KADINA YÖNELİK AİLE İÇİ FİZİKSEL ŞİDDET, FİZİKSEL ŞİDDETİ MEŞRULAŞTIRMA, DİNDARLIK ve DİNİ BAŞA ÇIKMA ÜZERİNE AMPRİK BİR ARAŞTIRMA AN EMPIRICAL STUDY ON DOMESTIC PHYSICAL VIOLENCE AGAINST WOMEN, LEGITIMIZING PHYSICAL VIOLENCE, RELIGIOSITY AND RELIGIOUS COPING

Yıl 2018, Sayı: 17, - , 01.10.2018

Gülsen Sezgin

Öz

Bu araştırmada 20 yaş ve üzeri kadınlarda evlilikte fiziksel şiddete ilişkin tutumlar ve fiziksel şiddeti meşrulaştırma ile dindarlık ve dini başa çıkma arasında bir ilişki olup olmadığı, bir ilişki varsa bu ilişkinin ne türden bir ilişki olduğunun araştırılması amaçlanmıştır. Bu amaca yönelik olarak Malatya il merkezinde yaşayan kadınlar evren, bu evrenden tesadüfî örnekleme yoluyla seçilmiş olan 705 kadın da örneklem olarak seçilmiştir. Araştırmada bilgi toplama aracı olarak “Kişisel Bilgi Formu”, “Evlilikte Kadına Yönelik Fiziksel Şiddete İlişkin Tutumlar Ölçeği”, “Evlilikte Kadına Yönelik Fiziksel Şiddeti Meşrulaştıran İçerikler Ölçeği”, “Dindarlık ve Dini Başa Çıkma Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen ham verilerin başlangıçta belirlenen amaç ve hipotezler doğrultusunda istatiksel olarak analiz edilmesi sonucunda değişkenler arasında anlamlılık düzeyinde bir takım ilişkilerin olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kadına yönelik fiziksel şiddet, tutumlar, meşrulaştırma, dindarlık, dini başaçıkma

AN EMPIRICAL STUDY ON DOMESTIC PHYSICAL VIOLENCE AGAINST WOMEN, LEGITIMIZING PHYSICAL VIOLENCE, RELIGIOSITY AND RELIGIOUS COPING KADINA YÖNELİK AİLE İÇİ FİZİKSEL ŞİDDET, FİZİKSEL ŞİDDETİ MEŞRULAŞTIRMA, DİNDARLIK ve DİNİ BAŞA ÇIKMA ÜZERİNE AMPRİK BİR ARAŞTIRMA

Öz

It is aimed at studying behaviors on physical violence in marriage with the women at the age of 20 and over and on whether there is any relation between religiosity and religious achievement and legitimizing the physical violence, and the type of the relation, if there is any such relation. Related to this purpose, the women living in Malatya province is considered as the population, and 705 women selected randomly from such universe are selected as the sample. In the research the information collection tools used are "Personal Information Form", " Scale of Attitudes Related to Physical Violence against Women in Marriage", " Scale of Contents That Legitimate Physical Violence Against Women in Marriage", "Religiosity and Religious Coping Scale". It was determined that there are some significant association between the variables as a result of analysis of the raw data obtained from the research as per the purposes and hypotheses defined at the outset.

Anahtar Kelimeler

Physical violence against women, attitudes, legitimization, religiosity, religious coping

