FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ORGAN BAĞIŞI HAKKINDAKİ GÖRÜŞ, DAVRANIŞ VE BİLGİ DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 25, 756 - 765, 25.12.2020

Emrah Özbuğutu , Çağlar Yıldız

Öz

Bu çalışmada Eğitim Fakültesi fen bilgisi öğretmenliği bölümündeki öğrencilerinin organ bağışı konusundaki görüş ve davranış ve bilgi düzeylerini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırmaya Siirt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen bilgisi öğret-menliği bölümün de okuyan 18 öğretmen adayı katılmıştır. Çalışma tanımlayıcı tipte yapılmıştır. Veriler 23 soruluk anket formu ile toplanmıştır ve SPSS 20,0 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Organ bağışı hakkında %66,6'sının bilgi sahibi olduğu , %38,8'nin ise gerekli şartları bilmediği tespit edilmiştir. Araştırmaya katılan öğrencilerin tamamı organ bağışının gerekliliğine inanırken, konu hakkında bilgilendirmenin yeterli olmadığını belirtmişlerdir. Konu hakkında ilk fikir almak istedikleri kaynağın doktorlar olmasına rağmen bilgilendirmeyi en fazla okuldan aldıkları belirlenmiştir. Katılımcıların hiçbiri organ bağışında bulunmadığını, %77,8'nin ise bağışlaması durumda öldükten sonra olmasını istediklerini söylemişlerdir. Sonuç olarak bilgi eksiklikleri olmasına rağmen öğretmen adaylarının önemli bir kısmının konu hakkında fikir sahibi olduğu ve bağış hakkında olumlu tutumlara sahip olduğu anlaşılmıştır. Gerekli bilgilendirmeler yapılması durumun da organ bağış sayısının artacağı da yapılan çalışma da anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Organ bağışı, Öğretmen adayları, Bilgi düzeyi

IDENTIFYING OPINION, ATTITUDES, KNOWLEDGE OF PRESERVICE SCIENCE TEACHERS ON ORGAN DONATION

Öz

This study was conducted to determine the opinion, attitudes and knowledge of pre-service teachers studying in science education department at the Faculty of Education about organ donation. The sample consisted of 18 preservice teachers studying at Siirt University. This study was in descriptive type. The data for he study were collected with a 23-question questionnaire. The data were analyzed with the SPSS 20.0 package program using percentage and Chi-square analysis. Results show that while 66.6% of preservice teachers have some information about organ donation, 38.8% of them do not know the necessary conditions. Although they want to get more information from doctors, they get their information mostly from the schools. All the participants state that they have not donated their organs, and 77.8% said they would like their organs to be donated after death. As a result, despite their lack of knowledge, most of the preservice teacher are open to get informed of organ donation and are willing to donate their organs. The results of the study show that the number of organ donors will likely to increase if essential information on organ donation is provided.

Kaynakça

• Baykan, Z., Naçar, M., Yamanel, R., Uzun A.Ö., Dağlıtuncezdi, Ş., Davran, H., & Murt, G.(2009).Tıp Fakültesi Birinci Sınıf Öğrencilerinin Organ-Doku Nakli Konusundaki Bilgi, Tutum Ve Davranışları. Ulusal Cerrahi Dergisi, 25(4), 137-141.
• Can, F. (2017). Organ Bağışında Aile Onayı Üzerine Bir Gözden Geçirme. Nesne Psikoloji Dergisi (NPD), Cilt 5, Sayı 9,
• Çelebi F., Balık A. A., Yılmaz İ., Polat K. Y. (2002). Doğu Anadolu Bölgesi İnsanı Organ Bağışına Nasıl Bakıyor?. Türkiye Klinikleri J Med Ethics-Hukuku-Tarihi, 10, s.34-38.
• Çetin, G. Harman, Ö., (2012). Lise Öğrencilerinin Organ Nakli Ve Organ Bağışı Konusundaki Bilgi Ve Tutumları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, Mayıs- Haziran-Temmuz Cilt:1 Sayı:2
• Hatipoğlu,S., Karayurt, Ö., Sarıgöl, Y., İşeri, Ö.( 2017). Türkiye'de Organ Nakli Hemşireliğinin; Dünü, Bugünü ve Yarını... F.N. Hemşirelik Dergisi, 25(1): 49-58.
• Kara, S., Salman, Z., Öngel, K. (2012). Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Sağlık Per-sonelinin Organ Bağışına Bakışı. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 11(1), 33-9.
• Kutlay, N. (1994). Yaşayanla Yaşayan Etik Açıdan Organ ve Doku Aktarımı. Türkiye Organ Nakli Derneği II. Bilimsel Transplantasyon Kongresi. Ankara, 245-255.
• Naçar, M., Çetinkaya ,F., Kanyılmaz, D., Tokgoz, B., Utaş ,C. (2001). Hekim Adaylarının Organ Nakline Bakış Açıları. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi;10:123- 8
• Oksay, R. (1998). Organ Pazarında Kargaşa. Cumhuriyet Bilim Teknik. 603: 4-5.
• Özdağ, N. (2001). Organ Nakli Ve Bağışını Toplumun Bakışı. C. Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 5 (2)
• Özdağ, N. (2004). Halkın Organ Bağışı Ve Nakline Bakışı. Nefroloji Hemşireliği Dergisi, 1(1), 46-50.
• Özmen, D., Çetinkaya, A., Sarızeybek, B., & Zeybek, A. (2008). Celal Bayar Üniversitesi Manisa Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Organ Bağışına İlişkin Bilgi Ve Görüşleri. Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi;28, 311-8.
• Sezek,F, Kaya, E, Akman,Z, Erbil, B, Aslan, B, Özgen,R, Keleş, Ö. (2015). Üniversite Öğrencilerinin Öğrenim Gördükleri Alanlara Göre Organ Nakli Ve Bağışı İle İlgili Görüşleri. Ekev Akademi Dergisi, Yıl: 19 Sayı: 62
• Soysal, A., Kaya, N. (2019). Üniversite Öğrencilerinin Organ Bağışı İle İlgili Bilgi, Tutum Ve Davranış Düzeyleri: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sağlık Yönetimi Bölümü Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16 (2), 717-743. DOI: 10.33437/ksusbd.527548
• Uysal H ve ark. (1998). Otopsi Ve Organ Nakli. Ortak Etik Yaklaşımlar Yapılabilir mi? III. Tıbbi Etik Sempozyum Bildirileri. Biyoetik Derneği Yayınları 3,145-147. Ankara.
• Üstüner F., Uysal A., ve Kaya B. (2009). Giresun Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Organ Bağışı Ve Nakli Hakkındaki Bilgi, Tutum Ve Düşünceleri. Ankara Üniversitesi Di-kimevi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 8(1), 1-8.
• Yakıt,E., Şen,MA. (2017). Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Organ Bağışı Hakkındaki Görüş ve Davranışlarının Belirlenmesi. Journal of Social and Humanities Rese-arch Vol:4 İssue: 11.
• Yılmaz, M., Demirağ, S. (2019). Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Organ Bağışı ve Nakli ile İlgili Bilgi,Düşünce ve Tutumlarına Tıp Eğitiminin Etkisi. Ankara Med J,(1):316‐24