Y KUŞAĞINDAKİ KİŞİLERİN MARKA LOGO’LARIYLA İLGİLİ GÖRÜŞLERİNİN BELİRLENMESİ: SPOR AYAKKABI ÖRNEĞİ

Yıl 2018, Sayı: 17, 85 - 108, 01.10.2018

Ebru Onurlubaş Derya Öztürk

Öz

Markalaşma, ürünleri ve hizmetleri birbirinden farklılaştıran tüketici ile arasında duygusal bir bağ oluşturan imaj sürecidir. Tüketiciler ürünleri satın alırken görsel imajdan çok fazla etkilenmektedirler. Bu imajı en iyi yansıtan ise, bir ürünü diğerlerinden ayırt etmede kullanılan tipografik işaretler ve görsel ögelerden oluşan logolardır. Tüketiciler için markanın adı ve kimliği anlamına gelen logoların marka ve ürünü temsil etmesi gerekmektedir. Görsel olarak iyi bir logo tasarımı ilk bakışta kişinin zihninde marka ile ilgili kalite algısı yaratmaktadır. Bu nedenle logo tasarımı markalarda önem arz etmektedir. Çalışmada, Aydın İli Merkez İlçede Y kuşağındaki 400 kişinin spor ayakkabı satın alırken ayakkabının üstünde yer alan logolarla ilgili görüşleri belirlenmiştir. Ayrıca, logoların spor ayakkabının üstünde nerede bulunması gerektiği, logonun renginin nasıl olması gerektiğiyle ilgili görüşlerde tespit edilmiştir. Araştırma kapsamında 16 adet ifade hazırlanmıştır. Bu kapsamda SPSS 22 paket programı kullanılarak faktör analizi uygulanmıştır. Yapılan faktör analizi sonucunda logoda sadelik, görsel çekicilik, renk ve kendine özgü olma olarak isimlendirilen dört adet faktör bulunmuştur. Daha sonra, Kruskal Wallis ve Mann-Whitney U testleri uygulanmıştır. Yapılan Mann Whitney U testine göre, sadelik F1 ve görsel çekicilik F2 alt boyutunun cinsiyete göre farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Kruskal Wallis testi sonucuna bakıldığında ise, renk F3 ve kendine özgü olma F4 alt boyutunun yaşa, sadelik F1 ve görsel çekicilik F2 alt boyutunun medeni duruma, kendine özgü olma F4 alt boyutunun eğitime, renk F3 alt boyutunun mesleğe göre farklılık gösterdiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Logo, Spor Ayakkabı Marka Logosu, Tüketici görüşleri, Y Kuşağı

DETERMINATION OF THE OPINIONS OF GENERATION Y MILLENIALS TOWARDS BRAND LOGOS: SPORTS SHOES SAMPLE

Öz

Branding is the image process that differentiates products and services from each other and creates an emotional connection with the consumer. Consumers are heavily influenced by visual imagery while purchasing products. The one that best reflects this image is the logos of typographical signs and visuals used to distinguish one product from the other. For consumers, logos which mean the name and identity of the brand should represent the brand and the product. A visually good logo design, at first glance, creates a brand-related quality perception in the mind of the person. For this reason, logo design is important for brands. In the study, the attitudes of 400 people in generation Y millenials in the central district of Aydın province regarding the logos on the shoes were determined while purchasing sports shoes. In addition, opinions about where logos should be found on sports shoes and how the logo should look like were identified. 16 statements were prepared within the scope of the research. In this context, factor analysis was applied by using SPSS 22 package program. As a result of the factor analysis, four factors named as logo simplicity, visual appeal, colour and individuality were found. Later, Mann Whitney and Kruskal Wallis test were conducted. According to the Mann Whitney U test, it was determined that the simplicity F1 and the visual appeal F2 sub-dimensions differ according to gender. When looking at the Kruskal Wallis test result, it is seen that the colour F3 and individuality F4 sub-dimensions differ according to age, simplicity F1 and visual appeal F2 sub-dimensions differ according to marital status, individuality F4 sub-dimension differs according to educational status and colour F3 sub-dimension differs according to occupation.

