TO TOUCH ONCE AND HEAR THOUSANDS OUCHS: THE SIMILE OF ‘KASE-İ FAĞFUR’ IN OTTOMAN POETRY

Yıl 2018, Sayı: 13, 289 - 297, 01.02.2018

Hasan Doğan

Öz

Poetry is the art of playing with words. The aim of the poet of Divan, who is the biggest performer of this art, is to create a new play on an old stage with an old text. Therefore the poet uses his all power of ruling over words and in this system he gives all words a new, unusual role. Using all his power, the poet presents his work with the humour of “it’s now stronger and nicer” by re-staging the similar subjects which are told for decades. In this study, depending on some couplets including “bowl”, “Kâse-i Fağfûr” , of which lexical meanings are “bowl”, “Chinese porcelain bowl” , it will be determined how and why the Divan poets used these words and by mentioning the symbolic dimension of these terms the power of poem and poet will be tried to put forward.

Anahtar Kelimeler

Bowl, Chinese porcelain bowl, Divan poetry, symbol.

BİR DOKUNUP BİN İŞİTMEK: DİVAN ŞİİRİNDE KÂSE/KÂSE-İ FAĞFÛR BENZETMESİ

Öz

Şiir kelimelerle oynama sanatıdır. Bu sanatın en büyük icraatçılarından olan Divan şairinin görevi ise; eski bir sahnede ve eski bir metinle, yeni bir oyun yaratmaktır. Bundan dolayı şair, kelimelere hükmetme gücünü sonuna kadar kullanır ve bu sistem içerisinde her kelimeye alışılmadık, yeni bir rol verir. Bütün imkânlarını kullanan şair, yıllarca anlatıla gelen hemen hemen benzer konuları, yeniden sahneleyerek; “eskisinden daha güzel ve sağlam oldu” esprisiyle sunar eserini. Bu çalışmada, sözlük anlamları ‘tas veya çanak; Çin porseleni, Çin kâsesi’ olan, kâse, kâse-i Fağfûr kelimelerinin geçtiği bazı beyitlerden hareketle, Divan şairlerinin, bu kelimeleri nasıl ve ne amaçla kullandıkları tespit edilip, bu kavramların sembolik boyutuna değinilerek, bu sayede şiir ve şairin gücü ortaya konmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kâse, Fağfûr, Divan şiiri, sembol.

Kaynakça

• Altun, Kudret (hzl.) (1999), Gelibolulu Mustafa Âlî ve Dîvânı - Vâridâtü'l- enîka, Niğde: Özlem Kitabevi.
• Arslan, Mehmet – Aksoyak, İ. Hakkı (hzl.) (1994), Haşmet Külliyâtı (Divân, Senedü’ş-Şu’arâ, Vilâdet-nâme–Sûr-nâme, İntisâbü’l-Mülûk–Hâb- nâme), Sivas: Dilek Matbaacılık.
• Aydemir, Yaşar (hzl.) (2000), Behiştî Divanı, Ankara: Milli Eğitim Yayınları. Gölpınarlı, Abdül- bâki, (hzl.) (1972), Nedîm Divanı, İstanbul: İnkilâp ve Aka Kitabevleri.
• İnce, Adnan (hzl.) (1994), Mirzâ-zâde Mehmed Sâlim Divanı, Ankara.
• İpekten, Haluk (hzl.) (1970), Nâilî-i Kadîm Divanı, İstanbul: Milli Eğitim Yayınları.
• Pakalın, Mehmet Zeki (1983), Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, İstanbul: MEB Ba- sımevi.
• Pala, İskender (2009), Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, İstanbul: Kapı Yayınları.
• Saraç, M. Ali Yekta (hzl.) (2002), Emrî Divanı, İstanbul: Eren Yayıncılık.
• Türki Al-Owais (hzl.) (2009), Kâil Divanı, Ankara: Gazi Üniversitesi: Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Tökel, Dursun Ali (2000), Divan Şiirinde Mitolojik Unsurlar, Ankara: Akçağ Yayınları.
• Yılmaz, Salih (hzl.) (2010), Câzib Divanı, Ankara: Gazi Üniversitesi: Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Zülfe, Ömer (hzl.) (1998), Nâşid Divanı, İstanbul: Marmara Üniversitesi: Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.