AKSARAY İLİNDE ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ ÇED UYGULAMALARININ ANALİZİ

Yıl 2018, Sayı: 14, 115 - 126, 01.04.2018

Bülent Eskin

Öz

Doğal kaynakların korunması ve yaşam ortamlarının sürdürülebilirliği açısından önemli bir yer tutan çevresel etki değerlendirme çalışmaları, birçok disiplinin planlı çalışmasına bağlıdır ve uzun bir zaman alır. Bu süreçte Çevresel etki değerlendirilmesi raporları hazırlanırken, yapılan yatırımlarda ekonomik, toplumsal, fiziksel ve biyolojik değerler göz önünde bulundurulmalıdır. Bu bağlamda, kalkınmada öncelikli iller arasında yer alan Aksaray kentinde gerçekleştirilen ÇED uygulamalarının incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği'ne göre ÇED ve Çevre İzinleri Şube Müdürlüğü tarafından alınan kararlar analiz edilmiştir. İncelenen kararlar arasında ‘ÇED Olumlu’ ya da ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararları, sayıları ve bunların sektörel dağılımları yer almaktadır. Bu incelemelerde 1993-2017 yılları arasında 31 tane ‘ÇED Olumlu’ kararı 282 tane ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararı alındığı tespit edilmiştir. Ayıca Aksaray ilinde ‘ÇED Olumlu’ kararlarının en yüksek oranı % 31,25 ile petrol-maden alanındadır. ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararlarının en yüksek oranında % 50 ile petrol ve maden alanlarında alındığı belirlenmiştir. Çalışmanın son kısmında ise çevresel kalitenin korunması ve geliştirilmesi açısından büyük öneme sahip olan ÇED raporlarının Aksaray ilinde uygulanma düzeyinin iyileştirilmesi yolunda alınması gerekli önlemlere ilişkin öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Aksaray ili, Çevresel Etki Değerlendirmesi, Çevre

ANALYSIS OF ENVIRONMENTAL IMPACT ASSESSMENT EIA APPLICATIONS IN AKSARAY PROVINCE

Öz

Environmental impact assessment studies that, have an important position in the protection of natural resources and sustainability of living environment, require planned work of many disciplines and take a long time. In this process, economic, social, physical and biological values should be taken into account at the related investment while in preparing environmental impact assessment reports. In this context, investigation of EIA applications is aimed in Aksaray which is one of the priorities province in development. In the extent of study, decisions taken by the EIA and Environmental Permits Branch Directorate according to the Environmental Impact Assessment Regulation have been analyzed. Among the resolutions analyzed, are take place 'EIA is Positive' or 'EIA is not Necessary' decisions, their numbers and sectoral distributions. In these analyzes have been determined that decisions were taken between 1993 and 2017, 31 'EIA Positive' 282 'EIA Not Required'. Moreover, the highest rate of positive decisions of EIA in Aksaray province is in the field of oil and mining with 31,25%. Also, it is determined that the highest rates of 'EIA is not necessary' decisions is taken in oil and mine fields with 50%. In the last part of the study, suggestions have been presented about the necessary precautions to be taken in order to improve the level of implementation of the EIA reports in the province of Aksaray, which have great priorities in terms of protection and development of environmental quality.

Anahtar Kelimeler

Aksaray province, Environmental Impact Assessment, Environment

Kaynakça

• Akkaş, Yalçın. Türkiye’de Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Yönetmeliklerinin Değişim Süreci Doktora Tezi. Ankara, 2012.
• Aksaray Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ÇED ve Çevre İzinleri Şube Müdürlüğü. «Aksaray İli 2015 Yılı Çevre Durum Raporu.» Çevre Durum, Aksaray, 2016.
• Aksaray Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ÇED ve Çevre İzinleri Şube Müdürlüğü. Aksaray İli 2012, 2013, 2014, 2015, 2016 Yılı Çevre Durum Raporu. Çevre Durum, Aksaray.
• Barker, A., & Wood, C. (1999). An Evaluation of EIA System Performance In Eight EU Coun- tries. Environmental Impact Assessment Review, 19(4), 387-404. Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/11/20141125-1.htm (erişildi: 11 14, 2016). Genel Müdürlüğü. 25 11 2014.
• Bilgin, Ayla. «Analysis of The Environmental Impact Assessment (EIA) Directive and the EIA Decision in Turkey.» Elsevıer, 2015: 40-51.
• ÇED Kararları. 28 2 2018. http://webdosya.csb.gov.tr/db/ced/menu/ced_ karar_2017_ 28022018_20180228114230.pdf (erişildi: 04 12, 2018).
• Çerçi, Ezgi. «Türkiye'de Çevresel Etki Değerlendirmesi.» Kalkınmada Anahtar Verimliik, 2010: 40-43.
• Dervişoğlu, Suat. «AB Müktesebatına Uyum Sürecinde Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED).» Türk İdare Dergisi, no. 467 (2010): 115-134.
• Fanuscu, Emine Mine, ve Aynur Aydın Coşkun. «Çevresel Etki Değerlendirmesi.» İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 45, no. 3-4 (1995): 127-135.
• Gökçe, Gizem Cengiz, ve M. Emin Barış. «Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED)- Stratejik Çevresel Değerlendirme (SÇD) İlişkisi Ve Peyzaj Planlama Sürecinde Stratejik Çevresel Değerlendirmenin Önemi.» International Journal of Science Culture and Sport, no. 3 (2015): 782-792.
• Güler, Çağatay, ve Zakir Çobanoğlu. Çevresel Etki Değerlendirmesi. Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, 1994.
• Keleş, Ruşen. 100 Soruda Çevre, Çevre Sorunları ve Çevre Politikası. İzmir: Yakın Kitabevi, 2015.
• Ortolano, L., & Shepherd, A. (1995). Environmental Impact Assessment: Challenges and Oppor- tunities. Impact assessment, 13(1), 3-30.
• Ökmen, Mustafa, ve Fatih Demir. «Türkiye’de Katılımcı Çevresel Etki Değerlendirmesi ve Uşak İli Örneği.» Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, no. 27 (2010): 265-276.
• Özügül, Mehmet Doruk. «Türkiye’de Tarım Alanı Tahribatı ve Çevresel Etki Değerlendirmesini Yeniden Düşünmek.» MEGARON, 2010: 91-101.
• Paliwal, R. (2006). EIA Practice in India and Its Evaluation Using SWOT Analy- sis. Environmental impact assessment review, 26(5), 492-510
• «Resmi Gazete.» Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği - Resmi Gazete. 3 10 2013. http://www.resmigazete.gov.tr/ eskiler/2013/10/20131003-3.htm (erişildi: 04 13, 2018).
• Sivri, Nüket, Emre Kalkan, ve Rahmi Güneş Oksa. «Dünya’da ve Türkiye’de ÇED Uygulamaları Ve Biyoçeşitliliğin Korunması.» Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 2008: 7-14.
• T.C Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. 2018. http://ced.csb.gov.tr/yonetmelikler-i-430 (erişildi: 04 05, 2018).
• «T.C Çevre ve Şehircilik Bakanlığı.» Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü. 13 04 2018. http://ced.csb.gov.tr/ (erişildi: 04 17, 2018).
• Turan, Emine Su, ve Esra Deniz Güner. «Türkiye’de Çevresel Etki Değerlendirme Mevzuatındaki Değişimler.» Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 2017: 39-47.