YAHYA KEMAL’İN ŞİİRLERİNDE TÜRKÇE TELAFFUZLARA BAĞLI ARUZ TASARRUFLARI

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 24, 363 - 371, 20.09.2020

Fatma Sinecen

Öz

Cumhuriyet dönemi edebiyatımızın önemli temsilcilerinden birisi de Yahya Kemâl Beyatlı’dır. Düzyazı eserleri de olmakla birlikte, onun asıl sanatkârlığı şiirlerinde ve şairlik yönünde bulunmaktadır. Yahya Kemâl’in şair olarak en önemli özelliği, Klasik şiire olan vukufiyeti ve bu edebi dönemimizin bütün incelikleri ve sanat yönünü yansıtmış olmasıdır. Yahya Kemâl, bunu icra ederken Türkçenin bütün imkân ve kâbiliyetini sonuna kadar kullanabilmiş önemli bir sanatkârdır. Yahya Kemâl, bir yönüyle tamamen gelenekten beslenmiştir. O, Klasik şiirin temel dina-miklerini, özelliklerini, muhtevasını ve şekil yönünü yeniden yorumlayarak bizlere aktarmıştır. Ancak o, tamamen bir Klasik edebiyat taklitçisi değildir; ona kendi döneminin edebi hazzını, algısını ve anlayışını katmış biridir. Bu tarzda söylediği şiirlerinden oluşan “Eski Şiirin Rüzgârıyle” adlı eserinde şekil olarak da tamamen geleneksel olanı kullanmış gözükmektedir. O, bu eseri içinde yer alan şiirlerinde kelimelerin orijinal şekillerine sadık kalmıştır. Ancak aynı geleneğin devamı olarak söylediği şiirlerinin toplandığı “Kendi Gök Kubbemiz” adlı eserinde ise Türkçenin tekâmülünü gözlemlemekteyiz. Arapça ve Farsça kökenli kelimelerin zaman içinde bazı ses özelliklerine bağlı olarak Türkçeleşmiş şekilleri, Yahya Kemâl’in şiirlerinde bilinçli olarak kullanılmış gözükmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yahya Kemâl Beyatlı, Klasik şiir, Eski Şiirin Rüzgârıyle

ARUZ SAVINGS DEPENDING ON TURKISH PRONUNCIATIONS IN YAHYA KEMAL'S POEMS

Öz

One of the important representatives of our literature in the Republican period is Yahya Kemâl Beyatlı. Although he has prose works, his main artistry is in his po-etries and style as a poetrist. The most important feature of Yahya Kemâl as a po-etrist is the fact that he has a command of Classical poetry and reflects all the subt-leties and artistic aspects of this literary period. While performing this, Yahya Kemâl is an important artist who has been able to use all the facilities and skills of Turkish to the end. Yahya Kemâl, in one way, was completely fed from tradition. He re-interpreted the basic dynamics, features and content of Classical poetry. However, he is not entirely a Classical literary imitator; he incorporates the literary pleasure, perception and understanding of his period into Classical literary. In his work titled "With the Wind of Old Poetry", which consists of his poems, which he says in this style, he seems to have used the completely traditional one as a figure. In the poems in this work, he keep the original shapes of the words. However, we observe the evolution of Turkish in his work titled “Our Own Sky Dome”, including the collection of his poems assumed as the continuation of the same tradition. The Arabic and Persian words seem to have been used intentionally in the poems of Yahya Kemâl, depending on some sound features of Turkish over time.

Kaynakça

• Akyüz, K. (1970). Batı Şiirinde Türk Şiiri Antolojisi, Doğuş Ltd. Yayınları, Ankara.
• Aktan, Bilal (2006); “Yahya Kemal Beyatlı’nın Şiirlerinde Dil ve Ahenk”, Dumlupınar Üniversi-tesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi S. 14. Kütahya.
• Kaplan, M. (1975). Şiir Tahlilleri, İstanbul.
• Kaplan, M. (1977). Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar II, Dergah Yayınları, İstanbul.
• Beyatlı, Y. K. (1986). Çocukluğum, Gençliğim, Siyasî ve Edebî Hâtıralarım, İstanbul Fetih Cemi-yeti Yayınları, İstanbul.
• Beyatlı, Y. K. (1971). Edebiyata Dair, Yahya Kemal Enstitüsü Yayınları, İstanbul.
• Tanpınar, A. H. (2001). Yahya Kemal, Dergah Yayınları, İstanbul.
• Beyatlı, Y. K. (1993). Eski Şiirin Rüzgârıyle, İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları, İstanbul.
• Beyatlı, Y. K. (1985). Kendi Gök Kubbemiz, İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları, İstanbul.
• Bayrak, Özcan (2011); Yahya Kemâl’in Şiir Anlayışı, Eski ve Yeni Şiire Bakışı, Ekev Akademi Dergisi Yıl: 15 Sayı: 48 (Yaz 2011)
• Kâmi (2009) Kâmi Divanı (Haz. Ali Yıldırım), MEB yayınları, Ankara.
• Nedim (1997); Nedim Divanı (Haz. Muhsin Macit), Akçağ Yayınları, Ankara.
• Haşmet (1994); Haşmet Külliyatı (Haz. Mehmet Arslan-İ. Hakkı Aksoyak), Dilek Matbaacılık, Sivas