Anahtar Kelimeler

Logo, Sports Shoes Brand Logo, Consumer opinions, Generation Y Millenials

Kaynakça

• Altunışık, R. ve Çallı, L., (2004). Plansız alışveriş (Impulse Buying) ve hazırcı tüketim davranışları üzerine bir araştırma: satın alma karar sürecinde bilgi kullanımı. Sakarya Üniversitesi. s.231-240.
• Arıkan, R. (2007). Araştırma Teknikleri ve Rapor Hazırlama. 6.baskı, ISBN:975-8784-35-8, Ankara.
• Ayhan, A. (2012). Yaşamdan Örneklerle Yedi Adımda Markalaşma. Sistem Yayıncılık.
• Başer, A. (2015). Logo-Marka İlişkisinde Form ve Renk Anlayışının Gösterge bilimsel Açısından İncelenmesi, Akdeniz Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Resim Ana sanat Dalı, Yüksek lisans tezi.
• Czınkota, M. R., Kotabe, M., ve Mercıer D. (1997). Marketing Management: Text And Cases, Blackwell Publishers Ltd.USA.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Castellano, G. W. (2014). Practices for Engaging the 21st Century Workforce: Challenges of Talent Management in a Changing Workplace, (New Jersey: Pearson Education, p.40.
• Cemalcılar, İ. (1994). Pazarlama-Kavramlar, Kararlar, Beta Basım Yayım, İstanbul
• Chevalier, M.& Mazzalovo, G. (2004). Pro Logo: Brands as a Factor of Progress, France, Palgrave.
• Çengel, K. T. (2006). Marka Yönetiminde Hedef Tüketicilerin Maskot Kullanılan Markalı Ürünlere Yönelik Algısı Üzerine Etki Eden Faktörlerin Belirlenmesi ve Temizlik Ürünleri Sektöründe Bir Uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İÜ. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Davcik, N.S. & Sharma, P. (2015). Impact of product differentiation, marketing investments and brand equity on pricing strategies: a brand level investigation. European Journal of Marketing.
• Field, A. (2000). Discovering Statistics using SPSS for Windows. London, Thousand Oaks, Sage Publications, New Delhi.
• Gilmore, F. (2003). Marka Savaşçıları. MediaCat Kadıbeşegil, S. (2009). Şimdi stratejik iletişim zamanı. İstanbul: Mediacat.
• Keller, K.L. (2003). Strategic Brand Management: Building, Managing and Measuring Brand Equity. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
• Keller, K. L. (2008). Strategic Brand Management: Building, Measuring, and Managing Brand Equity, Upper Saddle River, Pearson Education.
• King, S. (1991). Brand-building in the 1990s. Journal of Consumer Marketing, Vol. 8 No.4, s.43- 52.
• Knapp, E.D. (2002). Marka Aklı. A.T. Akartuna (çev). İstanbul: MediaCat Kitapları.
• Kotler, Phlip. (2001). A Framework for Marketing Management. Prentice-Hall, Inc.
• Odabaşı, Y. ve Oyman, M. (2002). Pazarlama İletişimi Yönetimi, Mediacat Kitapları
• Odabaşı, Y. ve Barış, G. (2012). Tüketici Davranışı, Mediacat Kitapları
• Onurlubaş, E. (2015a). Determınıng The Factors That Affect Hedonıc Consumptıon, Turkish Studies, Social Science, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 10/14 Fall 2015, p.681-696.
• Onurlubaş, E., Gürler, A.Z. (2015b). ‘Tüketicilerin Gıda Güvenliği Konusunda Bilinç Düzeylerinin Ölçülmesi: Tokat İli Örneği’, Gıda Tarım Hayvancılık Bakanlığı, Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü, ISBN: 978-605-9175-02-9, Yayın No: 242, Ankara.