Kaynakça

• Aile İçi Şiddetin Sebep ve Sonuçları, TC Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu, Ankara, 1995.
• Akyüz, Gamze ve diğ. “Bir Psikiyatri Polikliniğine Başvuran Evli Hastalarda Aile İçi Şiddet, Evlilik Sorunları, Başvuru Yakınması ve Psikiyatrik Tanı”, Yeni Symposium Dergisi, Cilt 40 Sayı 2,2002, ss. 41-48
• Gülmez, Çiğdem, “Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet, Ahlaki Çözülme ve Dindarlık”,Ondokuz Mayıs
• Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Samsun, 2014.
• Apaydın, Halil, Din Psikolojisi Terimler Sözlüğü, Bilimkent Yayınları, İstanbul 2016, s. 68.
• APA, American Psychological Association, APA Dictionary of Psychology, https://dictionary. apa.org/ religion (Erişim Tarihi: 21.09.2018).
• Arıkoğlu Ündücü, Cemile, Kadına Yönelik Şiddetin Tarihi, Alternatif Politika, Toplumsal Cin- siyet Özel Sayısı II, Şubat,2016, s. 4.
• Arat, Ayşe Gül, Altınay, Yeşim, Türkiye’de Kadına Yönelik Şiddet, İstanbul,2007, ss.82-84-85
• Ayten, Ali, Psikoloji ve Din Psikologların Din ve Tanrı Görüşleri, İz Yayıncılık, 2. Baskı, İstan- bul, 2010.
• Bahadır, Abdülkerim, Tarihte ve Günümüzde Kadın, http://www.enfal.de/ev18.htm, Erişim Tarihi:08/09/2018.
• Budak, Selçuk, Psikoloji Sözlüğü, Bilim ve Sanat Yay., Ankara, 2000.
• Can Gürkan, Özlem, Coşar, Fatma, Ekonomik Şiddetin Kadın Yaşamındaki Etkileri, 126. Malte- pe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, Cilt:2,Sayı:3.2009, s. 125
• Çelik, Zeynep, Ekici, Gamze, “Şiddet Gören Kadınlarda Benlik Saygısı, Başa Çıkma Becerileri ve Aktivite Performansı Arasındaki İlişki”, Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, Cilt:3, Sayı:3, 2015, ss.101-108.www.tdk.gov.tr Erişim Tarihi: 03/04/2018
• Çoban, Adnan, Aile İçi Şiddetin Sebepleri, http://www.adnancoban.com.tr/aile_ici_siddetin sebepleri.html, Erişim Tarihi: 26/08/2018.
• Demirel, Gülbahtiyar, Buko, Gülizar, ”Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Algısı”, Türk Dünyasında Kadın Algısı 1. Cilt, (Editör Şayan, Ulusan, Kayhan, Shrubu), Manisa Celal Bayar Üni- versitesi Yayınları,2016, Manisa, ss.440-442.
• Dişsiz M., Hotum Şahin, N, Evrensel Bir Kadın Sağlığı Sorunu: Kadına Yönelik Şiddet, Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, Cilt:1,Sayı:1.2008, s. 52.
• Durucan, Halit, Kadına Şiddetin Anatomisi, https://obilir.com/kadina-siddetin-anatomisi/, Eri- şim Tarihi: 17/08/2018.
• Ercan, Nilüfer, Evlilikte Kadına Yönelik Şiddete İlişkin Tutumların Yordayıcıları: Çelişik Duy- gulu Cinsiyetçilik, Sistemi Meşrulaştırma ve Dini Yönelim, Orta Doğu Teknik Üniversi- tesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Bölümü / Psikoloji Anabilim Dalı Sosyal Psikolo- ji Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara,2009, ss.33-54.
• Ericson, H. Eric., İnsanın 8 Evresi, çev Gonca Akkaya, Okyanus Yayıncılık,3. Basım, İstanbul, 2018.
• Erkan, Rüstem, Bozgöz, Faruk,”Kadına Yönelik Şiddetin Sosyo-Ekonomik, Dinsel ve Kültürel Boyutları, Diyarbakır Örneği”,EKEV Akademi Dergisi, C. 8, S.18, Kış,2004, ss. 219-242
