Teori ve Sosyal Araştırmanın İlişkilendirilmesi, Çev. S. Ünal. Heretik Yayınları, Ankara.
• Özçellik, E. (2022) Göçmenlerin Yerleşik Kimlik İnşası: Gaziantep’te Suriyeli Esnaflaşması, Gaziantep Üniversitesi SBE, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Özdemir, Ş.; Karaca, Y. (2009) “Kent Markası ve Marka İmajının Ölçümü: Afyonkarahisar Kenti İmajı Üzerine Bir Araştırma” Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi ss. 113-134. (C.X I,S II, 2009)
• Robson, C. (2015) Bilimsel Araştırma Yöntemleri- Gerçek Dünya Araştırması, Çev. Ş. Çınkır, N. Demirkasımoğlu. Anı Yayıncılık, Ankara.
• Tanyol, C. “Eylen Köyü” https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/4823
• Yaşar, C. (2024) Suriyeli Göçü Bağlamında Üniversite Gençliğinde Zenofobi: Gaziantep Üniversitesi Örneği, Gaziantep Üniversitesi Göç Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.