6 VE 7. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN HAZIRLIKSIZ KONUŞMA METİNLERİNDEKİ BAĞDAŞIKLIK ÖGELERİNİN FARKLI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ

Yıl 2018, Sayı: 17, 517 - 535, 01.10.2018

Yavuz Selim Bayburtlu Yusuf Doğan

Öz

İnsanın çevresiyle etkileşimi ve iletişimi büyük bir kısmı kullandığı dil ile gerçekleştirir. Dilin çeşitli kurallarını kullanarak konuşur. İnsana en kolay gelen iletişim biçimi olduğu için konuşma en çok tercih edilen iletişim türü olmuştur. Bu iletişim ve etkileşimin de istenilen amacı gerçekleştirmesi birtakım kurallara bağlıdır. Konuşurken sözlü bir şekilde de olsa bir metin oluşturulur. Konuşmayı bir metin olarak ele alırsak, bu kuraların başında da metinsellik ölçütleri denilen ve metni çeşitli boyutlarıyla ele alan kurallar gelmektedir. İşte bu noktada da metni inceleyen bilim dalı olan metin dil bilim görev yapar. Metni çeşitli kurallara ve yapılara göre inceler. Metni ele alan bu kurallara ve sistemli yapıya genele olarak bağdaşıklık ve tutarlılık ismi verilmektedir. Bu çalışmada hayatımıızn her safhasında kullandığımız hazırlıksız konuşmaların üzerinde durulmuştur. Öğrencilerin hazırlıksız konuşmalarındaki bağdaşıklık ögeleri ve tutarlılık durumlarının çeşitli değişkenlere göre değerlendirmeleri yapılmıştır. Bu değişkenler: sınıf düzeyine göre, cinsiyete göre, sosyo-ekonomik düzeye göre, anne ve baba eğitim düzeyine göre değerlendirme, konuşma planı yapmayı beime durumuna göre ve kelime hazinesi katsayılarına göre değelendirme başlıkları altında ele alınmıştır. Hazırlıksız konuşma metinleri değerlendirilirken öyküleyici anlatım bağdaşıklık ölçeği kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bağdaşıklık ögeleri, hazırlıksız konuşmalar. Hazırlıksız konuşmalar ve metinsellik ölçütleri

INVESTIGATION OF COHERENCE ELEMENTS IN THE UNPREPARED SPEECH TEXTS OF 6TH AND 7TH GRADE STUDENTS BY DIFFERENT VARIABLES

Öz

Human interaction with the environment and communication with a large part of the language uses. Speaks using various rules of language. Because it is the easiest way of communication to people, speech is the most preferred type of communication. This communication and interaction to perform the desired purpose depends on a number of rules. A text is created, albeit verbally. If we take the speech as a text, at the beginning of these rules are the rules, which are called textuality criteria and which deal with the text in various dimensions. At this point, the text that is the subject of the text that examines the text language science. Examines the text according to various rules and structures. These rules and systematic structure that deal with the text are generally referred to as coherence and consistency. In this study, we focus on the impromptu speeches we use in every phase of our life. The students evaluated the homogeneity of the students in their impromptu speeches and evaluated their consistency status according to various variables. These variables: according to the class level, according to gender, socio-economic level, according to the level of education of the mother and father according to the level of education, according to beime situation and vocabulary coefficients are considered under the headings. The narrative narration coherence scale was used in evaluating the speechless texts.

Anahtar Kelimeler

Elements of cohesion, impromptu speeches. Impromptu speeches and textuality criteria

Kaynakça

• Adalı, O. (2003). Anlamak ve anlatmak. İstanbul: Pan Yayıncılık.
• Aksan, D. (2009).Anlambilim-Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi, Ankara: Engin Yayınevi.
• Arhan, S. (2007).Öğretmen Görüşlerine Göre İlköğretim Okulları İkinci Kademede Konuşma Eğitimi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aydın, İ. (2014). Türkçe Öğretiminde Yazılı Anlatım Çalışmalarındaki Sorunlar Üzerine Bir İnceleme. KMÜ Sosyal ve Ekonomı̇k Araştırmalar Dergı̇si 16 (Özel Sayı I): 166-170, 2014 ISSN: 2147 - 7833, www.kmu.edu.tr
• Çoban, A. (2014). 7. Sınıf Öğrencilerinin Öyküleyici Metinlerinin Bağdaşıklık ve Tutarlılık Ölçütlerine Göre Değerlendirilmesi, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl:8, Sayı: 19, 2015
• Coşkun, E. (2005). İlköğretim Öğrencilerinin Öyküleyici Anlatımlarında Bağdaşıklık, Tutarlılık ve Metin Elementleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Demirel, Ö. (1999). İlköğretim okullarında Türkçe öğretimi. İstanbul: Millî Eğitim Yayınları. Dilidüzgün, Ş. (2008). Türkçe Öğretiminde Metindilbilimsel Bağlamda Uygulamalı Bir Yaklaşım. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Doğan, Y. (2009). Konuşma Becerisinin Gelişririlmesine Yönelik Etkinlik Örnekleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, Kış 2009, 7(1), 185-204.
• Günay, D. (2007). Metin Bilgisi. İstanbul: Multilingual Yayınları.
• Halliday, M. A. K., Hasan, R. (1976). Cohesion in English. New York: Longman Group UK Limited.
• Karadağ, Ö. (2018). Dil eğitimi araştırmaları için bir değişken önerisi: Kelime Hazinesi Katsayısı, Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(2), 532-537.
• Karatay, H. (2010). Bağdaşıklık Araçlarını Kullanma Düzeyi İle Tutarlı Metin Yazma Arasındaki İlişki. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 7, Sayı 13.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Kavramlar, İlkeler, Teknikler (4.Basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Korkmaz, Z. (2003). Türkiye Türkçesi Grameri ( Şekil Bilgisi ). Ankara: TDK Yayınları.
• Sargın, M. (2006). İlköğretim Öğrencilerinin Konuşma Becerilerinin Değerlendirilmesi-Muğla İli Örneğinde (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Muğla Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü. Muğla.
• Sever, S. (2011). Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme. Ankara: Anı Yayınları.
• Temizyürek, F., Erdem, İ. ve Temizkan, M. (2007). Konuşma eğitimi. Ankara: Öncü Kitap