İZMİR İLİ MENEMEN İLÇESİNE BAĞLI BOZALAN KÖYÜNÜN GEÇİŞ DÖNEMİ RİTÜELLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2018, Sayı: 16, 187 - 197, 01.08.2018

Handan Kasımoğlu Pınar Akalın

Öz

Bu makalede İzmir ili Menemen ilçesine bağlı Bozalan köyünün “geçiş dönemi” ritüelleri alt başlıklarıyla birlikte ele alınmıştır. Makalenin giriş bölümünde çalışma alanı ve kuramsal çerçeve ile ilgili bilgiler verilmiştir. Çalışmanın amacı ve nasıl bir yol izlendiği açıklanmıştır. Geçiş dönemleri “doğum, evlenme ve ölüm” olmak üzere insan hayatının üç ana evresini ele almaktadır. Bu dönemlerde uygulanan ritüeller, kendi değerlerimizi ve kültürümüzü tanımamız açısından büyük önem taşımaktadır. Bu ritüellerin neler olduğu ve geçmişten günümüze ne şekilde aktarıldığının belirlenmesi farkındalığımızı arttıracak unsurlardır. Çalışmamızda söz konusu ritüellerin Bozalan köyünde, köyün kendine has değerleri ve kalıplarıyla nasıl yansıtıldığı ortaya konulmuştur. Çalışmamızın sonucunda Türk dünyasında geniş bir yer kaplayan “geçiş dönemi” ritüellerinin, yöresel olarak da önemli ölçüde yaşatılmaya devam edildiği görülmüştür. Çalışma alanımızda daha önce bu konunun ele alınmaması bakımından makalemiz orijinallik taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Geçiş Dönemi, Ritüel, kültür, Türk Dünyası

A RESEARCH ON THE RITUALS OF TRANSITION PERIOD OF BOZALAN VILLAGE OF THE MENEMEN PROVINCE

Öz

In this article, the "transition period" rituals of Bozalan village of İzmir province Menemen district are discussed together with titles. In the introductory part of the study, information about the study area and the theoretical framework is given. Later on, the purpose of the study and the way in which it is traced is explained. Transitional periods deal with three main stages of human life, namely "birth, marriage and death". The rituals applied during these periods are of great importance in terms of our own values and our recognition of our culture. The determination of what these rituals are and how they are transmitted from day to day is an element that will increase our awareness. In the study, it was stated that rituals are reflected in the village of Bozalan with its own values and patterns. As a result of the research, it has been seen that the "transition period" rituals which occupy a large part in the Turkish world continue to be kept alive to a significant extent locally. This research was originally carried out due to the fact that it has not been addressed before, so it examines and reveals local rituals.

Anahtar Kelimeler

Transition Period, Ritual, Culture, Turkish World

Kaynakça

• Yazılı Kaynaklar
• Altun, Işıl, Kandıra Türkmenlerinde Doğum, Evlenme ve Ölüm, Yayıncı Yayınları, İzmit, 2004, s.152.
• Boratav Pertev Naili, 100 Soruda Türk Folkloru, Gerçek Yayınevi, 1999, s.145.
• Ergin, Muharrem, Dede Korkut Kitabı, Ankara, 1964,s.9
• Ertenduğ, Nermin, Sosyal Adet ve Görenekler, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1977, s.378.
• Sedat Veyis Örnek, Anadolu Folklorunda Ölüm, Ankara Üniversitesi DTCF Yayınları, 2. Baskı, Ankara,1979, s.15.
• L.P.Potapov, Altay Şamanizmi, Çeviri, Metin Ergun, Kömen Yayınları, Konya, 2012, S.85.
• İnan, Abdülkadir, Tarihte ve Bugün Şamanizm, Materyaller ve Araştırmalar, Türk Tarih Kuru- mu Yayınevi, Ankara, 2000, s.167.
• Jameson, Raymond Delay, “Rites de Passage.”” M.Leach vE J.Fread (Ed.), Standart Dictionary of Folklore, An Mythology and Legend, New York, Funk&Wagnals, 1972, s.946.
• Kalafat, Yaşar, Türk Dünyası Karşılaştırmalı Türkmen Halk İnançları, Asam Yayınları, Ankara, 2000, s.259.
• Örnek, Sedat Veyis, Anadolu Folklorunda Ölüm, Ankara Üniversitesi DTCF Yayınları, 2. Baskı, Ankara,1979, s.15.
• Potapov, L.P., Altay Şamanizmi, Çeviri, Metin ERGUN, Kömen Yayınları, Konya, 2012, S.85.
• Yeşil, Yılmaz Türk Dünyasında Geçiş Dönemi Ritüelleri (Doğum, Evlenme, Ölüm Gelenekleri), T.C. Eskişehir Valiliği, Ankara 2014, s.65. Sözlü Kaynaklar
• KK1: Hasibe EVLİ,1954. Doğum yeri, Menemen-İzmir. Eğitim durumu, İlkokul. Ev hanımı. 19.02.2018 tarihinde yapılan görüşme. Görüşme bilgileri Handan Kasımoğlu ve Pınar Akalın arşivindedir.
• KK2: Serap EMİR, 1980. Doğum yeri, Menemen-İzmir. Eğitim durumu, Ortaokul. Ev hanı- mı.19.02.2018 tarihinde yapılan görüşme. Görüşme bilgileri Handan Kasımoğlu ve Pı- nar Akalın arşivindedir.
• KK3: Derya KAYA,1983. Doğum yeri, Bursa. Eğitim durumu, Ortaokul. Ev hanımı. 19.02.2018 tarihinde yapılan görüşme. Görüşme bilgileri Handan Kasımoğlu ve Pınar Akalın arşi- vindedir.