• Fraim, Linda, Uluslararası Katılımlı Kadına ve Çocuğa Şiddet Sempozyumu Bildiri Kitabı, Ne- yir Matbaacılık, Ankara, 2012, ss 1-4.
• Fromm, Erich, Sevme Sanatı, çev. Nermin Tunç, Kıbele Yay., İstanbul, 1996.
• Gökkaya, Veda Bilican, “Türkiye’de Kadına Yönelik Ekonomik Şiddet”, Cumhuriyet Üniversi- tesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, C 12, S 2, Sivas 2011, s. 104.
• Gülçür, Leyla, “A Study on Domestic Violence and Sexual Abuse in Ankara”, Turkey. Women for Women’s Human Rights Reports No:4, 1999, s.12
• Gümüş, Sevil, Cengiz, Ebru, Töre ve Gelenekler Kadına Karşı şiddeti Tetikliyor, Uluslararası Hakemli Psikoloji ve Psikiyatrik Araştırmalar Dergisi, S.5, 2016.
• Gündüz, Ahmet, Tarihi Süreç İçerisinde Türk Toplumunda ve Devletlerinde Kadının Yeri, In- ternational Journal of Social Science, Cilt,5, Ocak,2012, ss. 128-149.
• Güneş, Adem, Kişilik Eğitiminde Cezasız Eğitim, Timaş Yayınları,2017
• Güler, Nuran ve diğ. “Kadının aile içinde yaşanan şiddete bakışı”. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, Cilt:27, Sayı:2,2005, ss. 51-56.
• Gülmez, Çiğdem, “Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet, Ahlaki Çözülme ve Dindarlık”,Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Samsun, 2014.
• Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması Anka- ra,2014, s. 186
• Hıdıroğlu, Seyhan, Kadın ve Çocuklara Karşı Fiziksel Şiddeti Etkileyen Faktörlerin Değerlendi- rilmesi: İstanbul’da Sağlık Ocağı Tabanlı Bir Çalışma, New Symposium Journal, 44(4), 2006, s.198
• Holm, Nils G., Din Psikolojisine Giriş, Çev. Abdülkerim Bahadır, İnsan Yayınları, İstanbul, 2004, ss. 83-103.
• Hökelekli, Hayati, Din Psikolojsi, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İkinci Baskı, Ankara, 1996.
• İlkkaracan, Pınar, Doğu Anadolu’da Kadın ve Aile, Bilanço 98: 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler, Tarih Vakfı Yayınları İstanbul, 1998, ss. 173-192.
• Jung, Carl Gustav, Psikoloji ve Din, Çev. Raziye Karabey, Okyanus Yayıncılık, 2. Basım, İstan- bul, 2010.
• Kadın Dayanışma Vakfı Gönüllü El Kitabı, Ezgi Ofset Matbaacılık, Ankara, 2017.
• Kanar, Mehmet, Arapça Türkçe Sözlük, Say Yay., İstanbul, 2009.
• Karınca, Eray, Sorularla Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet, Sorularla Hukuk Dizisi 7,Türkiye Baro- lar Birliği Yayınları, Ankara, 2010.
• Karta, Nurullah, “İlk Çağlardan Günümüze Kadının Konumu”, Dünyada ve Türkiye’de Kadın ve Şiddet,(Ed:Korkmaz, M.,Demiray, E.,Sevil, Ü.,Hablemitoğlu, Ş., Taşkıran, Y.) Nobel Yayınları, Ankara, 2015.
• Kılıç, Melike Nur, Kadına Yönelik Şiddet: Sosyo-Psikolojik Arka Plan, Manevi Boyut, Hukuki Yaptırımlar, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı, Din psikolojisi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara,2009.
• Kocacık, Faruk, Doğan, Orhan, “Domestic violence against women in Sivas, Turkey: Survey study”. Croatian Medical Journal, Cilt:47,2006, ss. 742-749.
