B2C ONLİNE ALIŞVERİŞ SİTELERİNİN SEÇİM KRİTERLERİNİN AHP YÖNTEMİ İLE BELİRLENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 25, 641 - 653, 25.12.2020

Talha Bayır

Öz

Araştırma kapsamında, Türkiye de Pazar hacmi sıralamasına göre önde gelen ilk dört online alışveriş sitesinin 30 uzmanına, “tüketicilerin herhangi bir online alışveriş sitesinin seçerken değerlendirdiği kriterler” açık uçlu bir şekilde sorul-muştur. Elde edilen cevapların değerlendirilmesinde, içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Online alışveriş sitelerinin seçim kriterlerine dair elde edilen cevaplar ile literatür taramaları neticesinde, çeşitli anahtar kelimeler (kriterler) belirlenmiştir. Bu doğrultuda belirlenen kriterlerin daha sonra ise 182 online alışveriş tüketicisi tarafından değerlendirilmesi istenmiştir. Nihayetinde elde edilen veriler, SPSS ile tanımlayıcı, betimleyici ve güvenilirlik analizlerine; AHP ile ise ağırlıklandırmaya tabii tutulmuştur. AHP analizi neticesinde ise online alışveriş sitelerinin seçim kri-terleri önem derecesine göre ağırlıklandırılarak, belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

B2C, Online Alışveriş, İçerik Analizi, AHP

THE DETERMINATION OF THE SELECTION CRITERIA OF B2C ONLINE SHOPPING SITES USING THE AHP METHOD

Öz

Within this study, the market volume in Turkey by ranking the leading online shopping site of the top four to 30 experts, “consumers evaluate the criteria for choosing any online shopping sites” were asked in an open-ended way. Content analysis method was used to evaluate the obtained answers. As a result of the literature reviews and the answers obtained regarding the selection criteria of online shopping sites, various keywords were determined. The criteria determined in this direction were then asked to be evaluated by 182 online shopping consumers. Finally, the data obtained are analyzed with SPSS for descriptive, descriptive and reliability; With AHP, it was subjected to weighting. As a result of AHP analysis, the selection criteria of online shopping sites were determined by weighting according to their importance.

Kaynakça

• Baş, T. (2006), Anket Nasıl Hazırlanır? Anket Nasıl Uygulanır? Anket Nasıl Değerlendirilir?, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Chena M.ve Wang S.-C. (2010), The Critical Factors Of Success For Information Market: Using Analytic Hierarchy Process (AHP) Approach, Expert Systems With Applications, 37(1), 694-704.
• Cui, Y., Niu, J. and Tang, L. (2017), Effect of the Online Shopping Value on E- Satisfaction and E-Loyalty, Economic Management Journal, 6 (1), 9-20.
• Çakır, E., Akel, G., Doğaner, M. (2018), Türkiye’de Faaliyet Gösteren Özel Alışveriş Sitelerinin Bütünleşik SWARA-WASPAS Yöntemi ile Değerlendirilmesi, UİİİD-IJEAS (18. Özel Sa-yısı), 599-616.
• Dağdeviren M., Eraslan E., Kurt M., Dizdar, E.N. (2005), Tedarikçi Seçimi Problemine Analitik Ağ Süreci ile Alternatif Bir Yaklaşım, Teknoloji Dergisi, 8(2), 115-122.
• Dağdeviren, M., Akay, D., Kurt, M. (2004). İş Değerlendirme Sürecinde Analitik Hiyerarşi Prosesi ve Uygulaması. Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 19(2), 131-138.
• Demircanlı, B., Kundakçı, N. (2015), Futbolcu Transferinin AHP ve VIKOR Yöntemlerine Dayalı Bütünleşik Yaklaşım ile Değerlendirilmesi, Dokuz Eylül üniversitesi İktisadi ve İdari Bi-limler Fakültesi Dergisi, 30(2), 105-129.
• Ekren, N., ve Fındıkçı, M. (2016). AHP ve VİKOR Yöntemleriyle AB'ye Üye Ülkeler ve Türkiye'nin Ekonomik Performansının Değerlendirilmesi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(29), 1-17.
• George, D., Mallery, M. (2010), SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 Update, Pearson Edition, Boston.
• Görener, A. (2011). Bütünleşik ANP ve VİKOR Yaklaşımı ile ERP Yazılımı Seçimi, Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, 5(1), 97-110.
• Hacıfettahoğlu, Ö., Perçin, S. (2019), Üniversite Öğrencilerinin Online Alışveriş Sitesi Seçim Kriterlerinin Bütünleşik Yapısal Eşitlik Modeli ve Analitik Hiyerarşi Süreci Yaklaşımı ile İncelenmesi, Artvin International Congress on Social Sciences (AICOSS 19), 128-146.
• Kayapınar, Ö., Kayapınar, P. Y., Tan, Ö. (2017), Sosyal Medya Reklamlarına Yönelik Tüketici Algıları ile E-Sadakat Arasındaki İlişkide Markaya Yönelik Tutumun Rolü, Journal of Business Research Turk, 9(4), 472-494.
• Keskin, H., Cilingir, Z. (2010), Web Sitelerinin Globalizasyonu Üzerine Büyük Global Amerikan Markalarına Yönelik Bir İçerik Analizi Uygulaması, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(2), 51 – 66.
• Ömürbek, N., Şimşek, A. (2014), Analitik Hiyerarşi Süreci ve Analitik Ağ Süreci Yöntemleri İle Online Alışveriş Site Seçimi, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 22, 306-327.
• Özdemir, A., Demirer, B. (2015), Analitik Hiyerarşi Süreci İle Ağırlıklandırılmış Dinamik Prog-ramlama Modelinin Satın Alma Sürecine Uygulanması, AKÜ İİBF Dergisi, 1(16), 61-69.
• Özgüven, N. (2011), Vakıf Üniversitesi Tercihinin Analitik Hiyerarşi Süreci İle Belirlenmesi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (30), 279-290.
• Saaty, T. L. (1994), How To Make a Decision: The Analytic Hierarchy Proses, Interface, 19-43.
• Saaty, T. L. (2008). Decision Making With The Analytic Hierarchy Process, International Journal of Services Sciences, 1(1), 83-98.
• Sin, S.S., Nor, K. M., Al-Agaga, A. M. (2012), Factors Affecting Malaysian Young Consumers’ Online Purchase İntention in Social Media Websites, Social and Behavioral Sciences, 40, 326-333.
• Türeli, N. Ş., Davraz, G. M. (2016). Hizmet Sektöründeki Personelin Seçiminde AHP ve VİKOR Yönteminin Kullanımı: Özel Hastaneler Açısından Bir İnceleme, The Journal of Acade-mic Social Science Studies, 2(44), 249-262.
• Uygurtürk, H., Uygurtürk, H. (2014), Bütünleşik AHS ve VİKOR Yöntemi İle Otel Seçimi. Eko-nomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(2), 103-117.
• Vargas, L. (1990), An Overview of the Analytic Hierarchy Process and Its Applications, Euro-pean Journal of Operational Research, 48(1), 2-8.
• Yaralı, E. S. ve Kırık, A.. M. (2017), “Türkiye'de facebook üzerinden e-ticaret uygulamaları: Tesbihane ve Çaykur Örneği”, International Journal of Social Science, 55, Bahar II, 525-542.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2011), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.