• Özer, A.(2015). Logo Tasarımında Marka Algısı, İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Grafik Tasarımı Anasanat Dalı, Yüksek Lisans Tezi
• Öztürk, D., Karakaş, G. (2016). The Determination of Factors Influencing Brand Choice of the University Students: A Research on the Apparel Industry. Journal of Life Economics, Sayı 10, s. 69-78, (e-ISSN: 2148-4139).
• Park, C. W., Eisingerich, A. B., Pol, G. & Park, J. W. (2013). ‘‘The Role of Brand Logos in Firm Performance’’, Journal of Business Research, vol.66, pp.180-187.
• Parlak, H. (2006). Temel Grafik Tasarım Bilgisi. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
• Ries, Al & Laura (2005). The 22 immutable laws of branding, Mediacat Yayınlar, İstanbul
• Savaşçı, İ. (2002) Tüketicinin Perakendeci Marka Tercihleri: İzmir Hipermarketleri Kapsamında Bir Araştırma Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi: İzmir.
• Schmalensee, R. (1982). Product Differentiation Advantages of Pioneering Brands. The American Economic Review, Vol. 72 No.3, p.349-365.
• Schultz, D., Block, M. Ve Viswanathan, V. (2014) “Brand Preference Being Challenged”, Journal of Brand Management, Vol:21, No:5, p.408-428.
• Sekman, M. (1998). Kesintisiz Öğrenme. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Selvi, S. (2008). Marka oluşumunda kimlik ve kültürün etkisi :’Goldaş’ markası üzerine bir inceleme, İstanbul Üniversitesi SBE.
• Sipahi B., Yurtkoru, E.S., Çinko M., (2008). Sosyal Bilimlerde SPSS ile Veri Analizi, İstanbul: Beta Yayınları.
• Uzun, Y., ve Erdil, T. S. (2003). Marka Yayma Stratejilerinde Ürün Benzerliğinin Tüketici Değerlendirmesindeki Etkisi Ve Seçilen Markalarda Bir Uygulama. 8. Ulusal Pazarlama Kongresi, Kayseri, s.172-196.
• Vardar, T. (2004). Bana yeni bir ben lazım. Marketing Türkiye Dergisi. Sayı:60.
• Watkins, B. A. & Gonzenbach, W. J. (2013). ‘‘Assessing University Brand Personality Through Logos: An Analysis of the Use of Academics and Athletics in University Branding’’, Journal of Marketing for Higher Education, vol.23, issue.1, p.15-33.
• Yener, D. (2013). Marka Çağrışım Unsurlarının Marka Kişiliği Üzerine Etkisi. Electronic Journal of Vocational Colleges, Vol.3, No.1, p.89-103.
• Zintzmeyer, J. (2007). Logo design signs, image, identity and logo design. Fatmanur Yıldırım (çev.). Hong Hong: Taschen.
• https://designerkan.com/logolarda-renk-secimi/ Erişim tarihi:11.02.2018
• http://dukkanajans.com/dunya-markalarinin-logolari/ Erişim tarihi:11.02.2018
• https://www.google.com.tr/search?q=Farkl%C4%B1+spor+ayakkab%C4%B1+markalar%C4%B1 nda+Logotype Erişim tarihi:11.02.2018
• http://grafikadam.com.tr/logo-tasariminda-renk-psikolojisi-ve-renklerin-rolleri/Erişim tarihi:12.02.2018
• https://www.idemama.com/blog/kobiler-icin-pazarlama-onerileri/kurumsal-kimlikte-renklerve-anlamlari Erişim tarihi:22.02.2018
• http://www.logo-tasarim.net/category/makale Erişim tarihi:22.02.2018
• http://sosyalmedya.co/logo-renklerinin-markalar-icin-onemi/ Erişim tarihi:22.02.2018
• http://www.spaksu.com/logo-tasariminda-renk-psikolojisi-ve-renklerin-rolleri/Erişim tarihi:25.03.2018
• http://www.logo-tasarim.com.tr/logo-renkleri-ve-anlamlari.html Erişim tarihi:26.03.2018