EDREMİT KÖRFEZİ’NDE SICAKLIK ŞARTLARININ ZEYTİN YETİŞMESİNE ETKİLERİ

Yıl 2017, Sayı: 12, 1 - 8, 01.12.2017

Semra Sütgibi

Öz

Bilindiği gibi, yeryüzünde gerek doğal vejetasyon gerekse yetiştirilen kültür bitkileri açısından en önemli ekolojik faktörü iklim oluşturmaktadır. Bitkilerin büyüme ve gelişmeleri ile coğrafi dağılımları, iklimin sıcaklık ve yağış elemanları tarafından belirlenmektedir. Zeytin ağacının sıcaklık gereksinimleri, fenolojik dönemlere göre farklılık göstermektedir. Nitekim normal bir gelişim için ortalama hava sıcaklığı, ilk sürgünlerin görülmesinden çiçeklenmeye kadar olan dönemde 5-10 ºC, çiçeklenme döneminde 15-20 ºC, meyve oluşumu ve büyüme devresinde ise 20-25 ºC arasında olmalıdır. Zeytin ağacının sıcaklık isteği, meyvelerin olgunlaştığı dönemde 15 ºC’dir. Tam olgunluktan hasat sonuna kadar olan dönemde ise sıcaklık isteği 5 ºC civarına düşmektedir. Buradan hareketle, çalışmamızda Edremit körfezinde özellikle sıcaklık koşullarının zeytinin yetişmesi üzerindeki etkilerinin açığa çıkarılması amaçlanmıştır. Bunun için Ayvalık, Burhaniye ve Edremit meteoroloji istasyonlarının günlük ortalama, maksimum ve minimum sıcaklıkları değerlendirilmeye alınmıştır. Bu değerlendirmede özellikle soğuklama süresi, efektif soğuklama dönemi ve denkleşme sıcaklığının gerçekleştiği günlerin sayıları belirlenerek, ortalaması hesaplanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Zeytin, Edremit Körfezi, sıcaklık koşulları.

THE EFFECTS OF TEMPERATURE CONDITIONS ON OLIVE GROWTH IN THE EDREMIT GULF

Öz

As it is known, climate is the most important ecologic condition for both natural vegetation and agricultural products. Growth and geographical dispersion of plants is determined by temperature and precipitation. Temperature requirement of olive tree is changed in phenological periods. For example, temperature requirement of olive tree is between sprout and blooming period 5-10 ºC, in the blooming period 15-20 ºC and growth period 20-25 ºC. So, in this paper especially we try to explain the effects of temperature conditions on olive growth in the Edremit Gulf. For this purpose, we examined daily mean, maximum and minimum temperature of Ayvalık, Burhaniye and Edremit meteorological stations. Especially we try to determined winter chilling period, effective chilling period and compensation point days in the Edremit Gulf.

Anahtar Kelimeler

Olive, Edremit Gulf, temperature conditions.

Kaynakça

• Alper N. (2006). “Zeytinin Yetiştirme Koşulları, Bahçe Tesisi ve Modern Yetiştiricilik”, Zeytin Yetiştiriciliği, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Zeytincilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, İzmir.
• Çetin O. ve N. Mete (2006), “Zeytinin Botanik Sınıflandırılması ve Bölgelere Göre Yerli Zeytin Çeşitlerimiz”, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Tarımsal Araştırma Genel Müdürlüğü Zeytincilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları 61, İzmir.
• Çolakoğlu C.A. ve Tunalıoğlu R. (2010). “Aydın İlinde Zeytin Üretimi ile İklim Verileri Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesi”, ADÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 7(1), s.71-77.
• Denney J. O. Ve G. R. McEachern (1983). “An Analysis of Several Climatic Temperatu- re Variables Dealing with Olive Reproduction”, J. Amer. Soc. Hort. Sci. 108 (4), s. 578-581.
• Efe R., Soykan A., Sönmez S. ve İ. Cürebal (2009), “Sıcaklık Şartlarının Türkiye’de Zey- tinin (Olea europaea L. subsp. Europaea) Yetişmesine, Fenlojik ve Pomolojik Özelliklerine Etkisi”, Ekoloji 18, 70, s.17-26.
• Hartmann H. T. ve J. E. Whisler (1975). “Flower Production in Olive as Influenced by Various Chilling Temperature Regimes”, J. Amer. Soc. Hort. Sci. 100, s. 670-674.
• Koçman A. (1993). “Ege Ovalarının İklimi”, Ege Ünv. Edebiyat Fak. Yayınları 73.
• Lavee, S. (2007). “Biennial Bearing in Olive (Olea europaea)”, Annales, Ser.hist.nat.17.2007.1.
• Temuçin E. (1993). “Türkiye’de Zeytin Yetişen Alanların Sıcaklık Değişkenine Göre İncelenmesi”, Ege Coğrafya Dergisi 7, s. 117-131.