VADELİ İŞLEM PİYASALARI İLE SPOT PİYASALARININ BİRBİRİ İLE UYUMUNUN TEKNİK ANALİZ AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2018, Sayı: 14, 473 - 487, 01.04.2018

Sadık Ceylan Çiğdem Özarı

Öz

Finansal piyasalar geliştikçe finansal ürünler çeşitlilik ve derinlik kazanmıştır. Bunun bir sonucu olarak mevcut finansal ürünlerin dayanak varlık teşkil ettiği türev ürünler ortaya çıkmıştır. Zamanla türev ürünlerin kullanımı yaygınlaşmış, bu gelişim ise yatırımcılara birçok açıdan avantaj sağlamıştır. Finansal varlıkların spot piyasadaki değerlerinde yaşanan fiyat hareketlilikleri türev ürünleri piyasalarına da yansımaktadır. Bu da yatırımcılara spot piyasadaki yaptıkları yatırımların sigortalarını türev ürünlerde pozisyon oluşturarak sağlarken riskten korunma görevi görür. Bu çalışmada ise yatırımcıların bu hedeflerini gerçekleştirebilmelerinde yardımcı olacak bir konu olarak ‘Finansal varlığın fiyat hareketleri ile türev ürününün fiyat hareketleri arasındaki ilişkiyi teknik analiz açısından uyumu’ çalışması yapılmıştır. Bunun için BİST30 endeksinin spot fiyatı ile dayanak varlığı BİST30 olan vadeli işlem sözleşmelerinin 04/01/2010 - 28/04/2017 tarihleri arasındaki kapanış fiyatları ele alınarak yatırımcılar tarafından en çok kullanılan Hareketli Ortalamaların Uyumu, Göreceli Güç Endeksi, Yavaşlatılmış Stokastik indikatörlerindeki ürettikleri sinyallerin tarihsel olarak ilişkisi ve getiri toplamındaki benzerlikler ya da ayrışmalar incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Teknik Analiz, Vadeli İşlem Piyasaları, BİST30, İndikatörler.

STUDY OF THE COMPATIBILITY OF THE FUTURES AND SPOT MARKET WITH RESPECT TO TECHNICAL ANALYSIS

Öz

Developments in the spot market value of financial assets price movements are also reflected in derivative products. This serves as a hedge when the investors provide the assurance of the investments they make in the spot market by creating positions in the derivative products. This study is to determine “the rapport of technical analysis of the relationship between price movements of financial assets and price movements of derivative products” as a topic that will help the investors to realize these goals. For this, the closing prices on 04/01/2010 - 28/04/2017 between the spot prices of BIST30 index and the underlying asset of BIST30 being the forward transaction contracts were taken into consideration and the historical relations of signals of the most used indicators such as the MACD, RSI as well as Stochastic Slow by investors and the similarities and differences of total yield have been examined.

Anahtar Kelimeler

Technical Analysis, Derivative Markets, BIST30, Indicators.

Kaynakça

• Acar, E. ve Satchell S. E. (1998), A Theoretical Analysis of Trading Rules: An Application to The Moving Average Case With Markovian Returns. Applied Mathematical Finance.
• Akçay, B. Cantürk K, Yörükoğlu Ö. (2009), Türev Ürünler ve Risk Yönetimi Sözlüğü, Scala Ya- yıncılık, İstanbul.
• Apak, S. (1995), ‘Sermaye Piyasaları ve Borsa’, Birinci Basım, İstanbul: Bilim Teknik Yayınevi, s.127.
• Başçı, S. E. (2003), Vadeli İşlem Aracı Olarak Swap’ın İşleyişi ve Finansal Piyasalardaki Kulla- nımı, Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, Y.11 No.12,:syf19.
• Baştürk F. (2004), ‘ F/K ve Firma Büyüklüğü Anomalilerinin Bir Arada Ele Alınarak Portföy Oluşturulması ve Bir Uygulama Örneği’, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, s.95.
• Bilik, T. (2001), Teknik Analiz. İstanbul: Strata Danışmanlık.
• Bollinger, J. (2001), Bollinger on Bollinger Bands, McGraw-Hill, USA, s.63.
• Chambers, N. (2007), Türev Piyasalar, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul.
• Çelik, İ. (2012). Vadeli işlem piyasasında fiyat keşfi. İstanbul: Türkiye Bankalar Birliği.
• Dönmez, Ç. A. Başaran, Y. Doğru, G. Yılmaz, M. K. Uğur, S. Kartallı, Y. ve Ugan, G. (2002), Fi- nansal Vadeli İşlem Piyasalarına Giriş, İMKB Vadeli İşlemler Piyasası Müdürlüğü, İs- tanbul.
• Eğilmez, M. (2011) Küresel Finans Krizi, 8. Baskı, Remzi Kitabevi, İstanbul, s.24.
• Erdinç, Y. (2004), ‘Yatırımcı ve Teknik Analiz Sorgulanıyor’, Ankara: Siyasal Kitabevi, s.48.
• Gengatharen, R. (2001), Deivatives Law and Regulation, International Banking, Finance and Law Series, Kluwer Law International, The Hague/London/Boston, s.140.
• Güray, K. (2009), Türev Piyasaları-Vadeli İşlem Piyasaları Tanımı, Kuramsal Analizi ve Gelişi- mi, Başkent Üniversitesi, Ankara
• http://www.baskent.edu.tr/
• ~gurayk/finpazpazartesi11.doc, (22.03.2009).
• Günak, N. (2007), İleri Teknik Analiz Uygulamaları, Literatür Yayıncılık, İstanbul.
• Hazar, A. (2013), “İMKB 30 Endeksi ile VOB-İMKB 30 Endeks Sözleşmeleri Arasındaki Arbitraj Olanaklarının Taşıma Maliyeti Yöntemi ile değerlendirilmesi”, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt:6 Sayı:2, s.138-149.
• Howells, P. Bain, K. (2000), ‘Financial Markets and İnstitutions’, 3. Edition, Londra: Pearson Educiation, s.26.
• İTO, (2006), Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsaları, İstanbul Ticaret Odası, Yayın No:2006-19, İstan- bul.
• Kalaycı, Ş. ve Zeynel, E. (2009), “ Vadeli Piyasalarda Riskten Korunma: VOB-İMKB 30 Endeks Sözleşmeleri Kullanımına Dayalı Korunma Oranı ve Korunma Etkinliği”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi.
• Mazgit, İ. (2007)Sermaye Piyasası ve Reel Sektör İlişkisi: Türkiye Üzerine Bir İnceleme, İzmir, s. 29
• Özdemir, M. (1997), ‘Finansal Yönetim’, Sakarya: Gazi Kitabevi, s.465.
• Reilly, F. K. Brown, K. C. (2002), Investment Analysis and Portfolio Management, Sixth Edition, Citic Publishing House, China, s. 870. Tspakb.