• Korkmaz, Murat, Demiray, Emine, Hablemitoğlu, Şengül, Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet ve Bireylerin Aile İçi Şiddete İlişkin Görüşleri, Uluslararası Hakemli Psikiyatri ve Psikolojik Araştırmalar Dergisi, Sonbahar-Kış Dönemi, S.1,2014.
• Köse Aslı, Beşer, Ayşe, Kadının Değiştirilebilir Yazgısı “Şiddet”. Atatürk Üniversitesi Hemşire- lik Yüksekokulu Dergisi. 10:4, 2007,ss. 114 -121.
• KSGM, Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması, Kadının Statüsü Genel Müdür- lüğü, Özet Rapor, Ankara Aralık 2014,s.7.
• Kurt, Abdurrahman, Dindarlığı Etkileyen Faktörler, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Der- gisi, C: 18, S. 2, 2009 ss. 1-26.
• Mehmedoğlu, Ali U.,İnanç Psikolojisine Giriş, Çamlıca Yayınları, İstanbul, 2013.
• Taşdemir Afşar, Selda, Türkiye’de Şiddetin “Kadın Yüzü”, Sosyoloji Konferansları No: 52/2, 2015
• Topaloğlu, Bekir, Karaman, Hayrettin, Arapça-Türkçe Kamus, Nesil Yay., İstanbul, 1989, s.225.
• Okuyan, Mehmet, Kuran Kadına Şiddeti Reddeder, Din ve Hayat TDV İstanbul Müftülüğü Dergisi, S.15, 2012.
• Ömek, Hatice,”Kadına Yönelik Şiddet ve Din ilişkisine Sosyolojik Bir Yaklaşım”, Ankara Üni- versitesi sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara,2013, ss. 77-94.
• Özaşçılar, Mine, Şiddet Davranışının Nedenlerini Açıklamada Biyolojik Temelli Kuramların Rolü, Türk Psikoloji Yazıları, 19 (Özel Sayı), Kasım,2016 ss.16-28.
• Özdoğan, Öznur, “ Kadına Yönelik Şiddete Manevi Psikolojik Yaklaşım”, Bilim Ahlak ve Sanat Bağlamında Çağdaş İslam Algıları içinde, C 1, Ed. Cengiz Batuk, Hasan Atsız, Samsun, 2011, ss 309-322.
• Özön, Mustafa Nihat, Osmanlıca-Türkçe Sözlük, Tan Matbaası, 4. Basım, İstanbul,1965.
• Öztürk, Emine, “Türkiye’de Aile İçi Şiddet, Kadın Sığınma Evleri ve Din” Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı, Din Sosyolojisi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2008.
• Öztürk, Emine, “Türkiye’de Aile, Şiddet ve Kadın Sığınmaevleri”,21. Yüzyılda Eğitim ve Top- lum, C 3, S 7, 2014, ss 39-55.
• Özyurt, Cengiz, Deveci, Artuner, “Manisa’da Kırsal Bir Bölgedeki 15-49 Yaş Evli Kadınlarda Depresif Belirti Yaygınlığı ve Aile İçi Şiddetle İlişkisi” Türk Psikiyatri Dergisi, C:22,S:1,2011, ss.10-16
• Page, Ayten Z., İnce, Merve, Aile İçi Şiddet Konusunda Bir Derleme, Türk Psikoloji Yazıları, C. 22, S. 11, Aralık,2008 s. 87.
• Pazarlı, Osman, Din Psikolojisi, Remzi Kitabevi, Birinci Baskı, İstanbul, 1968.
• Peker, Hüseyin, Din psikolojisi, Çamlıca Yayınları,8. Baskı, İstanbul, 2012
• Polat, Oğuz, Şiddetin Nedenleri ve Psikolojisi, http://www.circassiancenter.com/cc- turkiye/basindan/035_siddet.htm Erişim Tarihi:12/09/2018.
• Sakallı Uğurlu, Nuray, Ulu, Sinan, “Evlilikte Kadına Yönelik Şiddete İlişkin Tutumlar: Çelişik Duygulu Cinsiyetçilik, Yaş, Eğitim ve Gelir Düzeyinin Etkileri”, Türk Psikoloji Yazıları, Haziran- Aralık, 2003, ss.53-65.
• Sukûn, Ziya, Farsça-Türkçe Lügat, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1967.
