AHİLİKTE TÜKETİCİNİN KORUNMASI

Yıl 2018, Sayı: 13, 313 - 321, 01.02.2018

Gülden Gök

Öz

XIII. Yüzyılda Anadolu’da Selçuklular döneminde ortaya çıkan “Ahilik” Anadolu’nun Türkleşmesi ve İslamlaşmasında, Türk kültür ve medeniyetinin gelişmesinde, Türk sanat ve ticaret ahlâkının yaygınlaşmasında önemli rol oynayan bir esnaf teşkilatıdır. Günümüz Esnaf, Ticaret ve Sanayi Odaları ile Türk Standartları Enstitüsü gibi kuruluşlara benzer nitelikte faaliyet gösteren bu teşkilat, İslâm öncesi dönemden başlayarak gelişmiş, Türklerin İslâmiyeti kabulünden sonra, Türk- İslâm ahlâk prensipleriyle şekillenen bir esnaf kuruluşu olmuştur. XIII. Yüzyılın başlarında Anadolu’ya gelen ve Kırşehir’de Ahi Evran tarafından temelleri atılan “Ahilik” örgütü, küçük esnaf, üreticileri ve tüketicileri koruyarak; malların fiyatlarının uygun şekilde tespit edilmesi, imalat hatası olan ve dayanıklılık süresinden önce yıpranan malların yerine yenisinin verilmesi, tüketicinin mağduriyetinin giderilmesi, üretilen veya ithal edilen malların kalitesi ve sağlığa zararlı olup olmadığını kontrol edilmesi gibi müşteri memnuniyetini merkez alan bir anlayışla faaliyet göstererek; üretimde kaliteyi arttırmak, arz ve talep dengesini oluşturmak, kaynak israfını önleyerek, için her alanda, günümüz modern dünyanın uygulamalarıyla özdeş sayılabilecek standartlar getirerek herkesin buna uymasını şart koşmuş, uymayanların meslekten el çektirmeye kadar giden cezalar öngörmüştür. Çalışmamızda, günümüz anlamında tüketicinin korunması ile Ahilik teşkilatında tüketicinin korunması ele alınarak karşılaştırılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Ahi Evran, Ahilik Teşkilatı, Tüketicinin Korunması.

CONSUMER PROTECTION IN AHI TRADESMAN ORGANIZATION

Öz

“Ahi Tradesman Organization”, which emerged in Anatolia in the Seljuk period in the 13th century, played an important role in the Turkization and Islamization of Anatolia and the development of Turkish culture and civilization. At the same time, this artisan organization made an important contribution to spread of Turkish art and trade ethics in Anatolia too. This organization, which operates in a similar manner to today's institutions like Chambers of Tradesmen, Trade and Industry, Turkish Standards Institute, started to develope from the pre-Islamic period and shaped by the principles of Turkish-Islamic morality after the Turks accepted Islam. Ahi Evran who came to Anatolia at the beginning of the 13th century was the founder of The "Ahi Organization" in Kırşehir. Here are some applications of this organization: Protecting handicraftsman, producers and consumers; To identify the prices of goods appropriately; Replacement of goods that have manufacturing defect or wear out before the end of probable life; Elimination of the victim of the consumer; Quality and hygiene control of manufactured or imported goods. This organization by operating with customer satisfaction understanding tried to increase quality in production, to create a supply and demand balance, to prevent waste of resources. Similar to today's applications, it put standards in many areas and proposed punishments including to be ostracized from profession about those who did not comply with the standards. In this study, the consumer protection in today's sense and in the “Ahi Tradesmen organization” era will be compared from many aspects.

Anahtar Kelimeler

Ahi Evran, Ahi Tradesman Organization, Consumer Protection

Kaynakça

• Akgündüz,A.,(1990). ”Osmanlı Kanunnameleri ve Hukuki Tahlilleri,”I-IX. İstandbul c: 3. s.115
• Bayram M.,(1991). Ahi Evran ve Ahi Teşkilatı’nın Kurulusu, Damla Matbaacılık, Konya
• Çağatay N.,(1981).” Ahilik Nedir”?, Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü
• Çağatay,N., (1989).” Bir Türk Kurumu Olan Ahilik”. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi
• Araştırma Dairesi Yayınları:137, Ankara.
• Çalışkan,Y., ve İkiz,L.,M.,(1993). “Kültür ve Sanat Medeniyetimizde Ahilik”, Kültür Bakanlığı, Yayın.No.15, Ankara
• Demir, G. (2001), “Ahilik ve Yükselen Değerler”, Görüş Dergisi, Ocak ,s: 76-82
• Demir, G.,(1994), “Ahilik”, Ahilik Yolu Dergisi, Sayı.86, İstanbul, Nisan.
• Demirpolat, A.,ve Akça,G., (2004), “Ahilik ve Türk Sosyo-Kültürel Hayatına Katkıları”, Selçuk Üniversitesi. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı.15 http://sutad.selcuk.edu.tr/sutad/article/view/275
• Erken,V.,(2002).”Bir Sivil Örgütlenme Modeli,Ahilik”, Eloktronik Basım Yayım,Ankara
• Ekinci, Y.,(1990). Ahilik, 8.Bası, Beysukent.
• Gündüz,A.,Kaya,M.,Aydemir,C.,(2012). “Ahilik Teşkilatında Ve Günümüzde Tüketicilerin Ko- runmasına Yönelik Çalışmalar Üzerine Bir Değerlendirme”, Afyon Kocatepe Üniversi- tesi, İİBF Dergisi, C.XIV, s. II . http://dergipark.gov.tr/download/article-file/18878 3.05.2017
• ISTESOB,İstanbul Esnaf Sanatkârlar Odalar Birliği, http://www.istesob.org.tr/
• Kazıcı, Z., (1988). “Ahilik”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA), İstanbul: Türki- ye Diyanet Vakfı, C.I, s:540-542.
• Soykut,R.,,H.,(1976). Ahi Evran,Ankara
• Soykut,R.,,H.,(1971). Orta Yol Ahilik, Güneş Matbaası, Ankara
• Soykut,R.,(1980).İnsanlık Bilimi Ahilik,Ankara
• Şeker,M.,(2011). Türk-İslam Medeniyetinde Ahilik ve Fütüvvet-Namelerin Yeri, Ötüken Yayın- ları,1.Baskı
• Şimşek,M.,(2002). TKY ve Tarihte Bir Uygulaması ,Ahilik, Hayat Yayınları:134,Yönetim Dizi- si:21,İstanbul,Ekim
• Tarus,İ.,(1947). Ahiler, Ulus Basımevi,Ankara
• http://www.ceis.org.tr/dergi/2013mart/makale1.pdf 7.03.2017
• http://escholarship.org/uc/item/5mc39217#page-7 11.05.2017
• http://www.sultanbeylieso.org.tr/ahilik/tuketici-haklar 22.05.2017
• http://www.itobiad.com/download/article-file/92859 15.09.2017