• TC Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması, Ankara, 2014.
• TC Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet, Ankara, 2009, s. 59. TDK, TC http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5be183e380 6063.16976129 (Erişim Tarihi: 02.09.2018). Yüksek Kurumu, Türk Dil Kurumu
• Tümer, Günay, “Çeşitli Yönleriyle Din”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 28, Ankara 1987. ss. 213-216.
• Violence Info, Intimate Partner Violence, http://apps.who.int/violence-info/intimate-partner- violence/ Erişim Tarihi: 22/08/2018.
• Wehmeier, Sally (Chief Ed.), Oxford Advanced Learner’s Dictionary, Oxford Üniversitesi Yay., 7. Bsk, New York, 2006.
• WHO,Multi-country Study on Women’s Health and Domestic Violence against Women, Sum- mary le/10665/43310/9241593512_eng. pdf?sequence=1 Erişim Tarihi:10/08/2018
• http://apps.who.int/iris/bitstream/ hand
• Word Health Organization, “World Report on Violence and Health” Summary, Geneva, 2002. www.who.int/violenceinjiuryprevention/violence/world_report/en/summaryen.pdf., Erişim tarihi: 15/07/2017.
• Yalçınkaya, N. Tomris, Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Çalışmaları, http://www1.mmo.org.tr
• /resimler/dosya_ekler/b58f584893db69d_ek.pdf Erişim Tarihi: 01/05/ 2018.
• Yanıkkerem, E., Sevil, Ü.,Özkan, S., Er Güneri, S.”Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet”, Dünyada ve Türkiye’de Kadın ve Şiddet, (Ed:Korkmaz, M.,Demiray, E.,Sevil, Ü.,Hablemitoğlu, Ş.Taşkıran, Y.) Nobel Yayınları, Ankara, 2015,ss. 604-607.
• Yazır, Elmalılı Hamdi, Hak Dini Kur’an Dili, AkçağYay., 5. Bsk., 3.Cilt, Ankara, 2015, s.79
• Yılmaz, Engin, Aile İçi Şiddetin Ana Nedenleri, http://sonumut.com.tr/aile-ici-siddet-cift- terapisi/aile-ici-siddetin-ana-nedeni, Erişim Tarihi: 07/09/2018.
• https://www.tbmm.gov.tr/komisyon/kefe/belge/uluslararasi_belgeler/kadina_karsi_siddet/BM Erişim tarihi25/07/2018
• http://www.kuranmeali.org/4/nisa_suresi/34.ayet/kurani_kerim_mealleri.aspxErişim Tarihi:02/ 06/2018.
• http://sonumut.com.tr/aile-ici-siddet-cift-terapisi/aile-ici-siddetin-ana-nedeni,ErişimTarihi: 07/09 /2018.
• http://www.circassiancenter.com/cc-turkiye/basindan/035_siddet.htm Erişim Tarihi:12/09/2018.
• http://www1.mmo.org.tr/resimler/dosya_ekler/b58f584893db69d_ek.pdf Erişim Tarihi: 01/05 /2018.
• http://apps.who.int/violence-info/intimate-partner-violence/ Erişim Tarihi: 22/08/2018.
• http://www.enfal.de/ev18.htm, Erişim Tarihi:08/09/2018.
• https://obilir.com/kadina-siddetin-anatomisi/, Erişim Tarihi: 17/08/2018. https://www.morcati.org.tr/tr/yayinlarimiz/brosurler/187-erkeklerin-siddetine-karsi-dur- yasami-degistir Erişim Tarihi: 05/08/2018. http://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/violence-against-women Erişim Tarihi:15/07/ 2018. https://kadindayanismavakfi.org.tr/genel/kadina-yonelik-siddet-nedir Erişim Tarihi: 12/06/2018. https://vatandas.jandarma.gov.tr/KYSOP/uzaktan_egitim/Documents/2%20KYAIS.pdf Erişim Tarihi 20/05/2018.